“Μια πραγματική όαση γαλήνης και αναψυχής. Παράδοση και ποιότητα. Τοπίο και πολιτισμός. Ευταξία και επαγγελματισμός. Απλότητα και ζωή στη φύση. Βίωμα και εκπαίδευση. Οι «ίσκιοι της γης» του Χέλντερλιν και οι «ψαλμοί του ήλιου» του Ελύτη! Ευλογία…”, γράφει ο Βαγγέλης Παυλής, Διδάκτωρ του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για το Μετόχι των Αγίων Αναργύρων στη Μονή Λειμώνος, το μοναστήρι αυτό του 16ου αιώνα, στο οποίο κάθε χρόνο συντελείται μια μοναδική συνάντηση.
Σε αυτόν τον μαγευτικό Τόπο εδώ και 22 χρόνια κάθε καλοκαίρι διαμένουν, σιτίζονται και διδάσκονται φοιτητές του Νορβηγικού Πανεπιστημίου του Agder.
Η ιστορία
Η συνεργασία του νορβηγικού Πανεπιστημίου Agder με τη Μονή Λειμώνος ξεκίνησε το 1994, όταν το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο θέλησε να ιδρύσει ένα κλιμάκιο για τις μελέτες του κάπου στη Μεσόγειο. Ο Νορβηγός καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου τού Adger Haakon Smedsvig Hanssen που είχε επισκεφθεί το Μετόχι των Αγίων Αναργύρων μαγεύτηκε από την περιοχή και είχε την ιδέα να στήσει ένα Θερινό Κέντρο Σπουδών στο σημείο αυτό αφού ήθελε το Κέντρο να έχει παράλληλα πολιτιστική και θρησκευτική διάσταση.
Ο ηγούμενος της μονής αρχιμανδρίτης Νικόδημος Παυλόπουλος που υπάγεται το Μετόχι, ευπροσήγορος και φιλόξενος τους καλοδέχθηκε και μετά από αρκετές συζητήσεις τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε μια σειρά μαθημάτων στο μοναστήρι του Λειμώνος.
Την πρώτη χρονιά τα μαθήματα έγιναν μέσα στο ίδιο το Μοναστήρι, με μικρά γκρουπ φοιτητών, παρουσία του ίδιου και του πολύ καλού του φίλου, γνωστού και διακεκριμένου Νορβηγού συγγραφέα Jostein Gaarder. Πρόκειται για τον συγγραφέα εκτός άλλων και του πασίγνωστου βιβλίου «Ο Κόσμος της Σοφίας».
Λόγω όμως των ιδιαιτέρων συνθηκών που υπήρχαν στο μοναστήρι το παράρτημα του Πανεπιστημίου δυσκολευόταν να λειτουργήσει και σαφώς επηρέαζε και την λειτουργία της μονής .Έτσι ο ηγούμενος προσκάλεσε τον κ Haakon εντός εισαγωγικών – ιδρυτή του νορβηγικού πανεπιστημίου στην Ελλάδα, για έναν περίπατο μέχρι τα Μετόχια όπως λέγεται η ευρύτερη περιοχή του μετοχιού των αγίων Αναργύρων που συνδέεται με τη μονή με λιθόστρωτο μονοπάτι που χρονολογείται από την εποχή του αγίου Ιγνατίου. Αυτή η επίσκεψη στα Μετόχια ήταν η αρχή του Metohi Study Center . Εκείνη την εποχή, το 1993, οι κτιριακές εγκαταστάσεις είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί. Τα κτίρια ήταν σε σχήμα Π με το άνοιγμα προς τα Ν.Δ. και στο κέντρο την εκκλησία των αγίων Αναργύρων. Υπήρχε λαογραφικό μουσείο, τράπεζα, μια μεγάλη αίθουσα που χρησίμευε για αρχονταρίκι, αρκετά δωμάτια και η αυλή που ένωνε όλα αυτά τα κτίρια κατά το μοναστηριακό τυπικό, με ανώμαλο λιθόστρωτο (ντοσιμές).
Το μετόχι ελαφρά υπερυψωμένο σε σχέση με το επίπεδο του κάμπου, έχει καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες και η οπτική του εικόνα ξεκουράζει το μάτι χωρίς να διαταράσσει τη αρμονία της ένωσης των βουνών με τον κάμπο. Στο Μετόχι λοιπόν με τις ευλογίες του Ηγούμενου το Πανεπιστήμιο ξεκίνησε τη λειτουργία του με διδασκαλία αρχαίων φιλοσόφων και τα προγράμματα σπουδών εναλλάσσονταν με σεμινάρια και με συνέδρια των οποίων οι εισηγητές και οι αποφάσεις επηρέασαν και κατεύθυναν την εξέλιξη της εκάστοτε επιστήμης στην Νορβηγία μιας και οι σύνεδροι ήταν οι κορυφαίοι στο αντικείμενό τους.
Με την πάροδο των χρόνων το πανεπιστήμιο ευπρέπισε και εξωράισε τις κτιριακές εγκαταστάσεις μετατρέποντάς τις στις λειτουργικές στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου.
“Το πανεπιστήμιο το ανακαίνισε, σεβόμενο απολύτως την ταυτότητά του, για να το χρησιμοποιεί για σεμινάρια, μαθήματα και διαλέξεις με αντικείμενο τη φύση, τον άνθρωπο, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, τις παραδόσεις, την οικολογία, την κουλτούρα”, συμπληρώνει ο Βαγγέλης Παυλής. “Παλιά εκθέματα, εκκλησάκια, αίθουσες διδασκαλίας, αίθουσες υπολογιστών, βιβλιοθήκη, λιθόστρωτη αυλή, λουλούδια και μεγάλα δέντρα, τραπεζάκια για φαγητό και καφέ με θέα τις τοπικές καλλιέργειες, λιτά και ζεστά δωμάτια, υπέροχοι ήχοι πουλιών, πάρκινγκ για ποδήλατα (μόνο)… μέχρι και καλαθάκια για τις γάτες. Όλα καλόγουστα, περιποιημένα, όμορφα και απλά”. Συγκεκριμένα θυμάται τις πρώτες φορές που επισκέπτονταν τον χώρο: “Μας υποδέχτηκαν οι πρόσχαρες και ευγενέστατες καθαρίστριες που δούλευαν με το χαμόγελο στα χείλη και διατηρούσαν το χώρο πεντακάθαρο: «Δεν είστε από Μυτιλήνη ε;». Ναι, δυστυχώς, εμείς δεν θέλουμε να γνωρίσουμε σε βάθος τον τόπο μας, να βιώσουμε και να εμπνευστούμε από την ομορφιά του, να ενστερνιστούμε πραγματικά τη δυναμική του και να εργαστούμε γι’ αυτά, μαζί με τους κατάλληλους ανθρώπους”.
Τέλος, ο Βαγγέλη Παυλής καταθέτει την άποψη του για την μοναδικότητα της συνάντησης στο Μετόχι Αγίων Αναργύρων. “Σκέφτομαι ότι θα μπορούσε να γίνει μια καταγραφή τέτοιων χώρων, να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αξιοποίησης τους, για να προσελκύσουμε ερευνητές ή περιηγητές ή εναλλακτικούς τουρίστες του εξωτερικού. Το προϊόν της Λέσβου δεν είναι «ήλιος, θάλασσα και…λίγο απ’ όλα» που απευθύνεται στο μαζικό τουρίστα (όπως λένε και πράττουν οι αυτοδιοικητικοί μας — και όχι μόνο…), αλλά «φύση και πολιτισμός», σε συνδυασμό με την τοπικότητα, την ποιότητα και την καινοτομία, το οποίο αφού προετοιμαστεί καταλλήλως από άποψη διαχείρισης, πρέπει να απευθύνεται στοχευμένα σε τέτοιες ειδικές ομάδες ανθρώπων”.
