Το πανηγύρι του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο της Λέσβου που γίνεται εδώ και αιώνες κάθε χρόνο την Κυριακή των Μυροφόρων (14 μέρες μετά το Πάσχα) προσέλυέι συνήθως χιλιάδες πιστών από όλη την Ελλάδα ενώ ο επαρχιακός δρόμος Μυτιληνης – Μανταμάδου γεμίζει από χιλιάδες ανθρώπους που περπατούν επί πολλές ώρες τα περίπου 35 χιλιόμετρα της διαδρομής από την πόλη αλλά και τα πολύ περισσότερα από άλλα σημεία του νησιού για να σταθούν έστω και για λίγο μπροστά στην ανάγλυφη εικόνα του Αρχαγγέλου.
Φέτος όμως στο προσκύνημα θα ισχύσουν κανόνες των μετρων προστασίας κατά της covid που οι πιστοί οφείλουν να ακολουθήσουν σε αυτό το κομβικό σημείο που βρισκόμαστε, λίγο πριν το άνοιγμα του τουρισμού στο νησί.
Η ανακοίνωση του προσκυνήματος:
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΠΑΝΗΓΥΡΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ – Κυριακή 16 Μαΐου 2021
Αγαπητοί φίλοι και ευλαβείς προσκυνητές του Ιερού Προσκυνήματος των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μανταμάδου Λέσβου,
Σας ενημερώνουμε, επί τη εορτή της πανηγύρεως των εγκαινίων του Ιερού Προσκυνηματικού μας Ναού, ότι οι λαμπροφόρες θρησκευτικές εκδηλώσεις θα τελεστούν με την ίδια και απαράμιλλη λαμπρότητα, τηρώντας όμως τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας για την προστασία της υγείας των προσκυνητών από τον COVID-19.
Ως εκ τούτου, ΔΕΝ θα πραγματοποιηθούν τα παρακάτω:
Εμπορική δραστηριότητα στους εξωτερικούς χώρους του Προσκυνήματος, ήτοι πάγκοι μικροπωλητών,
Σφαγή του ταύρου και διανομή φαγητού στους πιστούς,
Διαμονή εντός του Ναού και των κελιών του Προσκυνήματος,
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ Η ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ σε όλους τους χώρους του Προσκυνήματος.
Οι πιστοί θα εισέρχονται με τάξη και ηρεμία από τα προκαθορισμένα σημεία εισόδου στον Ιερό Ναό και μετά την προσκύνηση τους, θα εξέρχονται με την ίδια ευλάβεια, ΧΩΡΙΣ να διαμένουν σε αυτόν, προς αποφυγή συνωστισμού και συχνωτισμού.
ΕΚ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Το προσκύνημα του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο βρίσκεται σε μικρή απόσταση απ’ το χωριό. Ο αρχικός ναός θεωρείται ότι χτίστηκε τον 16ο αιώνα στη θέση μοναστηριού που καταστράφηκε στα ύστερα χρόνια του Βυζαντίου. Το 1879 ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων και έδωσε το σημερινό συγκρότημα του προσκυνήματος.
Το εικόνισμα του Ταξιάρχη είναι ανάγλυφο, κατασκευασμένο από άγνωστο υλικό. Ο θρύλος αναφέρει ότι το φιλοτέχνησε ένας μοναχός, από πηλό και αίμα. Σε μια επιδρομή τους, πειρατές έσφαξαν τους μοναχούς του παλιού μοναστηριού και μονάχα ένας που είχε σκαρφαλώσει στη στέγη γλύτωσε με θαυματουργή παρέμβαση του Αρχαγγέλου. Ο μοναχός, που απέδωσε τη σωτηρία του στον Ταξιάρχη, μάζεψε πηλό και με το αίμα των σκοτωμένων μοναχών έφτιαξε το εικόνισμα του Ταξιάρχη όπως τον είχε αντικρύσει όταν τον έσωσε από τους πειρατές.
Η μορφή του εβένινου εικονίσματος πείθει ότι είναι έργο μιας φλογερής πίστης, ενός απλού ανθρώπου. Το σκοτεινό πρόσωπο είναι γεμάτο δύναμη καθώς προβάλλει μέσα απ’ το αστραφτερό ασημένιο πλαίσιο. Ο Ταξιάρχης του Μανταμάδου είναι το μοναδικό ανάγλυφο εικόνισμα της Ορθοδοξίας. Ακόμα και σήμερα οι προσκυνητές λένε πως τρέφουν ανάμεικτα συναισθήματα για αυτή τη μοναδική εικόνα: Άλλοτε αντικρίζουν το πρόσωπο του Αγίου πολύ άγριο και απόμακρο και άλλοτε πολύ ήρεμο και οικείο, πιστεύοντας ότι κατά αυτό τον τρόπο προσπαθεί να τους περάσει διάφορα μηνύματα.
Ο Ταξιάρχης είναι ο προστάτης ‘Αγιος της περιοχής αλλά και όλης της Λέσβου. Ιδιαίτερα τον σέβονταν έως το 1922 οι Τούρκοι του νησιού αλλά και των απέναντι μικρασιατικών ακτών που από τον Αδραμμυτινό κόλπο έφταναν με βάρκες στην ακτή κοντά στο χωριό.
Κατά την παράδοση φορούσε σιδερένια παπούτσια καθώς έτρεχε παντού να προστατεύσει τους χριστιανούς. Ακόμα και σήμερα οι προσκυνητές ακουμπάν στη βάση του εικονίσματα του σιδερένια παπούτσια «για να ‘χει ο ‘Αγιος».
Στην εκκλησία του Ταξιάρχη φυλάγεται, σαν εθνικό και θρησκευτικό κειμήλιο, ο αρχιερατικός σάκος του εθνομάρτυρα Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε. Τον σάκο αυτό αγόρασε σε δημοπρασία ο Μανταμαδιώτης μητροπολίτης Πορφύριος Φωτιάδης ο οποίος κατά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη ήταν Πρωτοσύγκελος των Πατριαρχείων. Μετά τον θάνατό του, οι συγγενείς του τον δώρισαν στο Προσκύνημα. Υπάρχουν ακόμα, παλιό χρυσοκέντητο επιτραχήλιο του 1656, παλιά ευαγγέλια και εκκλησιαστικά βιβλία. Ανάμεσα στις εικόνες του ναού, αρκετές είναι του 16ου αιώνα. Η πηγή απ’ την οποία αναβλύζει τα αγίασμα, θεωρείται απ’ τις πιο αρχαίες της Λέσβου.
Έως και πριν από λίγα χρόνια στην αυλή του μοναστηριού γινόταν ταυροθυσία, δημόσια σφαγή ταύρου δηλαδή, ο οποίος κατά το αρχαίο έθιμο μαγειρευόταν με σπασμένο σιτάρι και ρεβίθια, το κισκέκ, και προσφέρονταν στους πιστούς. Τα τελευταία δυο χρόνια ο ταύρος θανατώνεται σε σφαγείο, η διαδικασία όμως του μαγειρέματος και της προσφοράς του φαγητού παραμένει η ίδια.
