«Κάτω στη γη πως καμαρώνει το αρχοντολόι του περβολιού!
Όταν γυρίζει ο αλάδανος το αχτένιστο κεφάλι του…», έτσι έβλεπε κάτω απ’ τον «πρώτο ήλιο» (1943), ο Οδυσσέας Ελύτης τη Λαδανιά, τον κίστο ή τον αξίσταρο όπως λεν εδώ το φυτό στη Λέσβο καθώς τα πέταλα του είναι τόσο τσαλακωμένα, που μοιάζει σα να ξύπνησε μόλις από τον πιο βαθύ ύπνο.
Στη Μυτιλήνη δικαιούσαι να ξεκινάς με τσιτάτα του Ελύτη για να μιλήσεις για το Λάβδανο, ένα βότανο που ομολογουμένως δεν είχα δοκιμάσει προτού να έρθω στο νησί. Μου το έμαθε η Εβελίνα, όπως και πολλά άλλα θεραπευτικά και γευστικά βοτάνια της Λέσβου. «Πολλοί είναι εκείνοι ακόμη και στο νησί που δεν γνωρίζουν το Λάβδανο που στην Ικαρία θεωρείται ως το φυτό της αιωνιότητας. Στην πατρίδα του Θεόφραστου άνθρωποι με μεράκι έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να αναδείξουν τον φυσικό μας πλούτο, όμως χρειάζεται ακόμη δουλειά και υποστήριξη από τους φορείς», λέει η Εβελίνα Ντουλγκέρη που μέσα σε 25 τετραγωνικά μέτρα έχει καταφέρει να χωρέσει πάνω από 150 διαφορετικά είδη μπαχαρικών από τη Λέσβο και απ’ όλο τον κόσμο, βότανα όλων των ειδών, άλλα ντόπια καλούδια, βιολογικά προϊόντα και καλλυντικά της φύσης! (Ερμού 117-Evelyn)
Τα Ντόπια
«Το τελευταίο διάστημα βλέπω πολλούς μικρούς παραγωγούς, νέα παιδιά να μπαίνουν δυναμικά στο χώρο με νέες παραγωγές και καινοτόμες ιδέες. Σίγουρα κάτι έχει αλλάξει και πιστεύω ότι πλέον και ο φορείς συμβάλουν περισσότερο στην προβολή των τοπικών μας προϊόντων. Η Λέσβος τα έχει όλα! Κι αυτό είναι το συγκριτικό της πλεονέκτημα. Εδώ δουλεύω πολύ το λάδι του «Γλιγλή» από τη Γέρα, την «Αρώνια» του Γιώργου Καριοφύλλη, τους «Ερεσσύκο» από την Ερεσό, τα σύκα τα γεμιστά τις μαρμελάδες του και το πετιμέζι, προϊόντα από τους συνεταιρισμούς του Μεσοτόπου, του Ασωμάτου, γλυκά του κουταλιού, και ζυμαρικά, τα καλλυντικά της Νικολέτας Ευαγγέλου από τον Μανταμάδο, τα σαπούνια της Μάρως Βατή, βοτάνια της Λέσβου, όπως το τσάι του βουνού και φασκόμηλο του Παναγιώτη Γανώση, το μέλι του συνεταιρισμού και φυσικά η πάστα ελιάς του” Τεπές”, τα προϊόντα της “Θέρος”, και ελπίζω να μην ξεχνάω κανέναν».
Τα βιολογικά
«Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει πολύ η διατροφή μας. Δεν ξέρω αν έχει να κάνει με την διαφήμιση των σούπερ φουντς και όλη αυτή την προβολή γύρω από τον καλύτερο τρόπο ζωής αλλά και έτσι να ‘ναι αυτό είναι θετικό. Είναι θετικό που βλέπω νέα παιδιά να μου ζητούν Αρώνια, που έχει τα διπλάσια αντιοξειδωτικά από το γκότζι μπέρι, είναι θετικό να ψωνίζουν τουρίστες και ντόπιοι το καινούργιο τσάι των παιδιών από τη Γέρα με τζίγκο μπιλόμπα που είναι ευεργετικό για τη μνήμη. Δουλεύω τα βιολογικά προϊόντα πολλά χρόνια. Πολλοί φοβούνται το θέμα της τιμής, όμως κι αυτό έχει αλλάξει καθώς πλέον μπορείς να βρεις φθηνά βιολογικά σε προσιτές τιμές».
Όσο κρατούσε η συζήτησή μας με την Εβελίνα στο μαγαζί που μετακόμισε φέτος από την πλατεία Σαπφούς στην οδό Ερμού, μπαινόβγαινε κόσμος που ζητούσε σπάνια και μη μπαχαρικά και τσάγια. «Σκοινόπρασο για το μαγαζί», «πάπρικα καπνιστή και γλυκιά» για την κουζίνα, “ένα….πως το λένε πως το λένε, το ζαμπούκο για το κρυολόγημα», αλλά και τουρίστες και πρόσφυγες που ψάχνουν πολύ συγκεκριμένα πράγματα.
«Δουλεύω αρκετά με μπαχαρικά για μαγειρική καθώς είναι στην κουλτούρα μας, με μπαχαρικά ντόπια είτε από την Ινδία, τη Συρία και το Ισραήλ, αλλά και με γνωστές ετικέτες όπως «ο Δρόμος του Τσαγιού». Προμηθεύω τα μαγαζιά της Μυτιλήνη που τελευταία έχουν ανέβει σε θέματα γευσιγνωσίας, ενώ πάντα προσπαθώ να ενημερώνομαι και να ψάχνω ό,τι νέο κυκλοφορεί. Για παράδειγμα έχει ανέβει πολύ το θέμα του τσαγιού. Στα καφέ της Μυτιλήνης μπορείς να βρεις πλέον πολλά και διαφορετικά τσάγια, έχει αλλάξει και η κουλτούρα του Μυτιληνιού που θα ζητήσει ένα καλό τσάι και όχι ετικέτες εμπορικές. Πολλοί εστιάτορες και νέα παιδιά αγοράζουν πλέον τα μπαχαρικά τους από μπαχαροπωλεία και όχι από Σουπερ Μάρκετ και αυτό είναι ενθαρρυντικό. Δουλεύω και με ένα μεγάλο κομμάτι τουριστών που γνωρίζουν πολλά περισσότερα για τα βιολογικά. Μερικές φορές οι ντόπιοι δεν γνωρίζουμε πολλά από αυτά που ξέρουν οι ξένοι για τον τόπο μας. Οι φορείς οφείλουν να στηρίξουν τα νέα παιδιά που ασχολούνται σήμερα με τον χώρο αυτών. Πρέπει να δούμε κι άλλα καλά προϊόντα της λεσβιακής φύσης, όπως το ρόδι, το αμύγδαλο ή το μανιτάρι που δεν τα έχουμε εκμεταλλευτεί αρκετά», σημειώνει η Εβελίνα που δραστηριοποιείται στον χώρο από το 2000.
«Από τότε μέχρι σήμερα, έχουν γίνει πολλά βήματα. Αργά αλλά σταθερά η Λέσβος διεκδικεί και παίρνει αυτό της αξίζει στον χώρο της γευσιγνωσίας καθώς είναι ένα νησί που τα ΄χει όλα!»
