Γράφει ο Σαράντος Σταυρινός -Συνεργασίες
«Ο αέρας, νοτισμένος ακόμα από την εαρινή βροχή, είναι γεμάτος από υπονοούμενα μηνύματα μιας γιορτής που δεν ήρθε ακόμη, όμως μαντεύεται από μακρινές ιαχές θριάμβων που πλησιάζουν, από πνιγμένους στεναγμούς συγκρατημένης χαράς, από μικρές εκρήξεις πολύχρωμων φώτων, που ανάφτουν και σπιθίζουν πριν την ώρα τους. Όποιος δεν έζησε τις πρώτες – πρώτες ημέρες της άνοιξης που είναι μια αφάνταστη κλίμακα αποχρώσεων και εναλλαγών, δεν γίνεται να καταλάβει κατόπι το χαρμόσυνο περιεχόμενό της σ’ όλη του την έκταση και την πληρότητα. Και το Πήλιο είναι μια από τις πιο προνομιακές μορφές της Ελλάδας, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει τη συγκίνηση και το ρίγος αυτής της ανήσυχης, της προγεννητικής, της προεφηβικής περιόδου. Στα ψηλώματα, οι φυλλωσιές ψιθυρίζουν ερωτικά καλέσματα και τα αόρατα νερά τραγουδούν ανάμεσα από τις γλαφυρές πέτρες την αιώνια ραψωδία τους. Εδώ είναι η σπηλιά που κατοικούσε ο Κένταυρος Χείρωνας, ο δάσκαλος του Αχιλλέα. Μέσα σε τούτα τα δάση ο Πηλέας κυνήγησε κι έκανε δικιά του τη λευκαστράγαλη Θέτιδα, την κόρη του θαλασσοθεού Νηρέα, την πιο όμορφη από τις Νηρηίδες, που ζουν ακόμη στους θρύλους του λαού μας με το όνομα Νεράιδες»[i]. Έτσι ξεκινάει ο Μυριβήλης το κεφάλαιο «Άνοιξη στο Πήλιο» στο ταξιδιωτικό έργο του «Απ’ την Ελλάδα». Μέσα σε αυτό το ονειρεμένο τοπίο γεννήθηκε το Μάρτιο του 1943 ο Βαγγέλης – Οδυσσέας Παπαθανασίου, ο οποίος έμελλε να γίνει γνωστός σε όλο τον κόσμο για τη μουσική και την τέχνη του. Κουβαλούσε τη μουσική μέσα του από μικρός κι όταν επισκέπτονταν συγγενείς και οικογενειακοί φίλοι τους γονείς του στο Βόλο συνήθιζε να τους κοιτάει και να τους λέει: « Ξέρω τη μελωδία σου!». Σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών, έγραψε το πρώτο τραγούδι του ενώ στα έξι του έπαιξε μουσική ενώπιον 2.000 θεατών, στην πατρίδα του, το Βόλο. Ήταν ο μικρός Βάγγος που μάγεψε τον Στράτη Μυριβήλη, ο οποίος αναγνώρισε τη μουσική του ιδιοφυΐα και έγραψε:
«Ανάμεσα στις ευχάριστες εκπλήξεις που με περίμεναν στον Βόλο ήταν και ένα παιδάκι έξι ή εξήμισυ χρονών, που ανακάλυψα προικισμένο με το θείο δώρο του ταλέντου. Ο μικρός αυτός, με τις ποδίτσες της πρώτης δημοτικού και με τα γκρίζα γελαστά ματάκια του, είναι από τώρα ένας αυτοδίδακτος μικροσκοπικός συνθέτης. Μού έπαιξε στο πιάνο δυό συνθέσεις του που με κατέπληξαν. Τη μία την έλεγε «οι καμπάνες» και την άλλη «ο χορός». Πρέπει να δει κανείς τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια του να αγωνίζονται να πιάσουν τις θαυμάσιες συγχορδίες που κανείς δεν του δίδαξε, πρέπει να ακούσει τους χρωματισμούς και τα χαριτωμένα ευρήματά του, για να καταλάβει το νόημα του Ευαγγελιστού που είπε: «Πνεύμα ο Θεός και όπου θέλει πνει». Το πήρα στα γόνατά μου και το ρώτησα: «Γιατί αυτό το κομμάτι το ονόμασες «οι καμπάνες», Βάγγο;» Και ο Βάγγος τύλιξε στο λαιμό μου τα χεράκια του, με κοίταξε με απορία και απάντησε χαμογελώντας: «Δεν ξέρω. Έτσι!». Για να δούμε, τι επιφυλάσσει η μοίρα σε τούτο το Βολιωτάκι.»[ii] Ο Βάγγος, το μικρό παιδί-θαύμα μεγάλωσε, έγινε παγκοσμίως γνωστός ως Vangelis και η μουσική του ταξίδεψε παντού, ακόμη και στο διάστημα. Πριν από ένα περίπου μήνα, στις 17 Μαΐου, άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Παρισιού, σε ηλικία 79 χρονών, εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων που επιβάρυναν την καρδιά του. Ο θάνατός του «βύθισε» στο πένθος τον παγκόσμιο καλλιτεχνικό κόσμο και τους χιλιάδες φίλους της μουσικής του καθώς η απώλειά του σήμανε το τέλος μιας συναρπαστικής καριέρας ενός από τους κορυφαίους συνθέτες των καιρών μας! Στο μικρό αυτό αφιέρωμα θα παρουσιάσουμε μερικές από τις κορυφαίες στιγμές του πιο διάσημου Έλληνα μουσικοσυνθέτη.
Από τους “Forminx” στους “Afrodite’s Child”
Παρέμεινε αυτοδίδακτος χωρίς να μάθει ποτέ να γράφει ή να διαβάζει νότες καθώς θεωρούσε ότι η μουσική εκπαίδευση σκοτώνει τη δημιουργία γι’ αυτό και στο ωδείο που πήγε για κάποιο διάστημα, όταν οι γονείς του κατάλαβαν το εγγενές ταλέντο του και το πάθος του μικρού Βάγγου για τη μουσική, συνήθιζε να παίζει μουσική από μνήμης ή «με το αυτί»! Η μουσική του πορεία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ως μέλος του συγκροτήματος «Forminx”. Ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής και το ρυθμό που έδιναν τα διάφορα ξένα συγκροτήματα της εποχής, οι «Forminx» ηχογράφησαν 9 δισκάκια των 45 στροφών κι ένα δίσκο μέσα σε 3 περίπου χρόνια. Γνώρισαν τεράστια επιτυχία με το τραγούδι Jeronimo Yanka, το οποίο έγινε χρυσό την πρώτη κιόλας εβδομάδα της κυκλοφορίας του ο δε χορός που συνόδευε το ομώνυμο κομμάτι έγινε αστραπιαία μόδα σε όλη την Ελλάδα![iii] Η διάλυση του συγκροτήματος θα οδηγήσει τον Παπαθανασίου αρχικά στο Λονδίνο και στη συνέχεια στο Παρίσι. Εκεί, μαζί με τον Ντέμη Ρούσσο, το Λουκά Σιδερά και τον Ανάργυρο Κουλούρη θα φτιάξουν το ψυχεδελικό ποπ συγκρότημα Afrodite’s Child. Τα κομμάτια “End of the world”, “Rains and tears” και “It’s 5 o’clock” κάνουν αίσθηση και γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία! Η μεγάλη όμως στιγμή του συγκροτήματος θα έρθει το 1972 με το διπλό άλμπουμ “666” με θέμα την «Αποκάλυψη» του Ιωάννη! Η μεγάλη ωστόσο επιτυχία έφερε διαφωνίες και στο τέλος τη διάλυση του σχήματος. «Δεν μπορούσα να συνεχίσω σ’ έναν εμπορικό δρόμο πλέον, ήταν πολύ βαρετό», είχε δηλώσει ο συνθέτης τότε. Το 1975 θα εγκατασταθεί μόνιμα στο Λονδίνο, όπου ιδρύει τα υπερσύγχρονα Nemo Studios και κυκλοφορεί το πρώτο του σόλο άλμπουμ με τίτλο “Heaven and Hell”.
To 1979, θα συνεργαστεί για 3η φορά με το Γάλλο σκηνοθέτη Frédéric Rossif, για μια σειρά ντοκιμαντέρ για την άγρια φύση με τίτλο “Opéra Sauvage”. To συγκεκριμένο άλμπουμ που θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα του Παπαθανασίου.[iv] θα διαμορφώσει μαζί με τα προηγούμενα το προσωπικό του ύφος, καθιστώντας ως έναν από τους πρωτοπόρους της ηλεκτρονική μουσικής, κάνοντάς τον παράλληλα ευρύτερα γνωστό σε αρκετούς ξένους κινηματογραφικούς παραγωγούς. Την ίδια χρονιά, θα γνωρίσει μεγάλη επιτυχία με το άλμπουμ «Ωδές», μια σειρά ηλεκτρονικών διασκευών πάνω σε παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια που ερμηνεύει με μοναδικό τρόπο η σπουδαία Ελληνίδα ηθοποιός Ειρήνη Παππά. Με την Ειρήνη Παππά θα συνεργαστεί ξανά το 1986 στον δίσκο του «Ραψωδίες», με θέμα αυτή τη φορά τη βυζαντινή μουσική. Το 1979, ο Παπαθανασίου θα συνεργαστεί με τον Άγγλο τραγουδιστή του ροκ συγκροτήματος “Yes”, Jon Anderson. Το πρώτο τους άλμπουμ “Short Stories” θα ανέβει στο Νο 5 των Βρετανικών τσαρτς, με το τραγούδι “I hear you now” να γνωρίζει μεγάλη επιτυχία. Το 1981 θα γνωρίσουν ξανά την επιτυχία με το τραγούδι “I’ll find my way home”. Τέλος, το 1990, στο δίσκο της Μαρίας Φαραντούρη με τίτλο «17 τραγούδια», θα γράψει ειδικά γι΄αυτήν 3 πανέμορφα κομμάτια, τα «Τώρα ξέρω», «Σαν Ηλέκτρα» και «Ωδή Α’»
Ο κινηματογραφικός Vangelis και το Όσκαρ
Μιλώντας στο ντοκιμαντέρ “Vangelis and the journey to Ithaca”, ένα κατ’ ουσίαν εσωτερικό ταξίδι αφιερωμένο στον ίδιο, ο Βαγγέλης είχε δηλώσει ότι παρακολουθεί τις ταινίες ως θεατής κι όχι ως μουσικός και το συναίσθημα που πηγάζει από τις ταινίες το μετουσιώνει σε μουσική, η οποία αφηγείται σ’ ένα 2ο επίπεδο την υπόθεση της ταινίας, «εξαγνίζει τα συναισθήματα κι είναι η πιο κατάλληλη γλώσσα για να αγγίξει την ψυχή». Το 1982 αποτελεί χρονιά ορόσημο για τον συνθέτη καθώς η σχέση του με τον κινηματογράφο θα γνωρίσει την αποθέωση. Στις 29 Μαρτίου 1982, 21 χρόνια μετά το χρυσό αγαλματίδιο που είχε κερδίσει ο Μάνος Χατζηδάκης για τη μουσική επένδυση της ταινίας του Ζυλ Ντασέν, «Ποτέ την Κυριακή», ένας άλλος Έλληνας, ο Vangelis, θα κέρδιζε το χρυσό αγαλματίδιο για τη μουσική επένδυση της ταινίας “Chariots of fire/Δρόμοι της Φωτιάς” του Hugh Hudson, μια ταινία που εξιστορεί την προσπάθεια δύο ερασιτεχνών Βρετανών δρομέων να κατακτήσουν το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, στο Παρίσι. Το να γράψει μουσική, με τη χρήση ηλεκτρονικών οργάνων, για μια ταινία που εξελισσόταν τη δεκαετία του 1920 ήταν ένα τολμηρό εγχείρημα που συνέβαλε τα μέγιστα ώστε η ταινία να κερδίσει 4 βραβεία Όσκαρ από τα 7 που ήταν υποψήφια. «Προσπάθησα να συνθέσω μια μουσική σύγχρονη, η οποία όμως να συμβιβάζεται με την εποχή της ταινίας» είχε πει ο μεγάλος συνθέτης ενώ ο παραγωγός της ταινίας David Puttnam λίγο μετά τα 4 κερδισμένα Όσκαρ είχε δηλώσει ότι χωρίς τη συμβολή του Βαγγέλη, δεν θα τα είχαμε κερδίσει ποτέ!
Το ομώνυμο ορχηστρικό κομμάτι της ταινίας παραμένει ένα από τα δημοφιλέστερα κινηματογραφικά μουσικά κομμάτια όλων των εποχών συνώνυμο πολλών μεγάλων αθλητικών συναντήσεων ενώ συνεχίζει ακόμα και σήμερα να προκαλεί συγκίνηση καθώς έχει συνδεθεί άρρηκτα με το Ολυμπιακό ιδεώδες.[v] To 2012, το μουσικό θέμα της ταινίας επιλέχθηκε «ως το πλέον εμπνευσμένο για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, άλλη μια απόδειξη της μουσικής ιδιοφυίας του Έλληνα συνθέτη».[vi] To 1982, o Παπαθανασίου θα συνεργαστεί και με τον Ridley Scott στην ταινία του σταθμό στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας το «Blade Runner, Ομάδες εξόντωσης». Πρόκειται για μια ταινία υπερπαραγωγή, βασισμένη στο «Ηλεκτρικό πρόβατο» του Philip Dick, για το μέλλον της ανθρωπότητας όπως αυτό διαγράφεται μέσα σ’ ένα δυστοπικό τοπίο, το μακρινό 2019, την πάλη ανάμεσα στον άνθρωπο και στα εξελιγμένα ανθρωποειδή καθώς και την ηθική και συναισθηματική τους υπόσταση. Η ανεπανάληπτη μουσική του Βαγγέλη έρχεται να απογειώσει αυτή τη σπουδαία κα πρωτοποριακή για την εποχή της καλλιτεχνική δημιουργία. Την ίδια χρονιά, επίσης, θα γράψει τη μουσική στο συγκλονιστικό πολιτικό θρίλερ του Κώστα Γαβρά «Ο Aγνοούμενος / The Missing», το οποίο βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα Thomas Hauser. Η ταινία αναφέρεται στην πραγματική ιστορία ενός Αμερικανού δημοσιογράφου, ο οποίος εξαφανίζεται στη Χιλή κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος του Πινοσέτ. H ταινία κέρδισε το βραβείο Όσκαρ για το καλύτερο σενάριο αλλά έφερε τον Έλληνα σκηνοθέτη ένα βήμα πριν τη φυλάκιση επειδή είχε αναφερθεί πολύ ανοιχτά στο θέμα του πραξικοπήματος και των βαρβαροτήτων του Πινοσέτ. Την ίδια πάντα χρονιά, θα γράφει το σήμα κατατεθέν των δελτίων ειδήσεων της ΕΡΤ, το μακροβιότερο ραδιοτηλεοπτικό σήμα στη χώρα μας.
Το 1984, ο Βαγγέλης, θα «ντύσει» μουσικά την ταινία εποχής “Mutiny on the Bounty” σχετικά με την ανταρσία που έλαβε χώρα στο Βρετανικό ιστιοφόρο του Βασιλικού Ναυτικού HMS Bounty, τον Απρίλιο του 1789. Το 1992, ο Βαγγέλης θα συνεργαστεί ξανά με το σκηνοθέτη του “Blade Runner” Ridley Scott και θα γράψει την επική μουσική της ταινίας “1492: Conquest of Paradise”. Πρόκειται για μια θεαματική υπερπαραγωγή, με όλη τη σημασία της λέξης, που γυρίστηκε για τον εορτασμό των πεντακοσίων ετών από την ανακάλυψη της Αμερικής και πραγματεύεται τα δύο πρώτα ταξίδια του Κολόμβου στο Νέο Κόσμο και την εγκαθίδρυση ενός αποικιοκρατικού καθεστώτος εκμετάλλευσης του πλούτου της νέας ηπείρου. Η μουσική της ταινίας έχει πουλήσει παγκοσμίως σχεδόν 3 εκατομμύρια αντίτυπα έως σήμερα! Την ίδια περίοδο θα γράψει επίσης τη μουσική για την ταινία του Roman Polanski “Bitter Moon”.
Το 1996, θα συνεργαστεί με τον Γιάννη Σμαραγδή στη βραβευμένη ταινία «Καβάφης» και το 2007 ξανά στην ταινία του “El Greco”. Πρόκειται για μια ιστορική βιογραφία διεθνούς παραγωγής βασισμένη στο βιβλίο «El Greco -Ο Ζωγράφος του Θεού» του Δημήτρη Σιατόπουλου, και αφηγείται την ιστορία του διάσημου Κρητικού ζωγράφου της Αναγέννησης, Δομίνικου Θεοτοκόπουλου. Ο διάσημος δημιουργός σε μια ακόμα εξαιρετική στιγμή της καριέρας του μεταφέρει, με τις ιδιαίτερες συνθέσεις, τον ρομαντισμό και το συναισθηματισμό του, το θεατή στον κόσμο και τα μέρη που έζησε ο διάσημος Έλληνας ζωγράφος, θαυμαστής του οποίου υπήρξε και ο ίδιος καθώς ζωγράφιζε από τα παιδικά του χρόνια ενώ μόλις το 2003 αποκάλυψε την ικανότητα του στη ζωγραφική παρουσιάζοντας 70 δικά του έργα ζωγραφικής στη Bienal de Valencia στην Ισπανία[vii]. Το 2004, θα γράψει άλλη μια επική μουσική για την ταινία του Oliver Stone “Alexander” για τη ζωή του Μεγάλου Έλληνα στρατηλάτη. Η υπερπαραγωγή των 155 εκατομμυρίων δολαρίων δίχασε ωστόσο κοινό και κριτικούς με τις ιστορικές ανακρίβειες και τον τρόπο που προσέγγισε ο σκηνοθέτης έναν από τους πιο χαρισματικούς και πεφωτισμένους ηγέτες που πέρασε από την ιστορία. Τέλος, την ίδια χρονιά, ο μεγάλος συνθέτης θα συναντηθεί με τον καλό του φίλο και ηθοποιό Sir Sean Connery και θα ντύσει μουσικά τη συγκλονιστική απαγγελία της «Ιθάκης» του Καβάφη από τον αξέχαστο Σκωτσέζο ηθοποιό. «Είναι μια υπέροχη ιστορία, από τις ωραιότερες που έχω συναντήσει και κάτι πολύ διαφορετικό από ό,τι έχω διαβάσει» είχε δηλώσει ο Sir Sean Connery γι’ αυτό το σπουδαίο ποίημα του Καβάφη. Η απαγγελία του, μαζί με τη μουσική υπόκρουση κυκλοφόρησε σε cd με τίτλο “Ithaca” και συνόδευσε το βιβλίο της συζύγου του, Micheline Roquebrune – Connery “A journey in colour”, το οποίο περιλαμβάνει ζωγραφικά της έργα. Όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις της συλλογής να διατέθηκαν για τους σκοπούς του φιλανθρωπικού συλλόγου «Οι φίλοι του παιδιού».
Ο Βαγγέλης και η εξερεύνηση του διαστήματος
H εξερεύνηση του διαστήματος ήταν κάτι που ενθουσίαζε τον Βαγγέλη Παπαθανασίου από τα πρώτα του παιδικά χρόνια όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος με αποτέλεσμα να αφιερώσει αρκετά έργα του σε αυτό. Το 1995, ως φόρο τιμής στην μουσική του προσφορά αλλά και στην αγάπη του για το διάστημα, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση έδωσε το όνομα του συνθέτη στον Αστεροειδή της Κύριας Ζώνης 6354, που πλέον ονομάζεται 6354 Vangelis. Το καλοκαίρι του 2001 παρουσίασε στους στύλους του Ολυμπίου Διός το έργο του «Μυθωδία», το οποίο δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή «NASA 2001: Οδύσσεια στον Άρη».[viii] Ήταν μία φαντασμαγορική μουσική παράσταση, η οποία προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον πλανήτη, κατά τη διάρκεια της οποίας προβάλλονταν με ειδικά οπτικά εφέ απεικονίσεις από αγάλματα της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της NASA. Στη μουσική αυτή παράσταση συμμετείχε η Μητροπολιτική Ορχήστρα του Λονδίνου, 120μελής χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ενώ ο ίδιος ο συνθέτης χειριζόταν τα πλήκτρα. Τα σολιστικά μέρη του έργου ερμήνευσαν με μοναδικό τρόπο οι σοπράνο Jessye Norman και Kathleen Battle.[ix] Το Νοέμβριο του 2014, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) πρότεινε στον Παπαθανασίου να συνθέσει την μουσική για την πρώτη ιστορική προσεδάφιση σε κομήτη Έτσι, συνέθεσε μια μουσική τριλογία, η οποία παρουσιάστηκε από τον ESA μετά την επιτυχημένη προσεδάφιση του σκάφους Ροζέτα στον κομήτη 67P και το 2016 κυκλοφόρησε σε cd με τον ίδιο τίτλο. To 2018, συνέθεσε ένα πρωτότυπο κομμάτι στη μνήμη του μεγάλου αστροφυσικού και συγγραφέα Stephen Hawking. To τελευταίο του άλμπουμ, “Juno to Jupiter”, κυκλοφόρησε το 2021 και είναι εμπνευσμένο από την πρωτοποριακή αποστολή της NASA, με το διαστημικό σκάφος Juno, στην εξερεύνηση του πλανήτη Δία. Πρόκεται για ένα πολυδιάστατο μουσικό ταξίδι με τη συμμετοχή της σταρ της όπερας, Angela Gheorghiu. Ωστόσο, το ενδιαφέρον του δεν περιοριζόταν μόνο στη σύνθεση μουσικής και στην αγάπη του για το διάστημα. Το 1997 έκανε την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, σχεδιάζοντας και διευθύνοντας εξ ολοκλήρου την τελετή έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ανοιχτού Στίβου της IAAF, που πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας. Επρόκειτο για ένα μοναδικό οπτικοακουστικό υπερθέαμα, αντάξιο της μουσικής ιδιοφυΐας του αλλά και της αγάπης του για την Ελλάδα!
Ο Επίλογος και το ταξίδι στην αιωνιότητα
Κλείνοντας το αφιέρωμά μας στον παγκόσμιο αυτό Έλληνα, ο οποίος τιμήθηκε όσο κανείς για το έργο του, να αναφέρουμε ότι κυκλοφόρησε συνολικά 23 στούντιο άλμπουμ, 26 άλμπουμ επιλογές, 12 κινηματογραφικά άλμπουμ και περίπου 29 σινγκλς, οι δε πωλήσεις τους ξεπερνούν τα 10 εκατομμύρια! Τον θαύμαζε και τον σεβόταν όλος ο πλανήτης αλλά η Ελλάδα δεν τον τίμησε όσο του άξιζε. Ο ίδιος παρέμενε σε όλη του τη ζωή σεμνός και ταπεινός, μέχρι παρεξηγήσεως, αποφεύγοντας συνειδητά σχεδόν πεισματικά, τα φώτα της δημοσιότητας διότι απλά δεν την είχε καμιά ανάγκη. Τα έργα του μιλούσαν στις ψυχές των ανθρώπων η δε μουσική του συντρόφευε και θα συντροφεύει γενιές και γενιές σ’ όλον τον πλανήτη μας έως την απεραντοσύνη του σύμπαντος.
Αρχή φόρμας
Τέλος φόρμας
Αποθήκευση
Share1ο παγκόσμιος, ο δικός μας Βαγγέλης Παπαθανασίου. Ανάμεσα στα αστέρια του σύμπαντος που λάτρεψε και ύμνησε όσο κανείς.Remaining Time-0:00FullscreenMute
Για το παραπάνω αφιέρωμα έγινε χρήση των ακόλουθων πηγών:
Χατζηαντωνίου Ν., «Ο Vangelis τράβηξε για το…..αστέρι του», Η Εφημερίδα των Συντακτών, 20 Μαϊου 2022.
Επτακοίλη Γ., «Πρωτοπόρος, μοναδικός, πολυδιάστατος», Η Καθημερινή, 20 Μαϊου 2022
Ιωαννίδης Σ., «Μουσική από τη Γη στο Διάστημα», Η Καθημερινή, 20 Μαϊου 2022
“Vangelis and the Journey to Ithaka” (2013), Nτοκιμαντέρ για τη ζωή του μεγάλου συνθέτη σε σκηνοθεσία Tony Palmer.
https://www.theguardian.com/music/2022/may/19/vangelis-greek-composer-chariots-of-fire-blade-runner-dies
https://www.mixanitouxronou.gr/tag/vangelis-papathanasiou/
[i] Μυριβήλης Σ., Απ’ την Ελλάδα, 7η έκδοση, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, σελ. 227 -228.
[ii] Οπ. Π., σελ. 232. «Toν θυμάμαι τον κύριο αυτόν χωρίς όμως να γνωρίζω τότε ποιος ήταν! Συγκινητικό!» είχε πει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου σε μια συνέντευξη που είχε δώσει στο ελληνικό περιοδικό Ποπ κ Ροκ, το Μάρτιο του 1982, με αφορμή το Όσκαρ του για τη μουσική της ταινίας «Chariots of Fire».
[iii] Ήταν τόσο δημοφιλής αυτός ο χορός ώστε γνώρισε αμέτρητες παραλλαγές και κάποια στιγμή έφτασε να παίζεται και στα λαϊκά μαγαζιά της εποχής. Χαρακτηριστική ήταν η παραλλαγή που έγραψε ο Σπύρος Ζαγοραίος με τίτλο «Νιάου, νιάου Γιάγκα».
[iv] Οι δύο προηγούμενες συνεργασίες τους ήταν για τα ντοκιμαντέρ: “L’Apocalypse des Animaux” το 1973 και το “La Fête Sauvage” το 1976.
[v] Το 1975 ο Σταύρος Λογαρίδης, φίλος του Βαγγέλη, είχε συνθέσει τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά «Μενεξεδένια Πολιτεία». Το ομότιτλο κομμάτι του Λογαρίδη, έφερε πολλές ομοιότητες με τη σύνθεση του Παπαθανασίου “Chariots Of Fire” για την ομότιτλη ταινία του 1981. Ο Λογαρίδης υποστήριξε ότι ο Παπαθανασίου του είχε κλέψει τη σύνθεση κι έτσι το 1987 οδηγήθηκαν στα δικαστικές αίθουσες του Λονδίνου, ωστόσο το δικαστήριο απάλλαξε το Βαγγέλη και τη δισκογραφική του εταιρία από τις κατηγορίες .
[vi] Το 2002 είχε γράψει τη μουσική για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου ενώ το 2004 είχε γράψει για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας τη μουσική που συνόδευσε την παρουσίαση του επίσημου εμβλήματος αλλά κι αυτή της τελετής παράδοσης της Ολυμπιακής Φλόγας.
[vii] Το 1988 έγραψε ένα άλμπουμ – φόρος τιμής για τον Ελ Γκρέκο, τα έσοδα του οποίου διατέθηκαν για την ενίσχυση της εκστρατείας της Εθνικής Πινακοθήκης για την απόκτηση του πίνακα του Ελ Γκρέκο, «Άγιος Πέτρος».
[viii] Η μουσική για τη «Μυθωδία» είχε γραφτεί από το 1993 και μάλιστα μέσα σε μια ώρα, όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο συνθέτης! Η δισκογραφική του εταιρία ωστόσο επέλεξε η κυκλοφορία του άλμπουμ να γίνει το 2001 ώστε να συμπέσει χρονικά με την αποστολή της ΝΑSA στον πλανήτη Άρη.
[ix] Μετά το τέλος της μουσικής παράστασης η Γαλλική κυβέρνηση, την οποία εκπροσώπησε ο υπουργός παιδείας Jacque Lang, απένειμε στον Παπαθανασίου τον τίτλο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής σε μία τελετή που έλαβε χώρα στο περιστύλιο του Ζαππείου. Δύο χρόνια αργότερα η NASA του απένειμε το μετάλλιο δημόσιας συνεισφοράς σε αναγνώριση εξαιρετικής συνεισφοράς στο όραμα της. Το βραβείο αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Αμερικανικό οργανισμό για μη κυβερνητικά πρόσωπα.
