Ανημποριά. Το συναίσθημα του να είσαι ανήμπορος να υπερασπιστείς τον εαυτό σου ή να ενεργήσεις αποτελεσματικά. Από κάπου το ξέρω πολύ καλά. Το ξαναένιωσα. Με όμοια ένταση. Δεν έχουν περάσει και πολλά χρόνια. Τότε έψαξα πολύ για να βρω μία λέξη που να εκφράζει εκείνο που γινόταν μέσα μου όταν ανελέητα πετροβολούσαν τους ειρηνικά διαμαρτυρόμενους πρόσφυγες στην πλατεία Σαπφούς εκείνον τον Απρίλη του 2018, και ξανά πάλι όταν μετά κάηκε το camp το Σεπτέμβρη του 2020 και χιλιάδες άνθρωποι βρισκόταν στο δρόμο έξω από τον Καρά Τεπέ και η περιοχή ήταν αποκλεισμένη από ειδικές αστυνομικές δυνάμεις που είχαν έρθει στο νησί… και που έκτοτε ποτέ ξανά δεν έφυγαν από τριγύρω μας. Και τότε ήμουν σίγουρος πως βρίσκομαι στην σωστή πλευρά της υπόθεσης, στην σωστή πλευράς της ιστορίας ολόκληρης. Θέλοντας να κάνω κάτι αλλά να μην μπορώ… Και να που ξαναχτύπησε. Το ίδιο πράγμα από άλλες αιτίες. Ανημποριά.
Γάζα. Εδώ και 4 εβδομάδες. Με μία σχεδόν παιδική εμμονή κατεβάζω στον υπολογιστή μου εικόνες που βρίσκω από διάφορες πηγές και τις κοινοποιώ σε φίλους και γνωστούς στη Γερμανία. Κάθε μέρα. Ξέρω ότι εκεί τα μέσα ενημέρωσης έχουν πάρει την κρατική γραμμή πολύ παραπάνω σε σύγκριση με τούτα εδώ (Πως και έγινε αυτό… μια ψυχρή ειρωνεία της ιστορίας, καμία φορά γίνονται και απρόσμενα πράγματα). Στέλνω εικόνες και πληροφορίες και πιστεύω πως ίσως μπορώ να επηρεάσω… δεν ξέρω, ίσως 5…6 άτομα. Ήδη τραγουδήσαμε μία φορά με την χορωδία που συμμετέχω στην πλατεία, τότε, όταν ξεκίνησε η ισραηλινή «εκδίκηση» για τους νεκρούς από την επίθεση των άρρωστων φονταμενταλιστών ισλαμιστών. Τότε είχαν πέσει ήδη οι πρώτες βόμβες της πολιορκίας. Ήταν η μέχρι σήμερα η μοναδική υπερκομματική συγκέντρωση στην πόλη.
Χρησιμοποιώ το κομπιουτεράκι για να βρω πως από τότε οι νεκροί στην Γάζα έγιναν σχεδόν επταπλάσιοι από του νεκρούς της αρχικής επίθεσης από την Χαμάς. Κυρίως παιδιά, γυναίκες, γέροι… Έτσι τα λέω στους φίλους μου τους Γερμανούς. Αυτοί πάντως φοβούνται περισσότερο τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Ε, όχι για πολύ ακόμα.», τους λέω. Διότι όταν παρακολουθούμε 70 χρόνια τώρα τα αποτελέσματα της μονομερούς καταπίεσης δεν θα έπρεπε και αυτοί να ξέρουν κατιτίς καλύτερα; Δεν βλέπει κανένας πως εδώ τώρα δημιουργούμε καινούργιες στρατιές φανατικών ισλαμιστών και εκατομμύρια καινούργιους πρόσφυγες; Αλλά όταν πρωτίστως πρέπει να σε απασχολεί η καταναλωτική σου συνέχεια μέσα στην κοινωνία που τρέχει, τρέχει, τρέχει – τέτοιοι συνειρμοί δεν είναι και πολύ ευπρόσδεκτοι.
Τον πόλεμο στην Ουκρανία παρακολουθούμε μετρώντας τα νέα άρματα που θα πάρει ο Ζελένσκι από την Δύση, ενώ η σφαγή που γίνεται στους Παλαιστίνιους δεν την κάνουν πρώτο θέμα. Που και που τα θύματα. 18 μήνες πόλεμο στην Ουκρανία, 9600 νεκροί άμαχοι. Σε λίγο έχουμε ένα μήνα πόλεμο στη Γάζα, και φτάσαμε στο ίδιο νούμερο. Επιλεκτική ανταπόκριση; Καινούργιο ρεκόρ; Ή μήπως τελικά είναι πράγματι μόνο «animals» οι Παλαιστίνιοι, όπως δεν κουράζεται να μας επιβεβαιώνει ο ισραηλινός υπουργός άμυνας. Κυνική αλαζονεία των Ισχυρών. Μας καταντούνε στατιστικολόγους πολέμων. Μία μετράμε όπλα, μία μετράμε πτώματα. Νούμερα εδώ, νούμερα εκεί. Μελετάμε χάρτες με τις γραμμές του μετώπου και δορυφορικές εικόνες καταστροφής. Και στο διπλανό δωμάτιο τα παιδιά μας παίζουν βίντεο παιχνίδια… πολέμου.
Και μένω με εκείνη την ανημποριά που με βασανίζει. Και γιατί με βασανίζει τόσο πολύ; Μήπως γιατί αυτοί που ξέρουν, που γνώρισαν κάποια στιγμή στη ζωή τους την καταπίεση, όποιας μορφής και να ήταν αυτή; Γιατί βλέπεις όλο σχεδόν τον κόσμο να συντάσσεται υπέρ του παλαιστινιακού λαού και μόνο η Αμερική, o Καναδάς και η NATO-Ευρώπη να υπερασπίζουν την διεστραμμένη ηθική της τυφλής εκδίκησης και απανθρωπιάς. Μήπως γιατί και αυτά τα άλλα 7 δισεκατομμύρια στον πλανήτη γνωρίζουν δεκαετίες τώρα τι θα πει καταπίεση;
Στη χορωδία συζητούσαμε προχθές τον σχεδιασμό του επόμενου καλοκαιρού. Γιατί θέλουμε να γίνει και αυτό και πρέπει να κάνουμε προγραμματισμό. Μπορεί και να τραγουδήσουμε ξανά μία φορά στην πλατεία… Στη δουλειά μου δεν αναφέρει κανένας το θέμα από μόνο του. Απλά μιλάμε μερικοί γενικεύοντας “τι γίνεται βρε γύρω μας, τι θα γίνει;”. Συλλογική άρνηση ή συμπαράσταση ανημποριάς; Πάλι καλά που η διαφήμιση για το καζίνο ή το online στοίχημα που παίζει στο κινητό μου όταν ψάχνω για μουσική στο youtube παραμένει σταθερή. Το μοναδικό που φαίνεται πως μου δημιουργεί ένα είδος ασφάλειας. Δεν αλλάζει αυτή με τίποτα.
Θα ήθελα να είμαι οπαδός της ποδοσφαιρικής ομάδας Celtic Glasgow! Ναι ρε γαμώτο! Όλα θα ήταν πιο απλά και εύκολα. Είναι χιλιάδες, είναι σκοτσέζοι, ξέρουν από αγώνες ανεξαρτησίας και πολιορκίας της εξουσίας. Δεν τους σταματάει τίποτα, χέστηκαν! Εδώ όμως, στο μεγάλο χωριό μας, είμαι σχεδόν υποχρεωμένος να φροντίσω ουσιαστικά μόνος μου για τον εαυτό μου, να αντέχω όλη αυτή την κατάσταση της ανημποριάς μαζί με λίγους φίλους. Και κάνω ότι μπορώ. Το συζητώ με την οικογένεια μου, με λίγους φίλους που θέλουν να ακούσουν. Και στέλνω καθημερινά τις φωτογραφίες σε μέσα δικτύωσης στη Γερμανία. Ακόμα και δημοσίευσα μία επιστολή στις τρεις μεγαλύτερες εφημερίδες της Γερμανίας για την επιλεκτική τους ανταπόκριση που έχει καταντήσει να υπονομεύει την νοημοσύνη αυτών που τα παρακολουθούν. Υπέγραψα και σε τρεις συγκεντρώσεις υπογραφών στο διαδίκτυο, προωθώ posts άλλων κλπ. κλπ.. Πρόσφατα ένιωσα και σαν να ήθελα να δικτυωθώ με μία φίλη στην Ολλανδία που είναι εκεί στην πρώτη γραμμή στις διαμαρτυρίες στο δρόμο. Μάλλον θα με συλλάβουν όταν πάω Βερολίνο για τα Χριστούγεννα. Πάντως, το κωλοαίσθημα δεν φεύγει. Άσε, βρήκα ότι όλες οι προσπάθειες με τις διαδικτυακές υπογραφές σταματούν στα 700.000 υπογραφές περίπου. Άσχετα από ποια χώρα και ποια οργάνωση ξεκινούν. Μάλλον είμαστε τελικά τόσοι, και πάντα οι ίδιοι υπογράφουν…
Και μετά σκέφτομαι. Δεν ωφελεί κανέναν, ούτε κι εμένα, το να μην αντέχει όσα γίνονται αυτές τις μέρες στον κόσμο γύρω μας. Θα περάσουν οι εβδομάδες αυτές, έτσι δεν είναι; Μπορεί απλά να είναι όλα μία τεράστια δοκιμασία της ζωής. Και μετά θα είναι πάλι όλα μέλι-γάλα κάπως. Κάπου διάβασα ότι οι νεκροί που έχουμε κάθε μέρα από την πείνα, είναι πολύ παραπάνω από εκείνους των πολέμων. Έτσι είναι νομίζω. Μετά από όσα με δίδαξε η ζωή μέχρι σήμερα… Το πιστεύω πάντως!
Και τότε κρυώνω. Διότι, στις σκέψεις μου, τι εάν το κόκκινο αυτό κρασί που πίνω, καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, να ήταν το αίμα των δικών μου παιδιών και όχι αυτών της Παλαιστίνης που άδικα σκοτώνονται (κοντεύουν τα 4000) για να υπερασπιστεί και καλά το παγκόσμιο κατεστημένο της λεγόμενης Δύσης την ισχύουσα μοιρασιά των συμφερόντων, των οικονομικών δυνάμεων;
Είναι λίγα εκείνα που μπορεί να κάνει κανείς τελικά. Ίσως. Ίσως και όχι. Θα το αποφασίζει ο καθένας μόνος του. Ανάλογα με ό,τι του έχει δοθεί στη ζωή αυτή. Και ανάλογα με ό,τι αντέχει.
Ένα από αυτά που μπορώ να κάνω εγώ, σκέφτομαι, είναι να καταθέσω αυτό που υπάρχει μέσα μου, και να το μοιραστώ με το γύρω μου κόσμο. Ίσως το χρειάζομαι για να νιώθω εγώ καλύτερα με τον εαυτό μου, να νιώθω ότι κάτι έκανα, κάτι είπα. Αλλά ίσως επίσης κάποιος άλλος θα το πάρει ως αφορμή για να προσπαθεί κι αυτός να σταθεί όρθιος μέσα σε αυτούς τους καιρούς που ο άνθρωπος βρίσκεται σε μία διαδικασία να «απαλλαχθεί» από έννοιες όπως ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη, αλτρουισμός. Ανθρωπιά. Και αυτός ο άλλος, μαζί με εμένα, να βρίσκεται σε ετοιμότητα για να απαντήσει με ειλικρίνεια και μέσα από την ψυχή του στους απογόνους μας την αναπόφευκτη ερώτηση που κάποια μέρα θα μας κάνουν: «Και αφού έβλεπες τι θα γινόταν, εσύ τι έκανες;”.
Fuck it! Μπορεί να νιώσω ό,τι νιώσω, αλλά εάν το καλοσκεφτώ, ανήμπορος σε όλα πια δεν είμαι. Στην τελική, μπορεί το νόημα αυτών που γράφω να βοηθήσει απλά κάποιους ακόμα να ξεπεράσουν τα εσωτερικά τους εμπόδια και να μιλάνε δυνατά πια. Θα χρειαστεί.
