Τυχερές οι παραθαλάσσιες πόλεις που έχουν (τουλάχιστον από τη μία πλευρά τους) μια, έστω στενή, πεδινή ζώνη. Στην επιμήκη ακτή της τραγουδά ο μπάτης ή στην υποχώρηση της τραμουντάνας η θάλασσα γίνεται πιο γαλάζια μετά το μεσουράνημα του ήλιου. Όταν έρθει η ώρα να ποτίσεις το άλογό σου, βρίσκεσαι στην κρήνη …της Κρατήγου.
Είχαμε κι εμείς, εδώ στη Μυτιλήνη, μια τέτοια παραθαλάσσια πεδινή ζώνη και την έχουμε ακόμα, είναι όμως τόσο διαφορετική από ό,τι ήταν και, το λυπηρότερο, από ό,τι θα μπορούσε να γίνει. Όσο η περιοχή αναπτυσσόταν αργά, μέχρι πριν λίγα χρόνια δηλαδή, ήταν κάπως διαφορετική αυτή η πορεία προς τα νότια της πόλης. Όταν κατέβαινες την κατηφόρα «του παπαγάλου», έβγαινες, δηλαδή, από τη Σουράδα στο γιαλό, ο δρόμος ανοιγόταν ήσυχος δίπλα στο κύμα και …ήσουνα πια στην εξοχή. Τα πράγματα άλλαξαν, μοναδικέ μου αναγνώστη, όχι προς το χειρότερο, βεβαίως, αλλά ούτε και προς το καλύτερο. Ενώ θα μπορούσανε να είναι πολύ καλύτερα. Θα μπορούσε αυτή η στενή παραθαλάσσια ζώνη και, γιατί όχι, αρκετοί εφαπτόμενοι πυρήνες, να είναι τουριστικός πόρος, πόλος έλξης, θέρετρο περιωπής, όπως θέλεις πες το. Φαντάσου, για να λυπηθείς, αλλά και να κριτικάρεις δημιουργικά. Σήμερα, ο χαρακτηρισμός που θα μπορούσα να δώσω ως Σίτυ Ινσπέκτορ δεν μπορεί να απέχει από «φασαριόζικο πέρασμα», έτσι επιεικώς, γιατί μετά θα πέσουμε σε …παράβαση του νόμου περί ψευδούς …δηλώσεως.
Εδώ που τα λέμε, ποιος θα ήθελε ακόμα εκείνο το στενό δρομάκι με το θαλασσοφαγωμένο τοιχείο, τα βρεγμένα φύκια πάνω στο οδόστρωμα, με τόσο αυτοκινητομάνι που έχει ζώσει το νησί στις μέρες μας; Κάθε πράμα στον καιρό του, άλλο ο …αναγκαστικός ρομαντισμός και άλλο η ανάπτυξη. Το ερώτημα είναι: Τι νοείται με τον όρο ανάπτυξη; Δεν θα απαντήσω εγώ. Θέλω να το σκεφτείς εσύ.
Εμένα με φόρτωσαν, τον ταλαίπωρο, σε ένα …κατισανπαιχνίδι με άλλους τρεις μαντράχαλους Λιόστες, ενώ οι κυρίες Λιόστρες, η Τ. και η Ε. πήραν οι πονηρές τα ποδήλατα και ξεχύθηκαν στην Παραλιακή, φωνάζοντας απομακρυνόμενες: «Ακολουθάτεεεεε…». Οι μαντράχαλοι με εισήγαγαν στο θέμα του ινσπέξιον (έλα παππού μου, να σου δείξω τ’ αμπελοχώραφά μας). «Αφού από δω κάνω τον οικογεννειακό ταξιτζή, καθημερινώς, ρε μάγκες, από παιδάκι διαβαίνω τούτον το δρόμο με κάθε μέσον που υπάρχει, εδώ κάνω τζόκινγκ, εκεί παρακάτω πήρα καινούριο σπίτι…» Αυτοί το χαβά τους. «Να το αναλύσουμε, να σε βάλουμε στο θέμα…» Έτσι, ο παλιός που είναι αλλιώς και έχει σκεφτεί το θέμα πριν απ’ αυτούς, γι’ αυτούς, είπα να μη χαλάσω χατήρι στα παιδιά, αλλά με τρεις προϋποθέσεις: Ακουλουθεί ουζάκι. Επιστρέφω ποδηλατικώς με έναν Λιόστη και οι κυρίες με τους κυρίους τους. Δεν θα εξαντλήσουμε το θέμα με μιας (ξέρει ο παλιός).
Να μην τα πολυλογούμε, μοναδικέ μου, το θαυμασμό της παρέας τράβηξαν τ’ αρμυρίκια. Αν ήτανε, λέγανε, σε ορισμένες πιο φαρδιές γωνιές και ένα δυο παραπάνω, τα σύδεντρα θα φάνταζαν διαφορετικά. Λοιπόν, τι το λέτε μόνο, λεβέντες μου; Φυτέψτε τα εσείς και υιοθετήστε τα. Δεν χρειάζεται πολύ καιρό …γαλουχίας, αρκεί να ρίξουν ρίζα στο νερό. Μετά θα τα θαυμάζετε και θα καμαρώνετε. Αν επιτρέπεται; Άντε καημένοι μου… Τέλος. Άμα γουστάρετε, γίνετε …χορηγοί περιβάλλοντος.
Κινούμαστε αργά στη λεωφόρο, ενώ μας προσπερνούν μηχανάκια και αυτοκίνητα που πάνε …εδώ παρακάτω να σβήσουν κάποια φωτιά, να υποθέσω, ξέχασαν την κατσαρόλα στο μάτι, είδε η γειτόνισσα το παπαγαλάκι τους να κόβει βόλτες στο κάγκελο; Αρκετοί πάνε στο Αεροδρόμιο, αλλά ειδικώς σε τέτοια περίπτωση, το αεροπλάνο είναι απείρως γρηγορότερο και αν έχεις αργήσει, τι να σου κάνουν τα γκάζια; Άσε άσε… τι τρέχεις ρε …Λάουντα; Είπαμε να έχουμε έναν ασφαλή δρόμο, κι εσύ τον πήρες για καρέκλα ψυχαναλυτή; Εντάξει, τα νεύρα σου, τα χάπια σου… Γιατρό χρειάζεσαι σίγουρα, στο τέλος όμως, όπως πας, ή ορθοπαιδικός θα σε αναλλάβει ή θα σε πάνε οι τέσσερις… Τώρα, χωρίς αστεία, αν δεν υπήρχε αεροδρόμιο καταδώ, δεν θα υπήρχε και τέτοιος δρόμος. Μην πάει το μυαλό κανενός σε ιστορία αναγκαιότητας διαπλάτυνσης λόγω αύξημένης κίνησης. Αυτό τους το λέω, μοναδικέ μου, γιατί εσύ γνωρίζεις ότι όλο αυτό το μπάζωμα για χιλιόμετρα (που είναι τρομερών διαστάσεων) προέρχεται από το κομμένο βουνό του Αεροδρομίου. Να ’χει καλά ο Μεγαλοδύναμος τον άνθρωπο που πλησίασε τον τότε Νομάρχη και του εξέθεσε τη μεγαλόπνοη έμπνευσή του. Αν δεν «τσίμπαγε» και ο Νομάρχης, θα είχαμε …ρομαντικές καταστάσεις με στενωσιές και περιστασιακές διαπλατύνσεις κλπ. κωμικά, ενώ γκρεμοί τύπου Αριζόνας θα ήταν το …αξιοθέατο της Κουτσουμπάρας. Στην αρχή, το άσπρο πέτρωμα καθόταν αχώνευτο στα μάτια, είχε βάψει το βυθό, δεν …έδενε. Σήμερα, ωραία τα αρμυρίκια, ε, Λιόστες; Ωραίο και το λιμανάκι της Βαρειάς (άλλο τόσο χρειαζότανε) ή μάλλον αφού κυρ …μπαζωτές, άλλαζε το σύμπαν, δεν σκεφτήκατε να το κάνετε λίγο παραμέσα, να έχει κι άλλο περιθώριο ο δρόμος σε αυτό το σημείο. (Καλα, δεν το συζητάμε, αγώνες έκαναν οι άνθρωποι να πάρουν άδεια για την αλλαγή αιγιαλού. Δεν είναι πάντα τόσο απλά τα πράγματα με τη γραφειοκρατία…) Έχουμε και μερικές κάπως φαρδύτερες παραλίες για κολύμπι, τώρα, έτσι για να μαθαίνουν τα πιτσιρίκια μας, να μη θεωρούν φυσική και αυτονόητη την ύπαρξη τέτοιας απόστασης από το δρόμο και τέτοιας χαλικάδας, εκεί στις …Καντίνες, που λένε.
Όσο για το δρόμο; Μπόμπα. Μόνο που το «μπαμ» ακούγεται σε κάτι δίτροχα και τετράτροχα που γίνονται …φυσαρμόνικες, αλλά και σε άτυχους συνανθρώπους μας που …δεν υπολόγισαν καλά. Καλός και πολύ εξυπηρετικός ο δρόμος, για να πας στο χωριό σου, εκεί ψηλότερα, καλός να πας …εις τον Αερολιμένα, καλός να πάς για μπάνιο, όμως, μην ξεσπάς πάνω στην ευθεία του και το …άσπιλό του οδόστρωμα… τα γκάζια σου… Σκέψου τα παιδιά σου… Σκέψου τους άλλους οδηγούς, σκέψου τους πεζούς… Ώπα! Πεζοδρόμια… Πού είναι τα πεζοδρόμια; Εκεί που είχε, έχει και όπου γίνουν, καταπατιούνται από παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Λαμπρή εξαίρεση το παραθαλάσσιο στη Βίγλα. Καλά, εκεί …τα έδωσαν όλα… Να φανταστεί κανείς ότι ο μέσα παράδρομος, είναι ο παλιός ο δρόμος. Τόσος ήταν και μετά…γκρεμός… (για να μαθαίνεις, μικρέ).
Είναι καλό για μια πόλη να έχει όλες τις «βολές» της σε κοντινές αποστάσεις. Έκαναν αεροδρόμιο στη Μυτιλήνη, τότε που «ο ουρανός ήταν χαμηλά» και ήταν πολύ καλό. Αυξήθηκαν οι ανάγκες, εξελίχθηκαν οι αερομεταφορές, αναπτύχθηκε ο τουρισμός, χρειαστήκαμε ακόμα μεγαλύτερο. Δεν θα το αναλύσουμε τώρα, αλλά, πες του μικρού, μοναδικέ μου, πες του… Η Νεάπολη υπήρξε από την αρχαιότητα το θέρετρο της Μυτιλήνης. Αέρας του βουνού και της θάλασσας, επαύλεις, δροσερά περιβόλια που τροφοδοτούσαν την πόλη, …δυο βήματα από την πόλη. Εδώ μας έστελναν, στις Παιδικές ή Προσκοπικές Κατασκηνώσεις, για καθαρό αέρα και παιχνίδι, σε ασφαλές περιβάλλον, με ένα εισιτήριο αστικού λεωφορείου μας επισκέπτονταν, …δυο βήματα από την πόλη. Σήμερα, εδώ ΕΙΝΑΙ η πόλη.
Ο κόσμος που φοβόταν τις θάλασσες, που δεν είχε αυτοκίνητο, που ζούσε στη Λαγκάδα και τον Άγιο Συμεών (να πούμε) έφυγε, για ένα διαμέρισμα κι ένα χώρο παρκαρίσματος, στη Χρυσομαλλούσα. Τώρα θέλει να έχει θέα της θάλασσας, να ’χει το ακρογιάλι στην πόρτα του ή και να χαίρεται τη χειμερινή αλισάχνη. Τα …πλεονεκτήματα τούτα είναι που τραβάνε όλο και περισσότερο κόσμο στην περιοχή, ενώ σποραδικά δραστηριοποιούνται και μερικές επιχειρήσεις τουρισμού. Γιαυτό, τι τα θέλεις, μοναδικέ μου, το παιχνίδι της τουριστικής ανάπτυξης για τη «Ριβιέρα» της Μυτιλήνης παίζεται σε όλο και μικρότερο τραπέζι και ως γνωστόν, μικρό τραπέζι, μικρά ποσά, κλπ., κλπ. Ο λόγος: Η οικιστική ανάπτυξη και …ο δρόμος. Είπαμε, καλός ο δρόμος, αλλά πόσος κόσμος θα ήθελε να κάνει τις διακοπές του δίπλα στο κύμα, ν’ ακούει το τραγούδι του μπάτη με ένα κοκτέιλ, κάτω από ένα αρμυρίκι, αρκετά …ιδιωτικά ή με τα παιδιά του σε πλήρη ασφάλεια; Όλοι. Πήγαινε, λοιπόν κάτω από τα υπέροχα εκείνα αρμυρίκια, ας πούμε ότι τραβάμε και μία …αμμοποίηση της ακτής, σου ρίχνουμε και μερικές ομπρέλες …για τσ όμορφες κοπέλες. Κλείσε τα μάτια. Αισθάνεσαι να σε χαϊδεύει ο μπάτης αλλά σε …μπανίζουν οι διερχόμενοι; Καλά… σκέφτεσαι ποιος θα επενδύσει σε παραλία χωρίς ποδηλατόδρομο; Κόφτο τώρα. Τι ακούς; Το δρόμο; Τα εσώψυχα κάθε διερχόμενου να εκφράζονται με θορυβώδεις γκαζιές;
Τελοσπάντων, μωρ’ αδερφέ μου, απαιτητικός άνθρωπος είσαι… Πές του μικρού, μοναδικέ μου, πως έχουμε σχέδια, ακόμα κι έτσι που κατάντησε ή περιοχή κι ας μην πρόκειται για το μοντέλο καλοπέρασης που μπορεί να βρει και αλλού. (Ξέρεις για ποια σχέδια σου μιλάω, έτσι; Είναι αυτό περι ανάπτυξης που είπαμε θα το σκεφτείς εσύ… ναι…) Εμείς δηλώνουμε καθημερινά την ειρηνική, φυσιολατρική παρουσία μας, εμείς είμαστε που σουλατσάρουμε ανάμεσα στους γκαζάκηδες, εμείς θα πιέσουμε για μία ποιοτικότερη παραλιακή. Ένας δρόμος δεν είναι αυτοσκοπός. Ο τόπος είναι που έχει αξία, όμως επειδή το θέμα είναι πολύπλευρο και προέχει η ασφάλεια, η άνεση και οι προοπτικές, θα πρέπει να επανέλθουμε πιο εστιασμένα, εξετάζοντας τη διαδρομή βήμα βήμα και, ίσως δίνοντας μερικές λύσεις. (Είδατε Λιόστες πως δεν είναι μόνο παρατήρηση επί της πορείας μόνο ένα θέμα;) Υπάρχουν και οι επιχειρήσεις πάνω στην παραλιακή, που ο κόσμος ξέρει και τις εκτιμά για την ποιότητά τους. Και άλλοι τουριστικής χροιάς οικιστικοί πυρήνες μπορούνε να χωρέσουν… Και ειδικοί μπορούνε να μελετήσουν και να σχεδιάσουν… (τι στο καλό, κλέφτες να γίνουμε για να φάμε ένα πιάτο φαΐ;) Και αρμυρίκια θα φυτέψει ο Λιόστης… Και ποδηλατόδρομος θα γίνει… Γιατί αν δεν πρόκειται να ξεκινήσει ούτε σ’ αυτή την τετραετία… Πάμε για το ούζο που λέγαμε…
City Inspector
