Φωτογραφίες: Μύρων Παυλής
Μετά από δύο περίπου ώρες παράστασης την Κυριακή το βράδυ στο Δημοτικό θέατρο- στην τελευταία για φέτος παράσταση των Αστέγων-, έφυγα με ανάμεικτα συναισθήματα. Τόσο γιατί ο ίδιος χαρακτήρας της Λωξάντρας με έφερε τόσο κοντά σε μια γειτόνισσα του πατρικού μου σπιτιού, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα παιδικά μου χρόνια (αφού είχε το ίδιο ταμπεραμέντο με την ίδια),όσο και γιατί μέσα από το λαϊκό αυτό έπος θυμάμαι κάθε φορά τη σημασία της οικογένειας, των συναισθημάτων, της απλότητας και της γεύσης. Ακόμη και αν η θρησκεία παίζει ταυτόχρονα το ρόλο του στυλοβάτη, της θείας δίκης και του μέσου που εξουσιάζει τα γεγονότα, η Λωξάντρα κατορθώνει να τα υπερκεράσει με τον μοναδικό της χαρακτήρα, όλα.Και μέσα από τον απλοϊκό λόγο της, μας δίνει το μήνυμα της αισιοδοξίας και ότι όλα έρχονται στη ζωή την ώρα που πρέπει. Παράλληλα μας μεταφέρει σε μια εποχή που ακόμη και αν δεν την ζήσαμε, την ξέρουμε καλά μέσα από τις μνήμες των προγόνων μας και υποσυνείδητα μέσα από τη γενετική σύστασή μας. Κυρίως εμείς που είμαστε απόγονοι προσφύγων.
Το πιπέρι και τ’ αλάτι της ζωής
Οι περισσότεροι έχουμε μια Λωξάντρα μέσα μας. Μια μητριαρχική Λωξάντρα που αφήνουμε με απαλότητα να μας καθορίζει, όπως το αλάτι και το πιπέρι στο φαΐ, όπως οι σχέσεις στον προσωπικό μας περίγυρο που θεωρούνται δεδομένες, όπως η θρησκεία , η ιστορία και τελικώς το παρελθόν που προδιαγράφει ουσιαστικά το μέλλον μας.
Η Λωξάντρα είναι μια εποχή
Ένα κομμάτι της ιστορίας μας, μια ηθογραφία με κεντρικό πρόσωπο μια συναρπαστική μητρική φιγούρα, της ζωής του ελληνισμού στην Πόλη από το 1870 μέχρι τις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου που μας αφήνει να αφουγκραστούμε μέσα από το ομώνυμο βιβλίο της Μαρίας Ιορδανίδου (αλλά και την περίφημη μεταφορά της στην τηλεόραση που την έκανε γνωστή), την αίσθηση της πληρότητας σε όλα τα επίπεδα.
Καταφέρνει να αντικατοπτρίζει τη ζωή του καθενός μας με την ασφάλεια της ολοκλήρωσης, μέσα από την καθημερινότητα με τις χαρές και τις λύπες της. Και κυρίως το κατά πόσον οι μνήμες κατορθώνουν να καθορίζουν την προσωπική μας ζωή.
Κατά πόσον δηλαδή αφήνουμε εκείνους που «έφυγαν» να κείτονται ανάμεσά μας.
Με εννέα νέες παρουσίες στο δυναμικό της εικοσαμελούς ομάδας τους (για αυτό το έργο) και κυρίως αυτή της πρωταγωνίστριας, της νεαρής Φωτεινής Παπανδρέου που σήκωσε την παράσταση στις πλάτες της, οι «Άστεγοι» βάζουν τη σφραγίδα τους ξανά ,στην παράδοση που θέλει τη Λέσβο να είναι διαχρονικά ένας τόπος πολιτισμού. Αυτό άλλωστε το αποδεικνύει και το πλήθος του θεατρόφιλου κοινού που κατέκλυσε το δημοτικό θέατρο και τις τρεις ημέρες των παραστάσεων.
Η χωρίς εμπειρία από θέατρο, Φωτεινή αν και ηλικιακά δεν παρέπεμπε στη Λωξάντρα ,κατόρθωσε περισσότερο με την σκηνική της παρουσία αλλά και το συναίσθημα να ανταποκριθεί στον απαιτητικό ρόλο, ενώ έβαλε και το προσωπικό της στυλ, χωρίς να θυμίζει μιμητικά ,την αυθεντική ηθοποιό. Διατήρησε δε καθ’όλη τη διάρκεια του έργου τα επίπεδα της χαράς και της λύπης με έναν λόγο μεστό, γεμάτο μηνύματα.Η θεατρική διασκευή από την Άννα Ταξείδη εμπεριείχε μέσα όλα τα γνωστά κομμάτια της τηλεοπτικής διασκευής που αν και διήρκησαν περίπου 2 ώρες (και θα ήταν καλό να αφαιρεθούν λόγω χρόνου κάποια )ήταν πολύ καλά δεμένα μεταξύ τους και δεν κούραζαν τον θεατή.
Τον Βασίλη Σαμαρά, τον έχω δει σε αρκετές παραστάσεις των «Αστέγων». Μου θυμίζει εκείνους τους αυτοδίδακτους ηθοποιούς της δεκαετίας του ‘60 που έπαιζαν περισσότερο με την ψυχή τους παρά βάση του κείμενου τους. Με πληθωρικές κινήσεις, με όγκο στη φωνή και με μια σιγουριά επαγγελματία, κατορθώνει πάντα να κρατάει τον θεατή σε εγρήγορση. Θεωρώ ότι πρόκειται για ένα από τα ταλέντα του τόπου που θα μπορούσε πολύ εύκολα να ασχοληθεί με την υποκριτική επαγγελματικά. Η Μαρία Λογιωτάτου, ως Ελεγκάκη είχε όλο το κύρος του χαρακτήρα αλλά και με το παράστημα που σου θύμιζε την ίδια την ηθοποιό στην τηλεοπτική μεταφορά. Εξαιρετική ομοιότητα! Παράλληλα βοηθούσε υποστηρικτικά την πρωταγωνίστρια να εξισορροπεί την εναλλαγή του ρόλου της από κωμικό σε τραγικό.
H Ήβα Βουγιούκα-Φράγκου, ως Κλειώ με πολλές εισόδους-εμφανίσεις στο έργο ήταν εκφραστική και εξέπεμπε σιγουριά αν και είναι ακόμη νέα στο σανίδι .
Τι κάνει έναν Γερμανό να θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο;
Ο Dirk Schälicke είναι από τις περιπτώσεις που αποδεικνύουν ότι ακόμη και αν η ελληνική δεν είναι η μητρική σου γλώσσα, μπορείς να τα καταφέρεις στο ρόλο ενός ελληναρά μηχανικού πλοίου! Γιατί στο θέατρο, τα αδύνατα μπορούν να γίνουν δυνατά με πολλές πρόβες και με σωστή αγωγή του λόγου.
Ένας καταπληκτικός Ταρνανάς, ο Θοδωρής Αγγελέλλης μαζί με τη Σουλτάνα (Αντιγόνη Τσεσμελή) υπηρέτησαν το κωμικό στοιχεία της παράστασης και πραγματικά το κατόρθωσαν με μεγάλη επιτυχία και ξεχώρισαν. Κοφτοί, με μια αληθοφάνεια στην «κουζουλάδα» τους, έσπαγαν και τα πιο δραματικά σημεία του έργου τα οποία δεν είχαν ουσιαστικά καμία μη αναμενόμενη ανατροπή. Την ανατροπή την έκαναν οι ίδιοι οι θεατές -ο καθένας για τον εαυτό του – μετά το τέλος της παράστασης όταν εισέπραξαν συναισθήματα γνώριμα, μυρωδιές και εικόνες των παππούδων και γιαγιάδων τους .
Αν μου αρέσει κάτι από την Κατερίνα Κομνηνάκα αυτό είναι η χροιά της φωνής της ,που την «παίζει» με ευκολία και τη συνδυάζει κινητικά με μεγάλη ευκολία. Ως Μαρία Ιορδανίδου (η συγγραφέας του βιβλίου) μας συνέδεε με όλες εκείνες τις χρονικές περιόδους που δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να μεταφερθούν πάνω στη σκηνή.
Δεν θα μιλήσω καθόλου για τις σταθερές παρουσίες των Αστέγων.Πάντα ο Βαγγέλης Ντάβας έχει την ίδια ισορροπία στην παρουσία του, ο Παναγιώτης Γιαννούλης «μπαίνει» με ευκολία στους ρόλους, ενώ έκπληξη αποτελεί στα τελευταία έργα και η νέα συμμετοχή του αγαπητού Στρατή Μουφλουζέλλη.
Μας αρέσουν τα δύσκολα …
Η μεγαλόπνοη ιδέα για το ανέβασμα της παράστασης αυτής ,της Αγγελικής Γεωργαντά δεν είναι η πρώτη.
Συνήθως της αρέσουν τα «δύσκολα» και καταπιάνεται με στοιχήματα από τα οποία βγαίνει σχεδόν πάντα κερδισμένη, δίνοντας ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα.
Μαζί με τον έμπειρο Κλεομένη Τζανέτο και την Άννα Ταξείδη ,έστησαν ένα παραμύθι της τηλεόρασης πάνω στον θεατρικό καμβά. Με τους νεκρούς , διαχωρισμένους σκηνικά από τους ζωντανούς αλλά ταυτόχρονα δίπλα τους και μέσα στη ζωή τους .
Πολύ πριν την παράσταση και όταν είδα τις πρώτες φωτογραφίες για το promo αυτής, ξεχώρισα τα κοστούμια. Φίνα υφάσματα, καλοραμμένα φορέματα, λεπτομέρεια στα χρώματα και στους συνδυασμούς. Μαζί με τη Λένα Τριανταφύλλου που χρόνια τώρα ,«ντύνει» τους Άστεγους, η υποστηρικτική σφραγίδα της τελειομανούς Όλγας Συροπούλου έδωσε το παρόν με αποτέλεσμα .
Η Λωξάντρα συγκινεί ακόμη και σήμερα. Την εποχή της ταχύτητας και των social media.Είναι το δέσιμό μας με το παρελθόν -που ευτυχώς κάποιοι από εμάς- μπορούμε και το εκτιμούμε ακόμη. Με μια ομάδα νέα ,φρέσκια , γεμάτη διάθεση για μεγάλα στοιχήματα έχουμε να περιμένουμε πολλά ακόμη.
Κλείνοντας θα σημείωνα ότι η παράσταση θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με μια αύρα μουσικής κατά προτίμησης ζωντανής που θα ταίριαζε κατά πολύ στην ατμόσφαιρα του έργου. Παρόλα αυτά, το να συντονιστούν είκοσι άτομα σε ένα δύσκολο έργο είναι από αυτά τα μικρά- μικρά τα οποία στο ερασιτεχνικό θέατρο δεν τα λαμβάνεις τελικά υπόψη.
Κάποιος μου είπε ότι τα βλέπω όλα ροζ! Κυρίως όταν πρόκειται για παράσταση των Αστέγων. Ότι αν δεν κάνεις ουσιαστική κριτική δεν μπορεί το αποτέλεσμα να αλλάξει ώστε να διορθωθούν πράγματα στο επόμενο θεατρικό. Εδώ υιοθετώ την άποψη του φίλου και συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη που επιμένει ότι η τέχνη είναι ελεύθερη και γυρνάει στο δρόμο… Στο χέρι μας είναι από κάθε τι που βλέπουμε να έχουμε τη ματιά και να υιοθετούμε αυτά που ταιριάζουν σε μας. Αυτά που ταιριάζουν στο δικό μας ταμπεραμέντο!
Και λίγο ….πεινασμένοι !
Το γεγονός δε, ότι γύρισα στο σπίτι μου μετά τις 12 το βράδυ κι άρχισα να μαγειρεύω χρησιμοποιώντας Κωνσταντινουπολίτικα μπαχαρικά,θα πρέπει να σημαίνει ότι μάλλον επηρεάστηκα από το θεατρικό περισσότερο από όσο νόμισα…
Και όπως είπε και ο Κλεομένης Τζανέτος στην εισαγωγή της παράστασης «στο τέλος θα φύγετε με μια αίσθηση γαλήνια και πιθανόν και λίγο ….πεινασμένοι».
Κάτι θα ήξερε …..
Σ.σ. Η παράσταση είναι προϊόν μιας ομάδας ανθρώπων .Για τη Λωξάντρα έπαιξαν και βοήθησαν οι
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Αγγελική Γεωργαντά, Άννα Ταξείδη & Κλεομένης Τζαννέτος
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΥΗ: Άννα Ταξείδη
ΣΚΗΝΙΚΑ: Η Ομάδα
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Λένα Τριανταφύλλου, Όλγα Συροπούλου
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κλεομένης Τζαννέτος
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΗΧΗΤΙΚΩΝ: Χρήστος Σίμος
ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Κλεομένης Τζαννέτος
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΩΝ: Χάρις Βαβαλιάρου, Λάμπρος Ντάκας
ΑΦΙΣΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ -ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ : Σταμάτης Γιαννάκης
ΜΑΚΙΓΙΑΖ: Σούλα Κουτούζη
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: Άννα Ταξείδη, Λένα Τριανταφύλλου, Όλγα Συροπούλου
ΠΑΙΖΟΥΝ
ΛΩΞΑΝΤΡΑ: Φωτεινή Παπανδρέου
ΔΗΜΗΤΡΟΣ: Στρατής Σκουτιανέλλης – Βασίλης Σαμαράς
ΘΕΑΝΩ: Χαρίκλεια Γροσομανίδη
ΕΛΕΓΚΑΚΗ Μαρία Λογιωτάτου
ΓΙΩΡΓΟΣ: Στρατής Μουφλουζέλλης
ΜΑΝΩΛΙΟΣ: Βαγγέλης Ντάβας
ΑΓΑΘΩ: Χριστίνα Μαμουλή
ΑΣΠΑΣΙΑ: Αφροδίτη Γιαννέλλη
ΘΕΟΔΩΡΟΣ: Αχιλλέας Χατζηνικολάου
ΚΑΜΙΛΛΗ: Κατερίνα Παττακού
ΣΟΥΛΤΑΝΑ: Αντιγόνη Τσεσμελή
ΤΑΡΝΑΝΑΣ: Θοδωρής Αγγελέλλης
ΖΩΙΤΣΑ: Έφη Δημητράκα
ΕΥΤΕΡΠΗ: Πωλίνα Σαμαρά
ΕΥΦΗΜΙΑ: Μελίνα Καλατζή
ΓΙΩΡΓΟΣ: Dirk Schälicke
ΚΛΕΙΩ: Ήβα Βουγιούκα-Φράγκου
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΤΑΣ: Παναγιώτης Γιαννούλης
ΑΝΝΑ: Χριστίνα Κονταξή
ΤΑΚΗΣ: Παναγιώτης Βεκρής
ΜΑΡΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ: Κατερίνα Κομνηνάκα
H θεατρική ομάδα ευχαριστεί θερμά όλους όσοι βοήθησαν για να πραγματοποιηθεί η παράσταση και ιδιαίτερα τους:
Αργύρη Χατζημαλλή, Φερενίκη Τσαμπαρλή, Αλέξανδρο Κατραμάδο και Γιαννούλης INTERIORS .
