Ο Στρατής Φραντζέσκος, αρχιτέκτονας, πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λέσβου, κάνει “μια βόλτα στην πόλη” της Μυτιλήνης και απαντά στο ερωτηματολόγιο της νέας στήλης του Free press των Πολιτικών που επιθυμεί να σας ξεναγήσει σε μία από τις πιο όμορφες πόλεις του Αιγαίου
1. Ποια είναι η περιοχή της πόλης που σας αρέσει περισσότερο;
Η παλιά πόλη η Επάνω Σκάλα και ειδικότερα η Ερμού, όχι μόνο για το αρχιτεκτονικό της ύφος, αλλά και γιατί είναι ένας τόπος συναναστροφής και κοινωνικής επαφής.
2. Ποιο κτήριο θα θέλατε να υπάρχει για πάντα;
Δεν θα μπορούσα να ξεχωρίσω ένα μόνο κτήριο, αλλά για οικιστικά σύνολα. Οι οικισμοί μας είναι στη πλειοψηφία τους πανέμορφοι. Με τα ελαιοτριβεία της παλιάς εποχής, τις πανέμορφες εκκλησιές , τα σπίτια της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και τις όμορφες πλατείες. Βέβαια δεν θα ήθελα να παραλείψω τα κτίσματα της εποχής του ΄30, αυτά που ονομάζουμε του μεσοπολέμου. Έχουν γλυτώσει ευτυχώς αρκετά αξιόλογα δείγματα, όπως κατοικίες αλλά και δημόσια κτήρια .Αξιόλογο δείγμα π.χ. είναι το σχολικό συγκρότημα του 6ου Δημοτικού σχολείου. Επίσης οι συνάδελφοι της γενιάς μου και οι νεώτεροι,όσοι έχουν την ευκαιρία να χτίσουν,σε τούτη την εποχή,έχουν να δείξουν εξαιρετικές δουλειές. Νομίζω ότι αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στην έκθεση του αρχιτεκτονικού έργου που έκανε πέρσι ο Σύλλογος των αρχιτεκτόνων στο Δημοτικό θέατρο και η οποία θα ήταν ευχής έργο να δοθεί η ευκαιρία να τη ξαναπαρουσιάσουμε για να την επισκεφθούν οι μαθητές κυρίως. Η αισθητική και η αρχιτεκτονική θα πρέπει να μπει στο σχολειό,από εκεί μπαίνουν οι βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ και στο βραβευμένο ντοκιμαντέρ για τα Τσουκαλαριά του Αγίου Στεφάνου στη περιοχή του Μανταμάδου. Ήταν μια συλλογική δουλειά του συλλόγου μας σε σκηνοθεσία του συναδέλφου Παναγιώτη Βεκρή. Γιατί αυτό το θέμα; Απλά θέλαμε να εκφράσουμε το ενδιαφέρον μας για ότι χάνεται από το πρόσφατο παρελθόν που μέσα σ αυτό περιλαμβάνονται αυτοί που υπηρετούν τις λαϊκές τέχνες,αλλά και τις ανθρώπινες αξίες….
3. Τι θα έπαιρνε βραβείο κακογουστιάς στο νησί;
Είναι πάρα πολλά. Ποτέ μου δεν συμπάθησα,τα γύψινα κολονάκια στις περιφράξεις και στα κάγκελα των σπιτιών. Εννοώ αυτά της εποχής του Λουδοβίκου, αλλά και τα συντριβανάκια με τα γύψινα αγαλματάκια. Επίσης ενοχλούν οι κακόγουστες επιγραφές που γεμίζουν το τόπο και δεν είναι μόνο προσωπική μου γνώμη ,αλλά και πολλών συμπολιτών μας. Δεν τα παρεξηγώ , είναι κομμάτι του πολιτισμού μας. Κάθε άνθρωπος καλώς ή κακώς όταν χτίζει ένα σπίτι θέλει να πραγματοποιήσει το όνειρο του…Τα υπόλοιπα έχουν πιο βαθιές ρίζες. Είναι θέμα παιδείας και συλλογικής συνείδησης και σε αυτά υπάρχει ακόμα μεγάλο έλλειμμα.
4. Η αγαπημένη σας βόλτα με τα πόδια ή το αυτοκίνητο;
Δεν οδηγώ, αυτό είναι ένα καλό και κακό ταυτόχρονα.Θεωρούσα πάντοτε το αυτοκίνητο ένα αναγκαίο διάβολο για τη σύγχρονη κοινωνία..χωρίς να ήθελα να χαρακτηριστώ αναχρονιστής. Με τα πόδια λοιπόν,γύρω από το Κάστρο ,Επάνω Σκάλα και μετά στην Ερμού. Με το αυτοκίνητο ,προτιμώ τα Βορειόχωρα της Λέσβου,στη περιοχή του Λεπέτυμνου γιατί το τοπίο είναι ακόμα παρθένο,αλλά και πιο άλλο μέρος της Λέσβου δεν είναι πανέμορφο; Η Λέσβος είναι ένα νησί με τόσες ομορφιές που δε σου φτάνει μια ζωή για να τις ανακαλύψεις ,αλλά άμα τις ανακαλύψεις σε κερδίζει για πάντα.
5. Τι θεωρείτε αναγκαίο για να υπάρξει αισθητική στη πόλη μας.
Ανοίγουμε μια μεγάλη συζήτηση. Η πόλη είναι το αποτύπωμα της δραστηριότητας του ανθρώπου και του πολιτισμού του. Η αισθητική της εξαρτάται από πολλούς για να το θέσω καλύτερα από όλους μας και το θέμα έχει να κάνει με πολλές παραμέτρους. Είναι ζήτημα εφαρμογής συνολικού σχεδιασμού, πολιτικών ,οικονομικό, κοινωνικό αλλά όπως και προανέφερα πολιτισμού και παιδείας. Αφορά όλο το κοινωνικό σύνολο. Είναι πολυσύνθετο θέμα και θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα ,τι πόλη θέλουμε; Όταν δηλαδή αναφερόμαστε στη πόλη μας αναφερόμαστε πράγματι σε ένα κοινό <Τόπο>ή σε ένα τόπο όπως μας βολεύει. Για ποια Μυτιλήνη συζητάμε επομένως τη πόλη του Μυτιληνιού; Για τη πόλη αυτού που ήρθε από κάποιο χωριό; Τη πόλη του φοιτητή, του οικονομικού μετανάστη ή του πρόσφυγα;
Η συμβολή του αρχιτέκτονα,του πολεοδόμου,του χωροτάκτη και η αποδοχή τους πάντοτε σε συνεργασία με τους αρμοδίους και το κοινωνικό σύνολο, θα απαντήσει και στο δύσκολο αυτό ερώτημα εφόσον πράγματι υπάρχει βούληση και στόχος..Γιατί ορισμένοι μπορεί να νομίζουν ότι όλα πάνε καλά. Απαιτείται κόπος, πολύς χρόνος και βούληση.
Για να μην παρεξηγηθώ βέβαια σε καμιά περίπτωση δεν θα ήθελα να πω ότι ζούμε σε μια άσχημη πόλη,αντίθετα.Μπορεί να υπάρχουν και στη πόλη μας,προβλήματα και παθογένειες που γεννά ο σύγχρονος πολιτισμός και χαρακτηρίζουν τη νεοελληνική πόλη, αλλά μπορούμε να προσπαθήσουμε για το καλύτερο. Σχετικά με το τελευταίο ας μου επιτραπεί να είμαι απαισιόδοξος, οι λόγοι είναι πολλοί και πολιτικοί.
Αλλά σεβόμενος τα στενά περιθώρια αυτής της συνέντευξης θα αυτοπεριοριστώ..Την επόμενη φορά,ίσως,σε μια άλλη ευκαιρία.
