Ένα μοναδικό πασχαλινό έθιμο με γαϊδουράκια, βάγιες, παιδικά τραγούδια και συμβολικές πράξεις πίστης, που μεταφέρθηκε από την αλησμόνητη πατρίδα Ίμβρο και συνεχίζει να συγκινεί κάθε Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων.
Κάθε χρόνο το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, αναβιώνει στο χωριό Κάπη της Λέσβου ένα από τα πιο συγκινητικά και μοναδικά έθιμα της ελληνικής πασχαλινής παράδοσης, που έχει τις ρίζες του στην αλησμόνητη Ίμβρο και είναι γνωστό ως παραδοσιακό έθιμο Βάγιας.
Τα χαράματα του Σαββάτου του Λαζάρου, τα αγόρια του χωριού χωρίζονται σε δυο ομάδες και ξεκινούν με γαϊδουράκια σε χωράφια του χωριού όπου υπάρχουν πολλές βάγιες. Με τραγούδια και χαρά, επιστρέφουν αργότερα στο χωριό με τις βάγιες που έχουν μαζέψει, αναπαριστώντας την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα σε αυτό το παραδοσιακό έθιμο.
Όταν φτάσουν στην εκκλησία, τα κλαδιά από τις βάγιες δένονται σε σχήμα κυπαρισσιού και στολίζονται με βαλάντια – κορδέλες και υφάσματα που φέρνουν οι κοπέλες. Επίσης πάνω στις βάγιες τοποθετούνται μικροί ξύλινοι σταυροί που δίνονται στα νιόπαντρα ζευγάρια.
Την επόμενη μέρα, Κυριακή των Βαΐων, μετά τη θεία λειτουργία, τα παιδιά τραγουδούν έναν τοπικό ύμνο – «Σήμερον έρχεται ο Χριστός» – με 20 και πλέον στίχους, που εξιστορεί την Ανάσταση του Λαζάρου. Έπειτα, ξεκινούν το γύρισμα του χωριού, ψάλλοντας την “καινήν Ανάσταση” σε κάθε σπίτι, λαμβάνοντας αυγά, κορδέλες και όβολους. Οι κορδέλες μπαίνουν στα εικονοστάσια, ενώ οι βάγιες γίνονται φυλαχτά για το σπίτι, το στάβλο ή το χωράφι.
Το απόγευμα, οι δύο ομάδες ενώνονται, μοιράζονται τα δώρα και εύχονται “Καλή Ανάσταση”. Η παράδοση θέλει τις βάγιες να καταλήγουν στους φούρνους του χωριού για να χρησιμοποιηθούν ως άγιο καύσιμο για το ψήσιμο της Λαμπριάτικης κουλούρας.
Η τελετουργία κορυφώνεται με την επίσκεψη στους τάφους, όπου τοποθετείται ένα κλαδί βάγιας ως ύστατος χαιρετισμός στους νεκρούς. Στα σπίτια, βάγιες καρφώνονται στις πόρτες ως φυλαχτά για όλο τον χρόνο.
Το έθιμο της Βάγιας είναι ένα ζωντανό κομμάτι της λαϊκής παράδοσης, ένας ύμνος στην πίστη, την κοινότητα και τη μνήμη. Μια πολύτιμη γέφυρα ανάμεσα στις γενιές, που φέρνει την Ανάσταση όχι μόνο ως θρησκευτικό γεγονός, αλλά ως τρόπο ζωής. Είναι μέρος του παραδοσιακού εθίμου της Βάγιας στη Λέσβο.
Πηγή: Lesvoskitchen
Φωτογραφίες:
Maria Kai Ta Louloudia & D.Vogiatzis
