Ο κύαµος ο κοινός είναι ποώδες ετήσιο φυτό της οικογένειας των κυαµοειδών. Ο καρπός του έχει µεγάλη θρεπτική αξία, αλλά από την αρχαιότητα έχει αποκτήσει και έναν ιδιαίτερο συµβολισµό. Διότι ο κύαµος χρησιµοποιήθηκε ως µέσο για την επιλογή αξιωµατούχων.
Στην δηµοκρατική Αθήνα, οι πολίτες «κυαµεύονται» σε δηµόσια αξιώµατα – δια της κληρώσεως- ή αναδεικνύονται δια ψήφου- «κυαµεύσαι». Στη νεοελληνική µας έµεινε η έκφραση «µετράµε κουκιά», καθώς ο κύαµος είναι το κουκί.
Το νέον έτος είθισται να συνοδεύεται από ελπίδες για αλλαγές. Ως εκ τούτου είναι συνυφασµένες αυτές οι µέρες µε την προσδοκία. Συνέπεσε µάλιστα, το απερχόµενο έτος µε την ολοκλήρωση του πολιτικού βίου της συγκυβέρνησης. Άρα, ό,τι προκύψει από την διαδικασία του «κυαµεύειν», σε τούτο το νέο έτος, θα είναι εξ ορισµού συνώνυµο της ελπίδας. Όποιος κι αν είναι ο νικητής, δεν µπορεί παρά να δηµιουργήσει ελπίδες: είτε για αλλαγή πορείας, είτε για σταθεροποίηση .
Ο κύαµος ως δίληµµα
Όµως κατά την εκτίµησή µου δεν είναι αυτό το δίληµµα των εκλογών. Η διαχείριση της κρίσης θα γίνει µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο, από όποιον κι αν κερδίσει τις εκλογές και σχηµατίσει κυβέρνηση. Ούτε θα καταστραφούµε, ούτε θα βγούµε από το τούνελ, όποιος κι αν κερδίσει. Όλα τα επιχειρήµατα υπέρ της µίας ή της άλλης προφητείας είναι απλώς προεκλογικά. Υπαγορεύονται από επικοινωνιακές τακτικές και δεν έχουν καµία άλλη αξία.
Το βασικό ερώτηµα είναι αν –µετά από τόσα χρόνια ασφυξίας – οι Έλληνες πολίτες εξακολουθούν να θεωρούν το Ευρώ και την συµµετοχή µας σε αυτό το κλαµπ ως το πλέον ασφαλές πλαίσιο. Άρα η διαχωριστική γραµµή δεν είναι µεταξύ διαχειριστών της κρίσης χρέους, αλλά µεταξύ πολιτικών επιλογών που αφορούν το συνολικό πλαίσιο δράσης της χώρας.
Ο κύαµος στην εποχή του Ευρώ
Σπεύδω να προβλέψω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εκλογέων τάσσεται υπέρ των δυνάµεων που µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο επιδιώκουν την παραµονή στο κλαµπ του γερµανικού Ευρώ. Άρα, το συµπέρασµα είναι ότι η εκλογή αυτή είναι χαµένη εκ των προτέρων για το «όχι στο Ευρώ»; Προφανώς όχι. Διότι απλά η πολιτική δεν είναι άθροισµα ψήφων (ενίοτε ετερόκλητων), αλλά καταγραφή θέσεων. Φανταστείτε, για παράδειγµα, ένα εκλογικό αποτέλεσµα, όπου το 20% των ψήφων θα έχει κατανεµηθεί σε πολιτικές δυνάµεις που δηλώνουν ανοιχτά ότι δεν επιθυµούν την παραµονή στο κλαµπ του Ευρώ. Δηλαδή µία χώρα όπου ο ένας στους πέντε από τους πολίτες που θα έχουν ψηφίσει θα λέει «ευχαριστώ, φτάνει πια». Θα πρόκειται για ένα κάθε άλλο παρά αµελητέο άθροισµα (όχι ψήφων, αλλά θέσεων).
Ο αντίλογος είναι ότι αυτό το ποσοστό δεν θα κυβερνά. Ναι. Αυτός είναι ο κανόνας του συστήµατος διακυβέρνησης. Τον οποίον είµαστε υποχρεωµένοι να αποδεχθούµε, ελλείψει άλλου. Ωστόσο το «υπόλοιπο» δεν (µπορεί να) είναι αµελητέα πολιτική οντότητα. Υπό την προϋπόθεση ότι αυτό το «υπόλοιπο» είναι θα σοβαρό και ως προς την πολιτική εκπροσώπησή του. Τότε τα πράγµατα δεν θα είναι καθόλου ευχάριστα για την άλλη πλευρά.
Από κει και πέρα, (µπορούν να ) διατυπώνονται σειρά επιχειρηµάτων για την «διαχείριση», την «real politik», την «µεταρρύθµιση», την «αλλαγή», την «σταθερότητα», την «ασφάλεια» των κλαµπ . Αλλά όλα έχουν κοινό παρονοµαστή: το Ευρώ. Επιχειρήµατα που είµαστε υποχρεωµένοι να ακούσουµε στην συγκεκριµένη χρονική περίοδο, αλλά ουδόλως να υιοθετήσουµε. Εξάλλου η ώρα του «κυαµεύειν» έφτασε (και µάλιστα πιο γρήγορα απ όσο θα ήθελαν (σχεδόν) όλοι). Έως τότε, οφείλουµε να λάβουµε υπόψη ότι :
Ο κύαµος υπό το άρωµα του γλυκάνισου
Το κουκί ευδοκιµεί σε όλα τα εδάφη, φτάνει να έχουν καλή στράγγιση. Να µην βαλτώνουν δηλαδή. Με άλλα λόγια να ρέει το νερό. Ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος να µην αναπτυχθεί ποτέ (ο κύαµος). Δηλαδή να σαπίσει και να µην γευτεί κανένας τους καρπούς της σποράς. Ως εκ τούτου ο σπορέας κυάµου οφείλει να σέβεται τον κόπο του και να αποφεύγει τα βαλτώδη εδάφη.
Μην αναζητείτε συµβολισµούς στην επισήµανση περί των συνθηκών καλλιέργειας του κυάµου. Παρεκτροπή, εξάλλου, αποτελεί η αναφορά στην πολιτική. Στόχος είναι η γόνιµη παρέµβαση επί της ουσίας. Κι επειδή – οµολογώ- ο κύαµος εµβαπτισµένος εις άλας αλυκής ενδείκνυται δια την κατανάλωση αποστάγµατος µετά γλυκάνισου, τολµώ να προτείνω τρόπους για να διαφυλάξουµε την καλλιέργεια, ώστε να έχουµε …. µεζέ…
