Με βάση 72 πληροφοριακά δελτία της ΕΥΠ, σύνθετες έρευνες της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας και «παρείσφρηση» σε γκρουπ διαδικτυακών συνομιλιών (σε Viber, Whatsapp) Αφγανών όπου ανάρτησαν δύο βίντεο με τις ενέργειές τους, εξιχνιάστηκε ο καταστροφικός εμπρησμός του ΚΥΤ της Μόριας πριν από 10 περίπου ημέρες όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Εφημερίδα “Το Βήμα”.
Για τη διαλεύκανση της υπόθεσης υπήρξε άρση απορρήτου και μαζική σάρωση κινητών στην ευρύτερη περιοχή του hotspot ενώ ελέγχθηκαν και κινητά τηλέφωνα, κυρίως νεαρών Αφγανών, που είχαν καταγραφεί σε προηγούμενα επεισόδια ή περιστατικά βίαιων επιθέσεων σε βάρος άλλων αλλοδαπών. Κεντρικό ρόλο για την ανάδειξη της εμπλοκής τουλάχιστον τεσσάρων αλλοδαπών έπαιξε και η αναλυτική κατάθεση, στις 14 Σεπτεμβρίου, ενός άτυπου εκπροσώπου (πακιστανικής υπηκοότητας, αφγανικής εθνότητας) των μεταναστών στη Μόρια, ο οποίος εξέφρασε την αντίθεσή του για την καταστροφική αυτή ενέργεια.
Τα έγγραφα
Αυτά προκύπτουν από κρατικά έγγραφα που περιήλθαν στην κατοχή του «Βήματος της Κυριακής» (τα περισσότερα δεν περιλαμβάνονται στη δικογραφία της υπόθεσης) για τη διαλεύκανση του εμπρησμού του κύριου προσφυγικού καταυλισμού στη Μυτιλήνη όπου διέμεναν 13.000 άτομα. Σύμφωνα με τα εν λόγω έγγραφα, στις 11 Σεπτεμβρίου άρχισε η διαδικασία «γεω-εντοπισμού» των δραστών με ανάλυση κλήσεων στην ευρύτερη περιοχή του ΚΥΤ.
Ακόμη, πράκτορες της ΕΥΠ και αστυνομικοί εισήλθαν μέσω αλλοδαπών σε ομάδα διαδικτυακών συνομιλιών Αφγανών όπου γινόταν επίδειξη των εμπρησμών κι όπου αναγνωρίστηκαν δύο από αυτούς με βάση τα ρούχα τους αλλά κι ένα σημάδι που είχε ένας από αυτούς.
Ακόμη συνεχίζεται η έρευνα για τον εντοπισμό κι άλλων περίπου 20 αλλοδαπών που συμμετείχαν στους εμπρησμούς. 
Υποψίες
Η ΕΥΠ και η ΕΛ.ΑΣ. (υπήρξε και ενεργοποίηση της Διεύθυνσης Διαχείρισης και Ανάλυσης Πληροφοριών – ΔΙΔΑΠ) εξέτασαν ενδελεχώς τον ρόλο ΜΚΟ αλλά και το ενδεχόμενο στα επεισόδια να υπήρξε κάποιος ύποπτος ρόλος των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.
Στην πρώτη περίπτωση είχαν εντοπισθεί αναρτήσεις τριών-τεσσάρων ΜΚΟ που έσπευδαν να καταγγείλουν τα μέτρα περιορισμού στη Μόρια για την Covid-19, υπήρχαν αναφορές για πλήρη αποκλεισμό του hotspot, για αναιτιολόγητη απάνθρωπη συμπεριφορά κ.λπ.
Επιπλέον, ορισμένες αναφέρονταν «σε 400 ευάλωτους ανθρώπους στο ΚΥΤ που πρέπει να εκκενωθεί πριν φτάσει ο κορωνοϊός σε αυτούς». 
Ομως από την περαιτέρω διερεύνηση δεν ανέκυψαν στοιχεία ότι τα μέλη της ΜΚΟ είχαν υποκινήσει τον εμπρησμό ή είχαν οποιονδήποτε ρόλο ηθικού αυτουργού.
Επιπλέον, δεν διαπιστώθηκε ότι υπήρχε παρέμβαση τούρκων πρακτόρων ή άλλων προσώπων.
Σημειώνεται ότι οι έρευνες των αρμοδίων υπηρεσιών και της ΕΥΠ δεν ανέδειξαν στοιχεία για «ύποπτη δράση τούρκων πρακτόρων και για σκόπιμες ενέργειες από τη γειτονική χώρα» – όπως είχε εξετασθεί αρχικά – σχετικά και με τις αλλεπάλληλες δασικές πυρκαγιές στον Εβρο.
«Περικυκλώνεται» με 500 αστυνομικούς ο νέος καταυλισμός
Μετά και από εντολή του υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη (στη φωτογραφία) δημιουργείται ειδική Αστυνομική Διεύθυνση (ανεξάρτητα από τις υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. στη Μυτιλήνη) με έδρα τη δομή φιλοξενίας προσφύγων στο Καρά Τεπέ, με ομάδα ΕΚΑΜ να περιπολεί εσωτερικά και εξωτερικά αυτής. 
Σύμφωνα με αναφορές, θα την επανδρώσουν αρχικά 350 αστυνομικοί (περίπου 200 νεοπροσληφθέντες συνοριοφύλακες) ενώ θα υπάρχει και Τμήμα Ασφαλείας με 20 άτομα. Ωστόσο, σύμφωνα με τις προθέσεις του κ. Χρυσοχοΐδη, η υπηρεσία αυτή θα ενισχυθεί περαιτέρω και θα έχει τελικώς δύναμη 500 αστυνομικών.
Προσωρινή λύση το Καρά Τεπέ, αδιευκρίνιστο το μέλλον
Περισσότεροι από 7.000 αιτούντες άσυλο – από τους 12.000 που είχαν μείνει άστεγοι λόγω της πυρκαγιάς στη Μόρια – έχουν εγκατασταθεί σε σκηνές της προσωρινής δομής στο πεδίο βολής του Καρά Τεπέ, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Μυτιλήνη. Μέχρι αργά την Παρασκευή, είχαν εντοπιστεί λιγότεροι από 200 φορείς του κορωνοϊού στα τεστ που γίνονται σε όλους πριν μπουν στη νέα αυτή προσωρινή δομή. Εκφράζονται όμως ανησυχίες για την καταλληλότητα της δομής που βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και θα είναι εκτεθειμένη στις καιρικές συνθήκες του χειμώνα. 
Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, υπάρχει χώρος για όλους όσοι ζούσαν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας και στον αυτοσχέδιο καταυλισμό στους γύρω ελαιώνες. Η νέα δομή δεν έχει τρεχούμενο νερό – μέχρι στιγμής, το πόσιμο νερό διανέμεται μαζί με τα γεύματα, αλλά για το μπάνιο οι αιτούντες άσυλο πρέπει να βρουν δικό τους τρόπο ή να πάνε στη θάλασσα.
«Είναι ένα καμπ υπό διαμόρφωση» τονίζει το υπουργείο. «Θα γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις σε υποδομές και έργα με τον καιρό».
Η κυβέρνηση υπόσχεται αποσυμφόρηση στους κατοίκους της Λέσβου εντός των επόμενων έξι – επτά μηνών, υπόσχεση που οι ίδιοι απαντούν ότι την έχουν ξανακούσει πολλές φορές. Η Γερμανία έχει προσφερθεί να υποδεχθεί 1.500 άτομα από τη Μόρια και οι ελληνικές αρχές σκοπεύουν να μετακινήσουν στην ενδοχώρα μέχρι τα Χριστούγεννα ως και 6.000 άτομα. Η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι μόνο ήδη αναγνωρισμένοι πρόσφυγες θα μετακινηθούν στην ενδοχώρα και στην Ευρώπη προκειμένου να μη δοθεί το μήνυμα ότι καίγοντας τη δομή που τους φιλοξενεί θα επισπεύσουν τις διαδικασίες.
Ο δρόμος από τη Μόρια στο Καρά Τεπέ, όπου τις προηγούμενες ημέρες είχαν κατασκηνώσει χιλιάδες οικογένειες προσφύγων, έχει πλέον σχεδόν αδειάσει.
«Ο πρωταρχικός στόχος ήταν να βρουν αυτοί οι άνθρωποι καταφύγιο, να πάρουν είδη πρώτης ανάγκης και τροφή και να κάνουν τεστ κορωνοϊού» λέει στο «Βήμα» ο Θεόδωρος Αλεξέλης από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Λέσβο. «Οταν μπουν όλοι μέσα θα ξεκινήσει η βελτίωση του καμπ. Σήμερα [Παρασκευή] εγκαταστάθηκαν δύο μεγάλες δεξαμενές νερού χωρητικότητας χιλίων λίτρων η καθεμία. Ακόμα βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης». 
Την αποκλειστική ευθύνη και διαχείριση της προσωρινής δομής στο πεδίο βολής του Καρά Τεπέ έχουν οι ελληνικές αρχές. Η Υπατη Αρμοστεία και άλλοι διεθνείς οργανισμοί και ΜΚΟ συνδράμουν επικουρικά. Τις σκηνές έστησε ο στρατός, ξεκινώντας πριν από 10 ημέρες.
«Η λύση αυτή είναι προσωρινή. Το μέλλον παραμένει αδιευκρίνιστο. Απαιτούνται μακροπρόθεσμες λύσεις» προσθέτει ο κ. Αλεξέλης. «Αφού ικανοποιηθούν οι άμεσες ανάγκες, πρέπει να ξεκινήσουν οι μεταφορές στην ενδοχώρα και οι μετεγκαταστάσεις στην Ευρώπη».
