Μελέτες σε χρόνο ρεκόρ με ποια σκοπιμότητα;
Η ιδέα για τη θέσπιση του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης γεννήθηκε πριν από πολλά χρόνια σε ελληνικό μυαλό, με την Μελίνα Μερκούρη να θεωρείται “μητέρα” του θεσμού. Μάλιστα λέγεται ότι η αρχική ιδέα προέκυψε σε συζήτηση που είχαν τον Ιανουάριο του 1985 στο αεροδρόμιο της Αθήνας η τότε υπουργός Πολιτισμού με τον ομόλογο της Γαλλίας. Λίγους μήνες αργότερα, η Μερκούρη είδε την σκέψη της να παίρνει “σάρκα και οστά”, με σκοπό να έρθουν πιο κοντά οι λαοί της Ευρώπης.
Από τότε πάντως έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, ως προς το σύστημα και τις διαδικασίες επιλογής, με το οικονομικό, λόγω και των συνθηκών, να είναι ένα σημαντικό κομμάτι του θεσμού.
Σύμφωνα με αναρτήσεις υποψηφιοτήτων από άλλους Δήμους της χώρας στο διαδίκτυο, η συμπλήρωση του φακέλου υποψηφιότητας κοστίζει περίπου 25.000 ευρώ ενώ το ύψος του ποσού που θα δαπανήσει κάθε πόλη για να προετοιμαστεί κατάλληλα, εξαρτάται αποκλειστικά από τις δικές της δυνάμεις ή καλύτερα από την τσέπη της.
Η τυχερή πάντως, που θα καταφέρει να αναδειχτεί Πολιτιστική Πρωτεύουσα, θα πάρει και το βραβείο “Μελίνα Μερκούρη”, που ανέρχεται σε 1.500.000 ευρώ. Μάλιστα το ποσό θα το λάβει τρεις μήνες πριν ξεκινήσει και επίσημα η περίοδος της θητείας της ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα και εφόσον έχει φανεί συνεπής σε όλες τις δεσμεύσεις της προς τις αρμόδιες επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συγκεκριμένη επιδότηση μπορεί να φτάσει έως το 60% του συνολικού προϋπολογισμού που έχει υποβληθεί.
Να σημειωθεί ότι οι ενδιαφερόμενες πόλεις μπορούν να υποβάλουν επίσημα αίτημα μέχρι 6 χρόνια πριν την έναρξη της εκδήλωσης, δηλαδή για τη διοργάνωση του 2021, το 2015 και θα ακολουθήσει αξιολόγηση από επιτροπή της ΕΕ.
Για την ιστορία αναφέρουμε ότι τρεις ελληνικές πόλεις έχουν πάρει, μέχρι στιγμής, τον σχετικό τίτλο. Η Αθήνα το 1985, η Θεσσαλονίκη το 1997 και η Πάτρα το 2006 ενώ το 2021 εκτός από τη χώρα μας, Πολιτιστική Πρωτεύουσα θα αναδείξει και η Ρουμανία.
Αλληλέγγυα πρωτεύουσα των προσφύγων της Ευρώπης ναι…
Μέχρι στιγμής σύμφωνα με πληροφορίες επτά είναι οι πόλεις της Ελλάδας που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να λάβουν μέρος στον θεσμό αυτό. Πρόκειται για πόλεις που εκπροσωπούν όλη την Ελλάδα με λαμπρό παρελθόν αλλά αβέβαιο παρόν για τους γνωστούς, οικονομικής φύσης κυρίως λόγους, όπως η Ρόδος, η Σάμος, η Σύρος, ο Βόλος, τα Γιάννενα, η Λάρισα και η Καλαμάτα και οι οποίες εδώ και δύο χρόνια ετοιμάζουν τους φακέλους της υποψηφιότητας τους.
Πρόσφατα στον χορό των πόλεων που διεκδικούν τον τίτλο μπήκε και η Μυτιλήνη αφού η δημοτική αρχή ενέκρινε την εκπόνηση φακέλου για την υποψηφιότητά της. Μέχρι εδώ όλα καλά θα μπορούσε να πει κανείς. Τι καλύτερο δηλαδή διαθέτει η Ρόδος ή η Σύρος ή τα Γιάννενα ή και η Καλαμάτα από τη Μυτιλήνη; Όλες οι πόλεις έχουν μεγάλη ιστορία, πολιτιστική και καλλιτεχνική κουλτούρα, εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον, γαστρονομία κ.α. Και η Μυτιλήνη το ίδιο φυσικά. Είναι όμως το ίδιο ανεπτυγμένες οι πόλεις αυτές; Έχουν δηλαδή τις ίδιες υποδομές στο αστικό περιβάλλον, έχουν εξασφαλίσει την ενεργό συμμετοχή των πολιτιστικών φορέων αλλά και των πολιτών στο όλο εγχείρημα;
Ανατρέχοντας στον οδηγό που υπάρχει στο διαδίκτυο σχετικά με τα κριτήρια που πρέπει να έχει μια υποψήφια πόλη προκειμένου να υποβάλει έναν αξιόπιστο φάκελο υποψηφιότητας, ο οποίος θα έχει και μεγάλες πιθανότητες να γίνει δεκτός από την σχετική επιτροπή, βρήκαμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία. Σύμφωνα με αυτά υπάρχουν ορισμένα κριτήρια τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο για την επιλογή της πόλης. Μερικά από αυτά είναι να διαθέτει μια συνολική πολιτιστική στρατηγική, να υπάρχει σύμπραξη πολιτιστικών φορέων, σωματείων, πανεπιστημίου, οργανώσεων κλπ. ως προς αυτή την κατεύθυνση, να υπάρχει ακόμα ενδιαφέρον και από ιδιωτικούς φορείς αλλά και από τους πολίτες οι οποίοι θα έχουν ενεργό ρόλο στο όλο εγχείρημα, να έχει καταρτιστεί ένα πρόγραμμα πολιτιστικών δραστηριοτήτων βάσει του οποίου θα έχει όραμα μακρόπνοο η πολιτιστική δραστηριότητα της πόλης και άλλα πολλά στοιχεία που θα συνηγορούν στην υποψηφιότητα.
Δεν αρκεί δηλαδή μια πόλη να έχει μόνο μια βαριά πολιτιστική κληρονομιά ή προσφορά πολιτιστικών αγαθών. Πρέπει να έχει μια πολιτιστική και αστική στρατηγική, η οποία θα πείσει την επιτροπή εμπειρογνωμόνων ότι η πόλη αυτή μπορεί να διαχειριστεί τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης ακόμα και μετά την προεπιλογή της και ότι διαθέτει τα εργαλεία αυτά που δεν θα ενισχύσουν απλώς την ικανότητα τουριστικής προσφοράς και τους στόχους της σε σχέση με την αύξηση της τουριστικής κίνησης αλλά που στο τέλος του εγχειρήματος αυτού τα αποτελέσματα θα φανούν σε όλους τους κατοίκους της πόλης.
Η Μυτιλήνη λοιπόν διαθέτει όλα αυτά τα στοιχεία; Μπορεί να ετοιμάσει έναν τέτοιο φάκελο υποψηφιότητας (ο οποίος σημειωτέων σε όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας της πόλης για την τελική υποψηφιότητα παρακολουθείται στενά από την επιτροπή εμπειρογνωμόνων ως προς την υλοποίηση των δεσμεύσεων που υπάρχουν στο φάκελο) και κυρίως να τον τηρήσει; Γιατί σε αυτό το νησί και αν έχουμε δει φάκελους και μελέτες επί μελετών για πολλά και διάφορα έργα που στο τέλος έμειναν να σκονίζονται στα ράφια και στα συρτάρια των διαφόρων αρμόδιων και αναρμόδιων που τα πληρώσαμε ακριβά και στο τέλος τίποτα δεν έγινε. Να μιλήσουμε για τις μελέτες του κολυμβητηρίου που χρυσοπληρώσαμε και κολυμβητήριο ποτέ δεν είδαμε; Να μιλήσουμε για τις μελέτες με το λιμάνι του Σιγρίου που ποτέ δεν έγινε ούτε και θα γίνει; Να μιλήσουμε για τη μεταφορά του εμπορικού λιμένα της πόλης στον Καρά Τεπέ που δεν προβλέπεται να γίνει ούτε σε 100 χρόνια; Και τόσες άλλες μελέτες και χρήματα που έγιναν καπνός και αποτέλεσμα μηδέν. …
Η Μυτιλήνη δυστυχώς για μας όπως έχει προαποφασίσει η Ευρώπη τη μόνη υποψηφιότητα που μπορεί να κερδίσει στην παρούσα χρονική συγκυρία είναι της υποψήφιας «Αλληλέγγυας πρωτεύουσας των προσφύγων της Ευρώπης». Και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και η κυβέρνηση και οι τοπικοί άρχοντες και σιγά- σιγά το αντιλαμβάνονται και όλοι οι πολίτες. Αν θέλουμε λοιπόν να κάνουμε μελέτες που θα πιάσουν τόπο ας κάνουμε μελέτες για το μεταναστευτικό- προσφυγικό και ας ζητήσουμε χρήματα και τίτλους για την όσο το δυνατόν καλύτερη διαχείριση αυτού του προβλήματος του οποίου τον ρόλο του αλληλέγγυου κληθήκαμε να παίξουμε και ως τοπικές αρχές αλλά και συνολικά ως κοινωνία. Όλα τα άλλα είναι καλά και άγια αλλά είναι όνειρα απατηλά. Μόνο κάποιος ονειροπόλος ή αιθεροβάμων μπορεί να πιστεύει ότι μια μελέτη όσο καλογραμμένη και αν είναι, όσο και αν κοστίζει μπορεί να μας δώσει τη δυνατότητα της επιλογής μας από την αρμόδια επιτροπή. Εκτός και αν όλα γίνονται για να λέμε ότι κάνουμε δουλειά και ότι κάνουμε μελέτες έτσι για να λέμε ότι κάτι κάνουμε….
