Σήμερα αναμένεται να ξεκινήσει η δίκη των R.F.M., S.M.H., S.A.M.S. και H.W., των τεσσάρων από τους έξι Αφγανούς κατηγορούμενους που καταδικάστηκαν πρωτόδικα για τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν τον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας τον Σεπτέμβριο του 2020 και οι οποιοι θα εμφανιστούν ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Βορείου Αιγαίου όπου θα εξεταστεί η έφεση κατά της καταδικαστικής απόφασης με την οποία τους επιβλήθηκε ποινή δεκαετούς κάθειρξης.Οι δικηγόροι υπεράσπισης των τεσσάρων ελπίζουν ότι, παρά την πλήρη καταστρατήγηση των βασικών αρχών της νομιμότητας στον πρώτο βαθμό, οι κατηγορούμενοι θα τύχουν επιτέλους δίκαιης δίκης και θα αφεθούν ελεύθεροι.
Η ανακοίνωση του Legal Center Lesvos
Στις 13 Ιουνίου 2021, σε μια άδικη δίκη που περιφρόνησε βασικές διαδικαστικές και ουσιαστικές εγγυήσεις, κρίθηκαν ένοχοι για “εμπρησμό με κίνδυνο για ανθρώπινη ζωή” από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Χίου παρά την παντελή έλλειψη αξιόπιστων στοιχείων εναντίον τους. Η συγκεκριμένη δίκη απείχε πολύ από το να χαρακτηριστεί δίκαιη. Ενδεικτικά: 1)Με πρόσχημα τα μέτρα για την COVID-19, αποκλείστηκαν από την αίθουσα του δικαστηρίου δικηγόροι-παρατηρητές διεθνών οργανώσεων, δικηγόρος-εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του OHE (UNHCR), δημοσιογράφοι του εγχώριου και διεθνούς τύπου, και το κοινό, 2)Κανένα από τα ουσιώδη έγγραφα της δίκης δεν μεταφράστηκε σε γλώσσα που γνωρίζουν οι κατηγορούμενοι, με αποτέλεσμα να μην κατανοούν τις κατηγορίες σε βάρος τους. Περαιτέρω, και κατά τη διάρκεια της δίκης, η διερμηνεία που τους παρασχέθηκε από το δικαστήριο ήταν ανεπαρκής, 3)Η καταδίκη τους στηρίχθηκε αποκλειστικά στη γραπτή κατάθεση ενός μάρτυρα, ο οποίος δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο (πιθανόν γιατί η εισαγγελική αρχή δεν τον αναζήτησε, ως όφειλε). Και οι τέσσερις καταδικάστηκαν σε 10 χρόνια κάθειρξη, χωρίς να τους αναγνωριστούν ελαφρυντικά και έχουν εκτίσει ήδη σχεδόν 2,5 χρόνια. Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδικασία στον πρώτο βαθμό μπορείτε να βρείτε σε προηγούμενη δημοσίευση των συνηγόρων υπεράσπισης, που ακολούθησε μετά την δίκη.
Υπενθυμίζεται ότι οι πυρκαγιές που κατέστρεψαν τον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας τον Σεπτέμβριο του 2020 συνέβησαν τεσσεράμισι χρόνια αφότου η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας μετέτρεψε τα νησιά του Αιγαίου σε νησιά-φυλακές για όσους αναγκάζονται να περάσουν τα σύνορα από την Τουρκία και η Μόρια έγινε το διαβόητο σύμβολο της απάνθρωπης μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ. Η πυρκαγιά στο καμπ ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα των σκληρών πολιτικών αποκλεισμού που το δημιούργησαν. Τον Σεπτέμβριο του 2020, ο αριθμός των ανθρώπων που ζούσαν σε αυτό ξεπερνούσε τους 12.000 (παρά την επίσημα δηλωμένη χωρητικότητα των 3.100 ατόμων), όταν οι περιορισμοί μετακίνησης είχαν τεθεί σε ισχύ για σχεδόν έξι μήνες, και ένας αυξανόμενος φόβος για την COVID-19 εξαπλωνόταν (κυρίως λόγω έλλειψης ενημέρωσης και προστατευτικών μέτρων) με τις κυβερνητικές πολιτικές να επιτείνουν αυτόν τον φόβο. Οι ελληνικές αρχές είχαν καταστείλει βίαια τις διαμαρτυρίες των έγκλειστων του καταυλισμού ενάντια στην έλλειψη μέτρων δημόσιας υγείας, αποκλείοντας τους δρόμους γύρω από αυτόν, απομονώνοντας τους κατοίκους του και ρίχνοντας δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης. Μόλις μία εβδομάδα πριν από τις πυρκαγιές, στις 2 Σεπτεμβρίου 2020, επιβεβαιώθηκε το πρώτο θετικό κρούσμα στον καταυλισμό. Αντί να μετακινήσουν, στο επόμενο χρονικό διάστημα, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα από τον χώρο, να αναπτύξουν ιατρικό προσωπικό ή να υιοθετήσουν μέτρα υγιεινής για τους εγκλωβισμένους μέσα στον καταυλισμό, οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν τον πλήρη αποκλεισμό του χώρου και την επόμενη κιόλας ημέρα υπέγραψαν σύμβαση με κατασκευαστική εταιρεία για την περίφραξη του καταυλισμού και τη μετατροπή του σε απομονωμένο κέντρο κράτησης.
Οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στην κόλαση της Μόριας -που κατά τα άλλα αναγνωρίστηκαν από όλους τους συμμετέχοντες στις δίκες- αγνοήθηκαν από το δικαστήριο με αποτέλεσμα να μη μειωθεί η ποινή των κατηγορουμένων. Το ελληνικό κράτος θα έπρεπε να αναγνωρίσει ότι οι πυρκαγιές στη Μόρια (οι οποίες προφανώς δεν προκλήθηκαν από τους έξι κατηγορούμενους) προέκυψαν ως αναπόφευκτη συνέπεια των χαωδών συνθηκών που επικρατούσαν, ιδίως κατά τη διάρκεια της κρίσης της COVID-19. Αντ’ αυτού, συνελήφθησαν βολικά έξι νεαροί Αφγανοί, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ως οι υπαίτιοι των πυρκαγιών.
Και οι έξι Αφγανοί που κατηγορήθηκαν για τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν τον καταυλισμό της Μόριας τον Σεπτέμβριο του 2020 είχαν συλληφθεί αυθαίρετα και είχαν θεωρηθεί ένοχοι από τις ελληνικές αρχές, πριν καν διεξαχθούν οι δίκες τους, κατά πλήρη καταστρατήγηση της θεμελιώδους αρχής του τεκμηρίου της αθωότητας. Οι Υπουργοί Μετανάστευσης και Ασύλου και Προστασίας του Πολίτη ανακοίνωσαν στις 15 Σεπτεμβρίου 2020 ότι “οι εμπρηστές της Μόριας συνελήφθησαν και κρατούνται”, σχεδόν δώδεκα ώρες πριν από τη σύλληψη των κατηγορουμένων, ενώ την επόμενη ημέρα δήλωσαν ότι “το καμπ κάηκε από έξι Αφγανούς πρόσφυγες που έχουν συλληφθεί”. Μετά τη σύλληψή τους, η υπόθεσή τους χωρίστηκε, καθώς δύο από τους κατηγορούμενους είχαν καταγραφεί ως ανήλικοι και δικάστηκαν από δικαστήριο ανηλίκων, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις ως ενήλικοι. Οι δύο ανήλικοι που συνελήφθησαν εκπροσωπήθηκαν από τους δικηγόρους του Legal Centre Lesvos και καταδικάστηκαν σε δεύτερο βαθμό από το Εφετείο Ανηλίκων Βορείου Αιγαίου σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση, παρά την προσκόμιση από μέρους τους ενώπιον του Δικαστηρίου πληθώρας στοιχείων που κατέρριπταν τα περί ενοχής τους. Κατά της εφετειακής απόφασης ασκήθηκε αναίρεση που θα συζητηθεί στις 10/03/2023 στον Άρειο Πάγο. Και οι τρεις δίκες
(https://legalcentrelesvos.org/2021/03/09/justice-for-the-moria-6/ και https://legalcentrelesvos.org/2021/06/25/δηλωση-των-συνηγορων-υπερασπισησ-των/ και
https://legalcentrelesvos.org/2022/06/07/another-miscarriage-of-justice-from-mytilenes-courts-guilty-verdict-confirmed-for-the-two-children-arrested-following-the-moria-fire/) κινήθηκαν στο όριο της κακοδικίας και παραβίασαν κατάφωρα τα δικαιώματα των κατηγορουμένων.
Οι δικηγόροι υπεράσπισης των τεσσάρων ελπίζουν ότι, παρά την πλήρη καταστρατήγηση των βασικών αρχών της νομιμότητας στον πρώτο βαθμό, οι κατηγορούμενοι θα τύχουν επιτέλους δίκαιης δίκης στις 06/03/2023 και θα αφεθούν ελεύθεροι
