Κείμενο: Ηλίας Λασκαρίδης
Ξέρεις… Να τα πάρουμε λιγάκι από την αρχή. Και πρωτίστως τα εύκολα…
“Γκασμάς” λοιπόν…
Τη Λέσβο τη λένε Γκασμαδία ή Κασμαδία. Οι φαντάροι που υπηρετούν εκεί, επειδή η στρατιωτική ζωή εκεί έχει πολύ σκάψιμο, σκάβουν ορύγματα. Επίσης, υπάρχει και ο αστικός μύθος που λέει ότι: όταν ήταν να φτιαχτεί το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, όλοι οι κάτοικοι πήγαν να συνδράμουν κρατώντας από έναν κασμά (και κανένας δεν κρατούσε φτυάρι ή σκαπέτι). Έτσι έμεινε το όνομα μέχρι σήμερα που, παρεμπιπτόντως, ΔΕ συνιστά προσβολή μεταξύ των Μυτιληνιών.
Για τους ξένους αλλάζει… Αλλά τέλος πάντων…
Η Λέσβος είναι ένα νησί, που έχει την αγκαλιά του ανοικτή στον ανθρώπινο πόνο, ήδη από το 1910, από τότε δηλαδή που ξεκίνησαν τα μαύρα σύννεφα της προσφυγιάς να εμφανίζονται στη Μικρασία. Έκτοτε, μέχρι σήμερα, όποιος γνωρίζει στοιχειώδη ιστορία, θα έχει ήδη αντιληφθεί ότι η Λέσβος δεν σταμάτησε ποτέ να ανταλλάσσει πληθυσμούς. (Σε απογραφή του 1928, οι Μικρασιάτες πρόσφυγες αποτελούσαν το 47% του συνολικού πληθυσμού).
Η λέξη “Τουρκόσπορος” χρησιμοποιήθηκε, κατά κόρον, από τους κατοίκους του τότε λεκανοπεδίου της Αττικής, περίπου 300.000 τότε, για να εκφράσει την απέχθεια, τη δυσαρέσκεια για την έλευση των κυμάτων προσφυγιάς, που τελικά απορροφήθηκαν εδώ στην Αθήνα. Προφανώς γιατί το σύμπλεγμα κατωτερότητας απέναντι στο επίπεδο του απέναντι πληθυσμού, ήταν πρόδηλο.
Στη Λέσβο όμως, δεν την ξεστομίζεις αμόρφωτε, ημιμαθή ροπαλοφόρε, που σε έστειλαν να επιβάλλεις πολιτισμό σε ανθρώπους που τον δίδαξαν, πριν καν εσύ γεννηθείς…γιατί η Λέσβος έδωσε τις εξετάσεις της εδώ και έναν, και πλέον, αιώνα τώρα.
Και συνεχίζει…