Γράφει ο Γιάννης Σπιλάνης
Ελπίζαμε ότι η ανάθεση μελέτης στρατηγικής τουριστικής επικοινωνίας θα μπορούσε να αναδείξει τα προβλήματα που ταλανίζουν τον τουρισμό της Περιφέρειας και να αποτελέσει την ευκαιρία για δρομολόγηση συνολικών λύσεων. Ενώ δρομολογείται –και σωστά- το πέρασμα στην ηλεκτρονική προβολή, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζονται μια σειρά από δομικά προβλήματα του τουρισμού του Β.Αιγαίου. Η μελέτη που μας παρουσιάστηκε έχει όλες τις «γνωστές» αδυναμίες που συνδυάζουν τα λάθη από την πλευρά της αναθέτουσας αρχής και την ανεπάρκεια της μελετητικής ομάδας.
Πιο συγκεκριμένα:
* Η Περιφερειακή Αρχή δεν φαίνεται να αναγνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα στον τουρισμό. Ετσι αφού μέχρι σήμερα συνέχιζε τη προβολή με βάση ότι υπήρχε από πριν χωρίς να λάβει υπόψη την νέα πραγματικότητα, η υλοποίηση του φιλόδοξου αλλά ατελούς σχεδίου που παρουσιάστηκε είναι αμφίβολο αν θα προλάβει το 2018.
* Η Περιφερειακή Αρχή δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη της την αναγκαιότητα συντονισμού ΟΛΩΝ των φορέων στο σχεδιασμό και τη προβολή του τουριστικού προϊόντος. Φαίνεται έτσι να αγνοεί την απάντηση από πλευράς Υπουργού Τουρισμού ότι δεν θα δεχθεί προτάσεις παρά μόνο όταν έχουν τις υπογραφές ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ και προχωράει χωρίς τη συνεργασία των δημοτικών αρχών.
* Η Περιφερειακή Αρχή δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι «προορισμός» δεν είναι η Περιφέρεια αλλά τα νησιά και θα έπρεπε να δώσει ανάλογες οδηγίες στους μελετητές με έμφαση ότι η ΠΒΑ θα είναι πρακτικά ο «αόρατος» υποστηρικτής των επιμέρους προορισμών.
* Η κα Καλογήρου δεν έχει αντιληφθεί ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός του τουριστικού προϊόντος δεν γίνεται με σχέδιο προβολής, αλλά με σχέδιο «παραγωγής» του νέου αναβαθμισμένου προϊόντος.
* Η Περιφερειακή Αρχή διαφημίζει τη προβολή της Περιφέρειας σε αγορές όπως αυτή της Ρωσίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και του Αρζεμπαϊτζαν που όμως η μελέτη δεν θεωρεί αγορές στόχους
* Τέλος, η Περιφερειακή Αρχή δεν φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι το πρόβλημα στον τουρισμό δεν είναι απλά έλλειμμα προβολής, αλλά δομικό και αφορά το ίδιο το τουριστικό προϊόν.
Σε ότι αφορά στη μελετητική ομάδα:
* Δεν ασχολήθηκε καθόλου να κάνει ανάλυση της κατάστασης και να διαπιστώσει τόσο τα διαρθρωτικά όσο και τα συγκυριακά προβλήματα και να κάνει τις αντίστοιχες προτάσεις.
* Κατήργησε όλους τους βασικούς κανόνες του marketing που βασίζονται στην ανάδειξη των ειδικών χαρακτηριστικών του προϊόντος που «διαφημίζεται». Αντίθετα υπάρχει προσπάθεια «ισοπέδωσης» των διαφορών των προορισμών και της προβολής των αυτονόητων (πχ. ένα νησί έχει υποχρεωτικά παραλίες), αλλά όχι των διαφορετικών (πχ. Μεσαιωνική Χίος) προβάλλοντας την μοναδικότητα των «αστεριών» με βάση την επιλογή του σλόγκαν που έγινε.
* Δεν αναγνωρίζει την διαφορά του πόρου από το προϊόν. Εντάσσει λοιπόν στην επικοινωνία της «πόρους» που ο τουρίστας ούτε να τους δει δεν μπορεί (πχ. τους άυλος πόρους όπως Ομηρική εμπειρία, Αλκαίος, Πυθαγόρας), αλλά και άλλους που δεν αποτελούν αντικείμενο κάποιου «προϊόντος» που μπορεί να αγοραστεί από τον επισκέπτη, ενώ μιλά για «τουρισμό εμπειρίας».
* Αγνοεί το τι σημαίνει «ειδικές μορφές τουρισμού». Όταν ένας επισκέπτης επιλέξει τη Λέσβο για birdwatching επειδή γνωρίζει ότι αυτός ο προορισμός είναι σημαντικός γι’αυτό το προϊόν, μετά θα πάει στη Χίο για ορχιδέες ή το αντίστροφο;
* Επιμένει στην αποκομμένη προβολή του Β.Αιγαίου από την υπόλοιπη Ελλάδα και τα Τουρκικά παράλια που δεν αντιλαμβανόμαστε τι εξυπηρετεί. Ο προορισμός βρίσκεται στο «πουθενά»; Αυτή θα είναι και η βάση της προβολής στην «αόρατη» Τουρκία που στις σημερινές συνθήκες εμφανίζεται από τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες ως η μόνη σανίδα σωτηρίας για το 2017; Ας αφήσουμε ότι η Σάμος συνδέεται καθημερινά με Κυκλάδες και Δωδεκάνησα και μόνο 3 φορές την εβδομάδα με Χίο και Λέσβο.
* Δεν τεκμηριώνει την επιλογή των αγορών-στόχων, όταν οι τουρίστες χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία έχουν και παρουσία στη χώρα και συνήθεια να ταξιδεύουν χωρίς charter.
* Επιμένει στο island hopping όταν οι συνδέσεις μεταξύ των νησιών είναι προβληματικές και ακριβές; Αντίθετα μάλιστα και σε σύγκριση με τα μικρά νησιά του Ν.Αιγαίου όπου ο επισκέπτης σε 3 μέρες έχει δει το νησί και θέλει να επισκεφτεί ένα ή δύο ακόμη, ένα συγκριτικό πλεονέκτημα των 5 μεγάλων νησιών του Β.Αιγαίου είναι ότι ο επισκέπτης μπορεί να παραμείνει μια εβδομάδα χωρίς να βαρεθεί.
* Δεν αναφέρει πουθενά την ανάγκη διαφοροποίησης της προβολής στις επιμέρους αγορές, ξεκινώντας από τη βασική διάκριση μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής αγοράς.
* Στην επικοινωνιακή της στρατηγική δεν εντάσσει την «αντιμετώπιση του προσφυγικού». Ένα υπαρκτό θέμα, ένα θέμα που έφερε ειδικά τη Λέσβο αλλά και τα άλλα νησιά του Β.Αιγαίου στη παγκόσμια επικαιρότητα, προσπαθούμε να το κρύψουμε από το χαλί, ειδικά όταν ο κίνδυνος αναζωπύρωσης του είναι υπαρκτός ανά πάσα στιγμή.
* Η ενδιαφέρουσα πρόταση όπως είναι αυτή της «κάρτας ταξιδιωτικών προνομίων» είναι ελάχιστα αναπτυγμένη τόσο ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο λειτουργίας της. Θα περιλαμβάνει δημόσιο και ιδιωτικό τομέα; Ποιούς και με ποια κριτήρια;
* Δεν υπάρχει κοστολόγιο για την υλοποίηση όσων αναφέρθηκαν, αλλά κυρίως για την υποστήριξη τους σε βάθος χρόνου.
Η παράταξη μας ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, συνεπής όπως μέχρι τώρα στη προσπάθεια συμβολής στη αναπτυξιακή προσπάθεια, καταθέτει ακόμη μια φορά τις προτάσεις της:
* Αμεση δημιουργία Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού με τη συμμετοχή εκπροσώπων των νησιών και των τουριστικών επαγγελματιών τους.
* Αμεση ενεργοποίηση της Αναπτυξιακής Εταιρείας της Περιφέρειας και σε συνεργασία με την Διεύθυνση Τουρισμού της Περιφέρειας και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου σε συνεχή επικοινωνία με το Περιφερειακό Συμβούλιο Τουρισμού και την Περιφερειακή Αρχή.
* Αμεση έναρξη διαδικασιών για την υλοποίηση ολοκληρωμένου τουριστικού σχεδιασμού και προβολής με τη δέσμευση όλων των φορέων της ΠΒΑ ότι τουλάχιστον ολόκληρο το «πακέτο» των 25 εκ € που πρόσφατα αποφάσισε να δώσει η Κυβέρνηση να «δεσμευτεί» για την αντιμετώπιση του κρισιμότερου προβλήματος που αντιμετωπίζουν σήμερα τα νησιά: του τουρισμού.
Συμπερασματικά, ο επικοινωνιακός σχεδιασμός που μας παρουσιάστηκε, παρά το γεγονός ότι έχει το πλεονέκτημα να στηρίζεται στο διαδίκτυο σε σχέση με ότι έχουμε δει μέχρι σήμερα, δεν φαίνεται ούτε να αναγνωρίζει τα υπάρχοντα προβλήματα, ούτε να δρομολογεί τη θεραπεία τους. Και βέβαια δεν ασχολείται καθόλου με την τρέχουσα περίοδο ούτε απαντά στο ερώτημα του Υπουργείου Τουρισμού στο τι θέλει σήμερα η Περιφέρεια για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει υποβάλλει προτάσεις για τα θέματα τουρισμού πριν και μετά τη προσφυγική κρίση, και είναι πάντα παρούσα και διαθέσιμη ώστε να συμβάλει σε μια πραγματική αλλαγή σελίδας στον τουρισμό.
