Εσείς γνωρίζατε ότι αν μαζέψει κανείς όλα τα λαϊκά παραδοσιακά παραμύθια του κόσμου δεν ξεπερνούν τα 2.340 ή ακόμη, το γεγονός πως η Σταχτοπούτα έχει ελληνική καταγωγή; Από τον Σαρλ Περώ και τους αδερφούς Γκριμ η ιστορία του παραμυθιού και η εξέλιξή του έχει μεγάλο ενδιαφέρον…
“Το 1910 ξεκίνησε μια συγκριτική μελέτη σκανδιναβικών παραμυθιών που αποτέλεσε τη βάση για τον διεθνή κατάλογο παραμυθιακών τύπων και παραλλαγών που ολοκληρώθηκε στη 10ετία του 70 και αναθεωρείται τακτικά. Με την έλευση της γραφής ξεκίνησαν οι πρώτες καταγραφές” μας είπε η Μυτιληνιά στην καταγωγή, παραμυθού Λίλη Λαμπρέλλη προτού μας εισάγει στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών στην κατάμεστη Αίθουσα Πολιτισμού «Οδυσσέας Ελύτης” του Παπάδου, που φιλοξένησε το πρωτότυπο δρώμενο “Παραμύθια για ενήλικες και δύσκολους καιρούς”.
“Κοινά στοιχεία βρίσκουμε σε παραμύθια στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Τουρκία.Τα παραμύθια χωρίζονται σε πέντε μεγάλες κατηγορίες: Παραμύθια με ζώα, μαγικά, νουβέλες, ευτράπελα, κλιμακωτά. Όμως τα πραγματικά παραμύθια είναι τα μαγικά. “, λέει η συγγραφέας και αφηγήτρια παραμυθιών που “μάγεψε” μικρούς και μεγάλους με τις αφηγήσεις της τις οποίες “έντυσε” με το κανονάκι της η Λήδα Ξυδιά.
Από τα 2340 παραμύθια του καταλόγου τα 450 είναι τα “μαγικά” παραμύθια όπως μας πληροφόρησε η Λίλη Λαμπρέλλη τα οποία συνδέονται με τελετουργικά ενηλικίωσης πρωτόγονων λαών. “Ο ήρωας αυτού του παραμυθιού ξεκινάει από μια ομαλή κατάσταση, πολύ σύντομα υπάρχει μια έλλειψη, μετά περνάει από δοκιμασίες μέχρι να περάσει στην επόμενη φάση της ζωής του και ίσως να γίνει βασιλιάς ή βασίλισσα, δηλαδή να αυτονομηθεί” εξηγεί. . Η Σταχτοπούτα λοιπόν δεν είναι μόνο μια ρομαντική ιστορία αγάπης αλλά συμβολίζει την ενηλικίωση που έρχεται μέσα από τη σύγκρουση της μάνας με την κόρη.
«Η Σταχτοπούτα θεωρείται ότι γεννήθηκε στην Ελλάδα γιατί εδώ βρίσκουμε τις περισσότερες παραλλαγές. Στην αρχική καταγραφή μάλιστα έχουμε μια ιστορία με κανιβαλιστικά στοιχεία που συμβολίζει τον αποχωρισμό της μάνας από την κόρη και την ενηλικίωση που έρχεται μέσω αυτού Η ιστορία ξεκινάει με την πείνα, όπως πάρα πολλά ελληνικά παραμύθια. .Μια μάνα με τρεις κόρες που υφαίνουν και πεινάνε. Αποφασίζουν λοιπόν ότι θα φάνε όποια της σπάσει πρώτης το νήμα. Πρώτη φορά, σπάζει της μάνας, αλλά τη συγχωρούν, δεύτερη φορά πάλι το νήμα της μάνας, τη συγχωρούν, τρίτη πάλι το νήμα της μάνας οπότε την τρώνε. Η Σταχτοπούτα είναι αυτή που δεν έφαγε, μόνο μάζεψε τα κοκαλάκια και πένθησε.Έτσι όταν φτάνει η στιγμή εκείνη παίρνει το φόρεμα της μάνας εκείνη παίρνει και τα γοβάκια που ταιριάζουν μόνο σε εκείνη και γίνεται τελικά βασίλισσα».
Η Λίλη Λαμπρέλη, γεννήθηκε στον Πειραιά σπούδασε νομικά και κάμποση μουσική. Οι παππούδες της Μικρασιάτες από το Αϊβαλί πέρασαν απέναντι, στη Μυτιλήνη, πριν από την Καταστροφή. Οι γιαγιάδες της βέρες Μυτιληνιές, λέει στο βιογραφικό της “τάφοι προγόνων και στις δυο μεριές – τόσο κοντινές που τα βράδια βλέπεις τα φωτάκια ν’ ανάβουν ένα ένα από την απέναντι ήπειρο”.
Η επαφή της με το παραμύθι ξεκίνησε όταν συνάντησε τον παραμυθά Ανρί Γκουγκό “Τα παραμύθια και η αφήγησή τους μου έκαναν πολλά δώρα – ανάμεσα σ’ αυτά, αναπάντεχες συναντήσεις με “δασκάλους” που δεν ήταν δάσκαλοι αλλά κάτι πολύ πιο πολύτιμο, με “μαθητές” που σε καμιά περίπτωση δεν ήταν μαθητές, με ομότεχνους σε μια τέχνη που δεν είναι τέχνη γιατί δεν χρειάζεται ούτε θεωρητική γνώση ούτε τεχνική, με εντός και εκτός εγγραμματοσύνης στοχαστές”.
