Γράφει η Μαρία Βερβέρη, Ψυχολόγος -MSc Ψυχολογία Παιδιών & Εφήβων.
Στα πλαίσια του μήνα Ευαισθητοποίησης και Αποδοχής του Αυτισμού που είναι ο Απρίλιος, η ΣΥΝ-εξέλιξη απηύθυνε κάλεσμα σε όλους του ειδικούς θεραπευτές του νησιού να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή με ένα άρθρο τους σχετικό με τον αυτισμό. Το παρακάτω είναι το 3ο από μία σειρά άρθρων που θα δημοσιευθούν εντός του Απριλίου.
Ο αυτισμός είναι μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή η οποία επιδρά σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης ενός ατόμου. Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά. Παρ’όλο που μια αξιόπιστη διάγνωση του αυτισμού είναι δύσκολο να γίνει πριν την ηλικία των 3 ετών, έρευνες έχουν δείξει πως ακόμα και από την γέννηση υπάρχουν κάποια σημάδια συμπεριφοράς που προμηνύουν ότι ένα παιδί έχει υψηλή επικινδυνότητα να διαγνωσθεί με αυτισμό.
Παρακάτω, αναφέρονται ενδεικτικά κάποιες πρώιμες δυσκολίες που μπορούμε να εντοπίσουμε στο αυτιστικό βρέφος.
- Από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των 3 μηνών
Διατροφή: Οι διαταραχές διατροφής είναι παρούσες από την αρχή της ζωής. Εκφράζονται με δυσκολία στο πιπίλισμα, αδιαφορία κατά τη διάρκεια του θηλασμού, αδυναμία βλεμματικής επαφής με τη μητέρα, ανορεξία και εμετούς. Ύπνος: Παρατηρείται ελάττωση της διάρκειας του ύπνου και νυχτερινά ξυπνήματα. Συμπεριφορά: Το χαμόγελο απουσιάζει. Το πρόσωπο του παιδιού είναι σοβαρό ή αδιάφορο. Η ίδια αδιαφορία παρατηρείται όταν η μητέρα παίρνει αγκαλιά το βρέφος. Στο επίπεδο της διάθεσης οι αντιδράσεις είναι ακραίες, το βρέφος μπορεί να είναι ιδιαίτερα ήσυχο χωρίς κανένα σημάδι δυσαρέσκειας ή ιδιαίτερα ανήσυχο και διεγερτικό χωρίς εμφανή αιτία.
- Από 3 έως 9 μηνών
Διατροφή: Το βρέφος αρνείται την ποικιλία στη τροφή και έχει μια σταθερή προτίμηση για το μπιμπερό. Δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει το κουτάλι. Ύπνος: Η αϋπνία εξακολουθεί να υπάρχει. Συμπεριφορά: Παρατηρείται αδιαφορία για τα παιχνίδια. Το βρέφος παίρνει τα αντικείμενα χωρίς να τα κοιτάζει, δεν ψάχνει να βρει κάτι που έπεσε ή που το έκρυψαν. Αντίθετα, εκδηλώνει ενδιαφέρον για τα αντικείμενα που γυρίζουν και μπορεί να επιλέξει ένα προτιμητέο αντικείμενο (επίπεδες επιφάνειες). Το αυτιστικό βρέφος δεν κλαίει όταν απομακρύνεται η μητέρα του ή όταν πλησιάζει κάποιος ξένος. Δεν του αρέσει να το αγγίζουν, ούτε να το νανουρίζουν κρατώντας το αγκαλιά. Δεν δίνει σημασία στη μητρική φωνή και δεν δείχνει να αναγνωρίζει το όνομά του.
- Από 9 έως 24 μηνών
Διατροφή: Δεν δέχεται ορισμένα φαγητά και έλκεται από τα μη φαγώσιμα. Τα φέρνει στο στόμα του, τα μυρίζει, τα δαγκώνει. Ύπνος: Οι αϋπνίες συνεχίζονται, παρατηρούνται ρυθμικές κινήσεις στην προσπάθεια να κοιμηθεί και νυχτερινοί τρόμοι. Συμπεριφορά: Εκδηλώνονται επαναληπτικές δραστηριότητες. Προτιμά τα πηδήματα επί τόπου, τις επαναληπτικές κινήσεις και το στριφογύρισμα γύρω από τον εαυτό του. Του αρέσει να μένει μόνο του, δεν ψάχνει την τρυφερότητα ή την ανακούφιση από τους γονείς του. Δεν αγκαλιάζει, δεν φιλάει, δεν κλαίει ή κλαίει χωρίς δάκρυα ή χωρίς λόγο. Αποφεύγει τη βλεμματική επαφή και δεν φαίνεται να δίνει σημασία σε ό,τι κάνει. Δεν δείχνει με το δάκτυλο και δεν εκφράζει τις επιθυμίες του. Αντί για τον λόγο εμφανίζεται η ηχολαλία, επαναλαμβάνει ήχους και λέξεις χωρίς σημασία.
Κλείνοντας, να τονιστεί ότι όσο νωρίτερα οι γονείς αντιληφθούν τέτοιου είδους συμπεριφορές στο παιδί, είναι ωφέλιμο, τόσο εκείνο όσο και οι γονείς να δεχθούν άμεση αξιολόγηση και στη συνέχεια την ανάλογη παρέμβαση και συμβουλευτική.
(Προσαρμογή από σημειώσεις Προγράμματος Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα «Ψυχοπαθολογία του Βρέφους, του Παιδιού και του Εφήβου»).
