Στο τέλος Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο του 7ου Διεθνούς Συνεδρίου Γεωπάρκων UNESCO, που θα διεξαχθεί στο Γεωπάρκο English Riviera, στο Ηνωμένο Βασίλειο θα παρουσιαστεί η αξιολόγηση του Γεωπάρκου Λέσβου, για τη διατήρηση της θέσης του στο διεθνές δίκτυο των Γεωπάρκων της UNESCO. Η εισήγηση θα γίνει από τους εμπειρογνώμονες του προγράμματος Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO, οι οποίοι κατά την πρόσφατη επίσκεψή τους στο νησί έμειναν ιδιαιτέρως ικανοποιημένοι.
Ο Δρ. Νίκος Ζούρος, διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και πρόεδρος του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μιλώντας στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με την ευκαιρία της συμμετοχής του στην ετήσια συνάντηση της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Μουσείων, που φιλοξενήθηκε στη Λέσβο, επισήμανε ότι η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά που διαθέτει η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης, παρά τον περιορισμό της δημόσιας χρηματοδότησης που επηρεάζει την πρροσπάθεια των μουσείων να πλησιάσουν το κοινό.
« Ο περιορισμός της δημόσιας χρηματοδότησης έχει επηρεάσει σίγουρα την προσπάθεια των μουσείων να πλησιάσουν το κοινό και να μπορέσουν να παρουσιάσουν τα εκθέματά τους με τρόπο ελκυστικό, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια, ειδικά με την βοήθεια των κοινοτικών προγραμμάτων σε μουσειακές υποδομές στην Ελλάδα και τα ελληνικά μουσεία είναι πάρα πολύ ανταγωνιστικά ως προς τον εκθεσιακό τους πλούτο, την μουσειογραφική τους παρουσίαση αλλά και τις δραστηριότητές τους. Παρόλα αυτά νομίζω ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν στα μουσεία κάνουν μια σημαντική προσπάθεια εξωστρέφειας, που είναι το μόνο που μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό αντίδοτο στην κρίση», επισήμανε ο Δρ. Ν. Ζούρος.
Μοχλός ανάπτυξης η φυσική κληρονομιά της Ελλάδας
Αναφερόμενος στην φυσική κληρονομιά που διαθέτει η Ελλάδα ο Δρ. Ν. Ζούρος τόνισε ότι «υπάρχει ένας αναξιοποίητος, μεγάλος πλούτος στον οποίο δεν έχουμε δώσει την προσοχή που θα έπρεπε». Πρόσθεσε μάλιστα ότι « η φυσική κληρονομιά της χώρας, μαζί με την πολιτιστική κληρονομιά μπορούν να συναποτελέσουν ένα σημαντικό όχημα, που μπορεί να στρέψει τη διεθνή προσοχή στη χώρα μας και να δημιουργήσει ποιοτική ζήτηση ως προς το ελληνικό τοπίο, τα ελληνικά μνημεία, το ελληνικό φυσικό περιβάλλον, που όλα αυτά είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους».
«Είναι το τοπίο και ο χώρος που επηρεάζουν διαχρονικά τους ανθρώπους για να παράγουν πολιτισμό. Βλέπουμε ότι δεν είναι τυχαίο ότι σε μια χώρα όπου το τοπίο βρίσκεται στα μέτρα του ανθρώπου και οι φυσικές διεργασίες διαμόρφωσαν τοπία τα οποία είναι προσιτά στον άνθρωπο, δημιουργήθηκαν οι συγκεκριμένοι πολιτισμοί του Αιγαίου, από τον Μινωικό και το Μυκηναϊκό μέχρι τον πολιτισμό της κλασικής εποχής, που αποτέλεσε την μήτρα για μια σειρά από άλλους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στη Δύση», τόνισε στη συνέντευξή του στο Πρακτορείο ο Δρ. Ν. Ζούρος, προσθέτοντας ότι «αυτά τα πράγματα πρέπει να ειδωθούν συνδεδεμένα, να υπάρχει ένας συνεχής διάλογος ανάμεσα στην προσπάθεια ανάδειξης και του φυσικού αποθέματος και του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας και οι δυνατότητες που υπάρχουν είναι πραγματικά σημαντικές για να αποτελέσει ένα ουσιαστικό εργαλείο για τη ζητούμενη ανάπτυξη, που είναι και ο στόχος για την έξοδο από την κρίση».
Η περίπτωση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Σίγρι
Ερωτηθείς κατά πόσο ένα μουσείο, όπως αυτό του Απολιθωμένου Δάσους, που βρίσκεται στο Σίγρι της δυτικής Λέσβου, μπορεί να αποτελέσει παράγοντα ανάπτυξης, ο κύριος Ζούρος απάντησε ότι « η πορεία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου τα τελευταία χρόνια έχει αποδείξει πως μπορεί να προσελκύσει και το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας και να κάνει γνωστή μια περιοχή στο διεθνές περιβάλλον και να δημιουργήσει επισκεψιμότητα».
«Τα μουσεία και οι πολιτιστικές δραστηριότητες σίγουρα μπορούν να αποτελέσουν οχήματα, αν τα αξιοποιήσουμε κατάλληλα και δώσουμε την προσοχή που τους χρειάζεται, αν δεν τα αντιμετωπίζουμε δηλαδή, ως μια δραστηριότητα που απευθύνεται μόνο σε ξένους επισκέπτες, αλλά ως μια δραστηριότητα την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως την ψυχή της χώρας, την οποία πρέπει να διαχειριστούμε σωστά και να την προβάλλουμε κατάλληλα ώστε να γίνουμε ελκυστικοί προς τα έξω», πρόσθεσε ο κ. Ζούρος.
Αναφερόμενος στα τελευταία ευρήματα στο Απολιθωμένο Δάσος, που ήρθαν στο φως με την ευκαιρία έργων υποδομής στο οδικό δίκτυο της δυτικής Λέσβου, ο κύριος Ζούρος επισήμανε ότι οι εργασίες διαμόρφωσης του δρόμου έχουν σταματήσει και αναμένονται κονδύλια από το καινούριο ΕΣΠΑ για να ολοκληρωθεί «αυτό το μοναδικό στον κόσμο υπαίθριο μουσείο που δημιουργείται κατά μήκος του οδικού άξονα Καλλονής-Σιγρίου και το οποίο θα εισάγει τον επισκέπτη σε όλο αυτόν τον πλούτο της φυσικής κληρονομιάς της Λέσβου, ώστε καταλήγοντας κάποιος στο μουσείο και στα υπαίθρια πάρκα που ήδη λειτουργούν, να έχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα αυτού του εξαίρετου μνημείου που διαθέτει η Λέσβος».
Ο ρόλος των μουσείων και η σχέση με το τοπίο
Για τον ρόλο που έχουν τα μουσεία και τη σχέση τους με το τοπίο, ο κ. Ζούρος επισήμανε ότι «ένα μουσείο και ειδικότερα τα μουσεία φυσικής ιστορίας οφείλουν να αποτελέσουν εργαλεία ερμηνείας του τοπίου, γι αυτό πρέπει να μην υποκαθιστούν τα τοπία αλλά να προσκαλούν ουσιαστικά τους επισκέπτες που έρχονται στο μουσείο για να γνωρίσουν το ευρύτερο περιβάλλον, τη διαχρονία των διεργασιών που προκάλεσαν τη γεωφυσική εξέλιξη και επηρέασαν καθοριστικά την πολιτιστική δημιουργία σε κάθε περιοχή. Μόνο βλέποντας με έναν ολιστικό τρόπο τη λειτουργία του μουσείου σε σχέση με τον τόπο, με τον χώρο, με τους ανθρώπους που ζουν στην ευρύτερη περιοχή, μόνο τότε ένα μουσείο μπορεί να εκπληρώσει την
αποστολή του που είναι η ουσιαστική διαχείριση και διαφύλαξη της μνήμης, είτε τις μνήμες της γης και των φυσικών διεργασιών, είτε τις μνήμες των ανθρώπων, συμβάλλοντας στο κατανοήσουν οι άνθρωποι που ζουν πρώτα απ όλα στην περιοχή, πόσο σημαντική είναι αυτή η κληρονομιά και για ποιο λόγο θα πρέπει με κάθε τρόπο να την νιώσουν δική τους και να ασχοληθούν οι ίδιοι με την προστασία και την