Στον χορό των φεστιβάλ το ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του τεχνοκρίτη και εκδότη ΤERIADE

Έτοιμο είναι μετά από πολύχρονη έρευνα το ντοκιμαντέρ που αφορά στη ζωή και το έργο του Λέσβιου Κριτικού Τέχνης κι Εκδότη Βιβλίων Τέχνης, Στρατή Ελευθεριάδη (Τeriade), που έζησε στο Παρίσι από το 1920 έως το 1983 και αναγορεύτηκε από την Γαλλική Ακαδημία ως «Ιππότης των Τεχνών».

Υπήρξε μέντορας και φίλος των σημαντικότερων καλλιτεχνών της Ιστορίας της Τέχνης, όπως οι: Πικάσο, Ματίς, Μιρό, Σαγκάλ, Τζακομέτι, Λεζέ, Χουάν Γκρί, Λε Κορμπιζιέ, Ρουό, Μπρακ, Ελύτης, Ελιάρ, Λόρκα, Χέμινγουεϊ , Τζόις, Τσαρούχης, Ν. Χ. Γκίκας, … και κατάφερε να τους πείσει να δημιουργήσουν έργα τους για το περίφημο περιοδικό τέχνης που εξέδιδε σε περιορισμένα κι αριθμημένα αντίτυπα, το VERVE, που εξέδιδε από το 1937 έως το 1960.

Ο Τεριάντ είναι ο άνθρωπος που ανακάλυψε κι ανέδειξε τον συμπατριώτη του λαϊκό ζωγράφο Θεόφιλο και δώρισε στο ελληνικό κράτος το 1965, το Μουσείο Θεοφίλου στη γενέτειρά του, Βαρειά της Λέσβου.

Δώρισε επίσης και δεύτερο μουσείο το 1979, το Μουσείο – Βιβλιοθήκη Μοντέρνας Τέχνης, επίσης στη Βαρειά, που φέρει τ’ όνομά του, κι όπου εκθέτει λιθογραφίες όλων των παραπάνω αναφερθέντων καλλιτεχνών.

Αναφερόμενος στο ντοκιμαντέρ αυτό ο σκηνοθέτης Σίμος Κορεξενίδης τόνισε χαρακτηριστικά ότι, «στην προσπάθεια αυτή, επιχειρούμε ν’ αναδείξουμε την σημαντικότητα του Μουσείου τόσο στην επιλογή του μουσειακού χώρου, όσο και σκιαγραφώντας τον ίδιο τον Τεριάντ στην προσωπική του πορεία από την Μυτιλήνη στο Παρίσι, με τους διάσημους φίλους και προστατευόμενους του, μέχρι την τελική επιστροφή στα πάτρια εδάφη.

Αυτός ο τόσο σημαντικός άνθρωπος για την Ευρωπαϊκή Τέχνη θεωρούμε ότι δεν έχει αναγνωριστεί απ’ την ελληνική κοινωνία ως θα όφειλε. Το μέγεθος της αξίας και της προσφοράς του Τεριάντ δυστυχώς παραμένουν στη σκιά.

Ο αδιανόητος αυτός παραγκωνισμός στάθηκε η ουσιαστική αφορμή της ιδέας για το ντοκιμαντέρ μας. Μέσα από την σκιαγράφηση της προσωπικότητας και της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Τεριάντ, βουτάμε και σε μια από τις πιο σημαντικές περιόδους της ανθρώπινης πνευματικής δημιουργίας, αυτή του Μεσοπολέμου.

Η δε ποιότητα των έργων το κατατάσσει αυτόματα σε απίστευτα ζηλευτή θέση μεταξύ των σύγχρονων Μουσείων, που αρκεί μόνο ν’ αναλογιστεί κανείς πόσο σημαντικό θα θεωρούνταν ένα Μουσείο αν είχε έστω κι ένα (1) έργο απ’ αυτά που κατέχει το Τεριάντ».

Παραμελημένος στη χώρα του!

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ιδέα για το ντοκιμαντέρ “TERIADE” γεννήθηκε μέσα από ένα άρθρο της εφημερίδας «Πολιτικά» και ξεκίνησε ως μια προσπάθεια κατάδειξης της παραμέλησης που επικρατούσε στα Μουσεία γενικότερα. Η έρευνα που ακολούθησε παρέσυρε τους συντελεστές στο ν’ αγαπήσουν και ν’ ασχοληθούν πιο λεπτομερειακά με τον Στρατή Ελευθεριάδη – Τεριάντ, αυτού του υπέροχου ανθρώπου, ο οποίος έχοντας όνειρα, εκπατρίστηκε, πάλεψε για την πραγμάτωσή τους και κατάφερε να διαπρέψει στη Γαλλία, αλλά παραμένει ακόμη και σήμερα παραμελημένος στη χώρα του.

«Τα καταφέραμε!», μας λέει ο σκηνοθέτης, « έτσι αισθάνομαι. Χρειάστηκε πολύ επιμονή και υπομονή. Πολλά “μπράβο”, πολλά ενθαρρυντικά χτυπήματα στην πλάτη, πολλά “καιρός ήταν”, πολλά χαμόγελα κι όλοι με το χέρι στην καρδιά, αλλά… μέχρι εκεί. Η κρίση πανταχού παρούσα. Πολλοί λίγοι, από τους δεκάδες που ήρθαμε σε επαφή, ήταν αυτοί που πραγματικά μοιράστηκαν την έγνοια και την αγάπη μας γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στον Δημήτρη Χαλκιώτη που ως γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ήταν ο μόνος που μας εμπιστεύτηκε. Προσπεράσαμε εμπόδια, ματαιώσεις, απορρίψεις, αγνοήσεις και επανάκτηση χαμένων υλικών. Χάρη στο πείσμα τριών ανθρώπων, για πέντε χρόνια, μπορούμε και μιλάμε για ένα ολοκληρωμένο έργο. Τώρα όμως τελείωσε. Μια γαλήνη. Το μέλλον μπροστά μας…» συνεχίζει ο κος Κορεξενίδης, ενώ το ντοκιμαντέρ πια είναι έτοιμο να μπει στο χορό των φεστιβάλ ευελπιστώντας να γίνει το εργαλείο πίεσης των αρμοδίων ώστε να ανοίξει επιτέλους αυτός ο θησαυρός του νησιού που αποτελεί ένα σύγχρονο τουριστικό προϊόν και δείγμα πολιτισμού.