Μετά τις φωτογραφίες και την καταγραφή της Monumenta για το ελαιοτριβείο-σαπωνοποιείο Κούμπα που καταρρέει, ο πολιτιστικός σύλλογος Πλωμαρίου “Το Πόλιον κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και για άλλα βιομηχανικά κτήρια που ρημάζουν και μαζί μ αυτά η πλούσια βιομηχανική, εμπορική και ναυτική ιστορία μας.
Στο παραλιακό μέτωπο του Πλωμαρίου με τον ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό βιομηχανικών κτηρίων και αντίστοιχων φουγάρων τι απέμειναν Δύο βιομηχανικά κτήρια (Γεωργαντέλλη και Βουλαλά) του παραλιακού μετώπου – δυτικά των εκβολών του Σεδούντα -με τα δύο χαρακτηριστικά φουγάρα (τοπόσημα) , που δέσποζαν υπερήφανα και συμβόλιζαν το Πλωμάρι και την πλούσια βιομηχανική και ιστορική κληρονομιά του.
Στους ναυτικούς χάρτες , το σύμβολο αναγνώρισης του Πλωμαρίου (πληροφορία του Γώγου Λαγουμίδη ) ήταν τα πολλά φουγάρα στην παραλία Σήμερα, τι απέμεινε; Οι ενδιάμεσες φωτογραφίες δείχνουν την ταχύτατη κατάρρευση τους. Ο τελευταίος που φαίνεται όρθιος και ολόκληρος είναι σχισμένος από το κεραυνό και έτοιμος να καταρρεύσει.
Πληροφορηθήκαμε ( είναι αλήθεια;) ότι πριν λίγες ημέρες πουλήθηκε το βιομηχανικό κτήριο Βουλαλά σε Εβραίους επιχειρηματίες.
Μήπως, πρέπει βιαστούμε και να νοιαστούμε για τα ιστορικά μας σύμβολά;
Στο Πλωμάρι της Λέσβου, έναν οικισμό με πλούσια βιομηχανική ιστορία από τον 18ο αιώνα ως τις αρχές του 20ου βρίσκεται το ελαιοτριβείο – σαπωνοποιείο Κούμπα (σημερινός ιδιοκτήτης), κηρυγμένο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Κτίστηκε το 1870 εντός του οικισμού, δίπλα στον ποταμό Σεδούντα, με αρχικό ιδιοκτήτη τον Αντώνη Χατζηβασιλείου που είχε εργαστεί στην Οδησσό. Αποτελείται από τέσσερα κτίρια διαφορετικής τεχνοτροπίας και χρονολογίας. Το πρώτο κτίριο είναι διώροφο, με δίρριχτη ξύλινη στέγη και ευρωπαϊκά κεραμίδια. Στο υπόγειο στέγαζε αποθήκη.
Το δεύτερο κτίριο είναι το ελαιοτριβείο με υπόγειο και σοφίτα. Το τρίτο κτίριο είναι αποθήκη πυρήνας και έχει καζάνια & πιεστήρια. Το τέταρτο κτίριο είναι τριώροφο σαπωνοποιείο με γραφεία στον τελευταίο όροφο, όπου έμενε και ο τελευταίος ιδιοκτήτης. Όλα τα κτήρια του συγκροτήματος χαρακτηρίζονται από μεγαλοπρέπεια με το ιδιαίτερο ύψος και την επιμελημένη όψη τους προς τη δημοτική οδό.
Ένα από τα άλλοτε ακμάζοντα βιομηχανικά συγκροτήματα σήμερα είναι ερειπωμένο, και χρήζει άμεσης αποκατάστασης, λόγω της κακής του κατάστασης.