Γράφει ο Πάνος Τσουκαρέλλης
Διδάσκων Τμ. Κοινωνιολογίας Παν/μίου Αιγαίου Phd Sociology, Κοινων. Λειτουργός/Δ/ντης ΕΝΕΕΓΥΛ/Help.
Πολλές φορές συναντούμε κοντά στους αύξοντες νάρκισσους τους μείζονες (regressive ή co-narcissism, μείζων ναρκισσιμός), που παίζουν το ρόλο των θαυμαστών. Οι δεύτεροι (κατώτεροι σε γνώσεις, μικρότεροι ηλικιακά, με σαθρή ευφυΐα κλπ υπήκοοι θαυμαστές ) αποτελούν και τα θύματα του αύξοντα νάρκισσου που μέσα από αυτά καθρεφτίζει τον υπερφίαλο του εαυτό (μέσα από τον αδιάλειπτο θαυμασμό από το θύμα, ο οποίος απορρέει από την κατωτερότητα του θύματος και την έμμεση επιβολή του Νάρκισσου). Θολώνει έτσι την κρυμμένη ανασφάλεια του κυρίως για την εξουσία και την ηλικία, ιδιαίτερα πίσω από μια άκρως επιμελημένη εμφάνιση. Για το νάρκισσο δεν έχει αξία η ανθρώπινη φύση και υπόσταση αλλά η εργαλειοποίηση του θύματος προς όφελος του. Όταν βρει το θύμα του για να το δελεάσει κάνει το λεγόμενο love bombing δηλαδή βομβαρδισμό αγάπης και ξεκινάει κάνοντας απίστευτες παροχές. Για αυτό αρχικά φροντίζει το θύμα του, το προστατεύει και δεν αναστέλλει την επίμονη κτητική του προσπάθεια ούτε με ηθικούς φραγμούς.
Όποιος προσπαθήσει να εμποδίσει τα πολυμήχανα σχέδια του νάρκισσου γίνεται μισητός εχθρός του που θα προσπαθήσει με κάθε τρόπο να τον κατασπαράξει. Ακόμα και αν πρόκειται για συγγενικό του αγαπημένο! πρόσωπο ή για ευεργέτη του. Δεν αντέχει τους “ισχυρότερους” τους οποίους αποφεύγει με κάθε τρόπο, γίνεται εχθρικός και συχνά προσπαθεί να τους αποδομήσει. Αν χάσει το θύμα του οδηγείται σε ακραίο πανικό αφού σπάει ο καθρέφτης του θαυμασμού προς αυτόν. Αποδομείται και βγαίνει στην επιφάνεια ο ανασφαλής εαυτός. Αυτός ο εαυτός που στην ουσία θα έπρεπε να “θεραπευτεί” με άλλο τρόπο. Γι αυτό ο Νάρκισσος εγκλωβίζει και απομονώνει το θύμα του με κάθε μέσο και κάθε τρόπο έτσι ώστε να είναι προσβάσιμο αποκλειστικά και μόνο σε αυτόν.
Ο νάρκισσος είναι κενός συναισθημάτων και ενσυναίσθησης. Γίνεται ένα πρόσωπο ιδιαίτερα επικίνδυνο προκειμένου να προστατεύσει το “εγώ” του. Παράλληλα είναι βαθιά ασυνείδητα δυστυχισμένο λόγω της ανασφάλειας που το διακατέχει από τα πρώτα παιδικά του χρόνια. Εν τέλει ο νάρκισσος πιθανότατα να μείνει αθεράπευτος ως προς τα παιδικά του τραύματα εγκλωβισμένος στον άκρατο ναρκισσισμό του και με το θύμα πάντα στην παγίδα του. Κλονίζεται μεν, αλλά σπάνια, μέσα από ένα δυσάρεστο σοβαρό γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόσθετο τραύμα αλλά να τον επαναφέρει σε μία πιο συμβατή διαχείριση της ανασφάλειας του και της πραγματικότητας.
Τα παραπάνω λαμβάνουν χώρα στο υποσυνείδητο, απόρροια παιδικών ή εφηβικών τραυμάτων. Ενδεχομένως και τραυμάτων της ενήλικης ζωής.
