Σε έναν νέο αναθεωρητισμό ως προς τις συμφωνίες που διέπουν τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας προχώρησε εμμέσως πλην σαφώς ο «σουλτάνος» ορίζοντας τα (συναισθηματικά) σύνορα της χώρας του ως τη… Θεσσαλονίκη – Τι έσπευσε να απαντήσει το υπουργείο Εξωτερικών για τη Δυτική Θράκη
Έναν μήνα μετά τις πολυσυζητημένες δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για την «επιζήμια» Συνθήκη της Λωζάνης, που το 1923 όρισε (και συνεχίζει να ορίζει) τα σημερινά σύνορα της Τουρκίας, αποδεικνύεται ότι ο τούρκος ηγέτης δεν διατύπωσε αυτές τις απόψεις τυχαία. Φαίνεται πως είναι μια στοχευμένη και δομημένη ρητορική που ναι μεν απευθύνεται σε ένα εθνικιστικό ακροατήριο στο εσωτερικό της χώρας του, αλλά εκ των πραγμάτων θέτει κάποια νέα ζητήματα στα ελληνοτουρκικά, αμφισβητώντας εμμέσως πλην σαφώς θεμελιώδεις συμφωνίες που διέπουν τις σχέσεις των δύο χωρών. Τελευταίο περιστατικό; Τα όσα δήλωσε τη Δευτέρα για τον ευρύτερο ρόλο της Τουρκίας, από τη Θεσσαλονίκη ως τη Ρωσία, με αφορμή την υπόθεση της Μοσούλης και της κοινής επίθεσης Ιρακινών, Κούρδων και Αμερικανών κατά του ISIS.
«Είναι καθήκον, αλλά και δικαίωμα της Τουρκίας να ενδιαφέρεται για το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την Κριμαία, το Καραμπάχ, τη Βοσνία και τις άλλες “αδελφές” περιοχές. Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία», τόνισε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν σε ομιλία του στη γενέτειρά του Ρίζα στην ανατολική Τουρκία, όπου βρέθηκε το πρωί της Δευτέρας για να εγκαινιάσει ένα πανεπιστήμιο που φέρει το όνομά του. Ναι, είναι τα σύνορα της «τουρκικής καρδιάς» και όχι τα πραγματικά, αυτά για τα οποία μίλησε ο «σουλτάνος». Αλλά εντάσσονται στην ίδια λογική του αναθεωρητισμού και του νεοοθωμανισμού.
Στην απόφαση της Οθωμανικής Βουλής το 1920, το κριτήριο ήταν η συγγένεια από πλευράς θρησκείας και γένους και αναφερόταν πως το νομικό καθεστώς της Δυτικής Θράκης πρέπει να οριστεί ως αποτέλεσμα δημοψηφίσματος στην περιοχή. Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι «ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν πως τα σύνορα του Εθνικού Συμβολαίου περιλαμβάνουν επίσης την Κύπρο, το Χαλέπι, τη Μοσούλη, το Αρμπίλ, το Κιρκούκ, το Βατούμι, τη Θεσσαλονίκη, το Κίρτζαλι, τη Βάρνα και τα νησιά του Αιγαίου». Ωστόσο σε κανένα σημείο της ομιλίας του, δεν έθεσε ζήτημα διεξαγωγής δημοψηφίσματος στη Δυτική Θράκη, όπως αρχικά αναδημοσιεύτηκε σε τηλεγράφημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ γεγονός που προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στην Αθήνα με πολλές ανακοινώσεις από το υπουργείο Εξωτερικών (βλ. παρακάτω) και από κόμματα.
Στην ομιλία του στο πανεπιστήμιο που φέρει το όνομά του, ο Ερντογάν ανέλυσε το δικαίωμα της Τουρκίας να ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει στη γενικά σε μια τεράστια περιοχή που εκτείνεται από τα Βαλκάνια και τη Βόρεια Αφρική ως τα βάθη της Ασίας: «Θα πρέπει να απαρνηθούμε την ταυτότητά μας εάν θεωρήσουμε ότι δεν μας αφορά το τι συμβαίνει από τη Γάζα έως την Σιβηρία, όπου μιλάμε την ίδια γλώσσα και μοιραζόμαστε τον ίδιο πολιτισμό» ανέφερε ο τούρκος πρόεδρος για να προσθέσει: «Είναι καθήκον, αλλά και δικαίωμα της Τουρκίας να ενδιαφέρεται για το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την Κριμαία, το Καραμπάχ, τη Βοσνία και τις άλλες “αδελφές” περιοχές. Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία. Τη στιγμή που θα παραιτηθούμε από αυτά τα μέρη, θα είναι στιγμή που θα έχουμε παραιτηθεί από την ανεξαρτησία και το μέλλον μας. Η Τουρκία δεν είναι μόνο η Τουρκία. Η Τουρκία, μαζί με τους 79 εκατομμύρια πολίτες της, έχει ευθύνη απέναντι στα εκατοντάδες εκατομμύρια αδέλφια της με τα οποία έχει βαθείς ιστορικούς, πολιτισμικούς και ανθρωπιστικούς δεσμούς».
Ο κ. Ερντογάν ανέφερε επίσης ότι κανείς δεν μπορεί να ζητήσει εξηγήσεις από την Τουρκία γιατί αναμειγνύεται σε όσα διαδραματίζονται στις περιοχές αυτές. «Δεν είναι ξένα σε εμάς κανένα από τα μέρη για τα οποία μας ρωτούν τι δουλειά έχουμε εμείς εκεί. Πώς είναι δυνατόν να ξεχωρίσεις τη Ρίζα από το Βατούμι; Πώς μπορούμε να σκεφτούμε διαφορετικά την Αδριανούπολη από τη Θεσσαλονίκη; Πώς μπορούν να μην έχουν σχέση μεταξύ τους η Αντεπ από το Χαλέπι, η Μάρντιν από το Χασεκί, η Σίρτη από τη Μοσούλη; Φεύγοντας από την Αλεξανδρέττα και μέχρι το Μαρόκο, στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική παντού θα συναντήσετε τα ίχνη μας» ανέφερε με στόμφο.
Το σχόλιο του υπουργείου Εξωτερικών
Απαντώντας σε αυτό που φάνηκε να δηλώνει ο Ερντογάν για δημοψήφισμα στη Δυτική Θράκη – κάτι που δεν ευσταθεί – το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να τονίσει: «Η δημόσια ανακίνηση ιστορικών και ειδικά συνοριακών ζητημάτων που η Συνθήκη της Λωζάνης έχει ρυθμίσει οριστικά και αμετάκλητα, διαμορφώνοντας αντικειμενικά δεδομένα δεσμευτικά για όλους, είναι προκλητική και υπονομεύει την περιφερειακή σταθερότητα.
» Ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών επιβάλλει τη διατύπωση υπεύθυνων θέσεων μακριά από παρωχημένους αναθεωρητισμούς.
» Η Θράκη είναι ελληνική, δημοκρατική και ευρωπαϊκή. Οποιαδήποτε άλλη σκέψη είναι αδιανόητη και επικίνδυνη».
Πηγή: Protagon
