Το στολίδι του Πολιχνίτου με την πλούσια εκπαιδευτική ιστορία εκπέμπει SOS-ΒΙΝΤΕΟ

Το σχολικό κτήριο, που φιλοξενεί την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση στον Πολιχνίτο, καταλαμβάνει περίπου 680 τ.μ. και αποτελείται συνολικά από 7 αίθουσες διδασκαλίας και ένα γραφείο (α΄ όροφος), 5 αίθουσες και ένα γραφείο (ισόγειο) από 2 υ­πόγεια. Σε 2 αίθουσες του ισογείου και σ’ ένα γραφείο φιλοξενείται το Νηπιαγωγείο της πόλης.

Αρχιτεκτονικά αποτελεί ένα διώροφο κτήριο με κεραμοσκεπή, πετρόχτιστο με ντόπια πέτρα (ερυθρός ανδεσίτης – ηφαιστιογενές πέτρωμα) – (περιοχές – λατομεία «Ράχτα» και «Ιαματικών πηγών»). Το σχέδιο είναι μοντέρνας αρχιτεκτονικής της πε­ριόδου του μεσοπολέμου. Τα υπόλοιπα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του (άμμος, ξυλεία κ.λ.π.) είναι επίσης ντόπιας προέλευσης. Όμορφη είναι επίσης η επένδυση των θυρών και των παραθύρων του από τη σκουρόχρωμη πέτρα. Εξαι­ρετική είναι και η εσωτερική διαρρύθμιση του κτηρίου με τις δύο ξύλινες εσωτερικές σκάλες, οι οποίες οδηγούν στον όροφό του. Οι γνωστοί λιθοτόμοι (πετράδες) του Πολιχνίτου, Ηλίας Αλβανός και Ηλίας Τσολάκης, εργάοιηκαν για ιΐ|ν κατασκευή ιου μαζί με τον χτίστη Παναγιώτη Τσάτσο. Από το έτος 1931 στεγάζει τους μαθητές και τις μαθήτριες ιης ιίολης, ιιου u>u(, nf)oi| γούμενους αιώνες διδάσκονταν σε παλιά διδακτήρια και σε διάφορα οικήματα. Πρόσφατα έγιναν οιο διδακτήριο επισκεικιστικές εργασίες και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.

Η εκπαιδευτική ιστορία του Πολυχνίτου είναι παλαιά και σημαντική. Η κωμόπολη ίδρυσε και διατήρησε σε λειτουργία σχο­λεία όλων των τύπων και στις δύο βαθμίδες της Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο, Αρρεναγωγείο, Παρθεναγωγείο, Ελληνικό Σχολείο, Αστική Σχολή, Ημιγυμνάσιο, Αστικό Σχολείο).

Η πρώτη λειτουργία σχολείου συνδέεται με την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου, κατά το έτος 1805. Η Σχο­λή των Αρρένων λειτούργησε με την εποπτεία της Δημογεροντίας, η οποία διόριζε και πλήρωνε τους δασκάλους. Την πρώτη ό­μως γραπτή πληροφόρηση για την ίδρυση σχολείου στον Πολιχνίτο, μας παρέχει η σφραγίδα των «Σχολών Πολιχνίτου» του έ­τους 1835. Ο Διευθυντής του Λυκείου του Πολιχνίτου και συγγραφέας Ευστράτιος Νικέλλης, ερμηνεύει σε εργασία του τον πληθυντικό αριθμό της σφραγίδας, ως παράλληλη λειτουργία της Δημοτικής Σχολής των Αρρένων και Νηπιαγωγείου ή της Δη­μοτικής και Ελληνικής Σχολής. Κατά την άποψή μας επικρατέστερη είναι η δεύτερη εκδοχή, χωρίς βέβαια να αποκλείεται πα­ντελώς η πρώτη, καθώς στα ιστορικά δεδομένα της συγκεκριμένης χρονικής περίοδου αναφέρεται η λειτουργία δύο Ελληνικών Σχολών, (Μανταμάδος-Μεγαλοχώρι).

Με την προσωπική εργασία των κατοίκων κατασκευάστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και στην περιοχή «Αλώνια», το πρώ­το μονώροφο διδακτήριο, διαστάσεων περίπου 40 τ.μ., όπου στεγάστηκαν οι μαθητές του Α’ τμήματος (ηλικίας 7-9 ετών) και του Β΄(9-12 ετών), με τους 2 δασκάλους του σχολείου. Η έλλειψη θρανίων υποχρέωνε δασκάλους και μαθητές να κάθονται σταυροπόδι σε κύκλους, ώστε να γίνεται η διδασκαλία με την «Αλληλοδιδακτική» μέθοδο. Η σκεπή του ευρύχωρου όπως αναφέρεται στα αρχεία του σχολείου, δωματίου-διδακτηρίου, ήταν σκεπασμένη από χώμα και η αυλή του μικρή. Το έτος I860 το διδακτήριο απέκτησε με την προσωπική εργασία των κατοίκων και την οικονομική υποστήριξη της εκκλησίας και δεύτερο όρο­φο, ώστε να ανταποκριθεί στις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες της κωμόπολης. Στο ισόγειο διαμορφώθηκαν δύο μεγάλες αί­θουσες διδασκαλίας για τους μαθητές των κατώτερων τάξεων, που ήταν και οι περισσότεροι. Ο όροφος δε χωρίστηκε σε τέσ­σερις αίθουσες διδασκαλίας και ένα γραφείο για τις ανάγκες των δασκάλων. Δύο εξωτερικές πετρόχτιστες σκάλες οδηγούσαν τους μαθητές στις τάξεις του Α’ ορόφου. Τα σοβαρά όμως προβλήματα, που αυτοί αντιμετώπιζαν εξαιτίας του μεγάλου αριθ­μού και της συστέγασής τους με τους μαθητές του Ελληνικού Σχολείου, οδήγησε το σχολικό έτος 1926-27, στην εγκατάλειψη του διδακτηρίου. Οι μαθητές του Αρρεναγωγείου μετακόμισαν προσωρινά στο διδακτήριο, το οποίο στέγασε στη συνέχεια το Γ Δημοτικό Πολιχνίτου και μετά το πέρας του σχολικού έτους 193 1-32, εγκαταστάθηκαν στο σημερινό διδακτήριο. Το πρώτο σχολικό κτήριο του Πολιχνίτου χρησιμοποιήθηκε στο πέρασμα των χρόνων ως αποθήκη, κουρείο και κατάστημα επιδιόρθωσης παπουτσιών μέχρι την κατεδάφισή του τη δεκαετία του I960. Στη θέση του βρίσκεται σήμερα χτισμένο το κτήριο του Ειρηνο­δικείου της πόλης.

Την εκπαιδευτική κατάσταση στον Πολιχνίτο κατά το έτος 1871 περιγράφει ο Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος Κωνστα­ντινουπόλεως: «Εν Πολυχνίτω. υπάρχουσιν ελληνικόν, αλληλοδιδακτικόν και παρθεναγωγείου. Εν τω ελληνικώ σπουδάζοοσι περί τους 20. εν τω αλληλοδιδακτικώ 250. εν παρθεναγωγείω 80. άπαντες δε οι κάτοικοί εισί περί τας 4 χιλιάδας. Τα εκπαιδευτήρια ταύτα συντηρούνται υπό του δημοτικού ταμείου ».

Η τετρατάξια Σχολή των Αρρένων του Πολιχνίτου αριθμούσε το έτος 1874, 150 μαθητές. Σύμφωνα με το παλαιότερο διαθέσιμο «Μαθητολόγιον – Σωματείον, Εφορίας» του Πολιχνίτου, φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος 1895-96 στις τέσσερις τά­ξεις της Σχολής, συνολικά 161 μαθητές. Το «Σωματείον Εφορίας» του ίδιου έτους αποτελούσαν οι Παναγιώτης Γ. Χριστιανός, Ελευθέριος Κακάμπουρας, Χαράλαμπος Γ. Δεληγιάννης, Γεώργιος Αδαλής και Ευστράτιος Χατζηγρηγορίου και το «Σωματείον Διδασκάλων» οι Ευστράτιος Κ. Κουκουντής (Διευθυντής), Χαράλαμπος Ανεργέλης, Εμμανουήλ Ευαγγελίδης, Σάββα Ε. Σάββα και ο διάκονος Εμμανουήλ Λεβέντης (βοηθός). Η παρουσία δύο ανδρών Νηπιαγωγών στο σχολείο (Ευστράτιος Χατζευαγγελινού 1884 και Γεώργιος Δ. Κωστομοίρης 1889), μας γνωστοποιεί τη λειτουργία Νηπιαγωγικού Τμήματος στον Πολιχνίτο. Κατά το έτος δε 1906, εμφανίζονται εγγεγραμμένοι και οι μαθητές του.