Ελπίζω να έχετε ανά χείρας τα «Πολιτικά» ευρισκόμενοι σε κάποια από τις παραλίες του νησιού. Βάλτε στο τραπέζι ένα ουζάκι, πάρτε μια βαθιά ανάσα γεμίζοντας τα πνευμόνια με τον θαλασσινό αέρα, ακούστε το κύμα. Όχι, δεν με έχει καταλάβει νοσταλγία. Ανησυχώ. Σπεύδω να εξηγήσω τι εννοώ: Στις 5 Ιουνίου 2014 στο ΦΕΚ δημοσιεύθηκε η κυβερνητική απόφαση για «αξιοποίηση της λιμνάζουσας δημόσιας περιουσίας». Επειδή σε αυτή την χώρα η έννοια της «αξιοποίησης» έχει διαστρεβλωθεί κατ΄ επανάληψη, αναζήτησα τα .. ψιλά γράμματα. Το συμπέρασμα, δυστυχώς ήταν εκείνο που φοβόμουν. Ως λιμνάζουσα δημόσια περιουσία νοείται η παραλία, η νησίδα, η παραλίμνια περιοχή, η οποία θα «αξιοποιηθεί» με την παραχώρησή της σε ιδιώτες και με πρόσχημα την δημιουργία θέσεων εργασίας.
Ψάχνοντας λίγο περισσότερο το θέμα διαπίστωσα ότι 143.730 συμπολίτες μας και 127 φορείς έχουν αναλάβει μια πρωτοβουλία με στόχο να αποτραπεί το ξεπούλημα των παραλιών. Ανάμεσα στους φορείς είναι το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, το Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου, το ινστιτούτο θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», ο πολιτιστικός-οικολογικός σύλλογος Μικρασιατών Λουτρών Λέσβου «Το Δελφίνι», η ΓΣΕΕ, ο σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Υποστηρίζουν ότι η κυβερνητική πολιτική για «αξιοποίηση του αιγιαλού» θα οδηγήσει στην εκχώρηση παραλιών σε ιδιωτικά συμφέροντα, στα οποία θα επιτραπεί η τσιμεντοποίηση ακτών και νησίδων, όπου προφανώς δεν θα έχουν πρόσβαση οι κοινοί θνητοί, αλλά μόνον οι ολίγοι.
Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σενάριο, που δυστυχώς οι Ισπανοί το έζησαν και το πλήρωσαν ακριβά. Κι εκεί «αξιοποιήθηκαν» τα φιλέτα στις παραθαλάσσιες περιοχές, με συνέπεια να οικοδομηθούν τερατώδη κτήρια σε παραλίες, στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης. Με δεδομένη την πικρή εμπειρία της Ισπανίας, όπου η τάση πλέον είναι να γκρεμιστούν αυτά τα τερατουργήματα, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, για καμία κυβέρνηση μεσογειακής χώρας, για να βαφτίσει «αξιοποίηση» το ξεπούλημα των παραλιών.
Αν ήμουν Γερμανός πολίτης και διάβαζα τα κυβερνητικά σχέδια για «αξιοποίηση» των παραλιών, θα χαιρόμουν πολύ. Διότι επιτέλους, θα μπορούσα εύκολα και φτηνά να αγοράσω «ήλιο και θάλασσα» στον νότο. Και θα χειροκροτούσα την κυβέρνησή μου, που με την πολιτική της διευκολύνει την πρόσβασή μου στον επίγειο παράδεισο. Αλλά δεν είμαι Γερμανός. Ως Έλληνας πολίτης έχω πολλούς λόγους για να ανησυχώ, λαμβάνοντας υπόψη τα πεπραγμένα μίας κυβέρνησης που απλώς εκτελεί τις εντολές που λαμβάνει από τους δανειστές. Για τον λόγο αυτόν ανησυχώ πολύ περισσότερο ως νησιώτης.
Διαβάζω στον Τύπο για σχέδια επενδύσεων ύψους 5 δισεκατομμυρίων Ευρώ, με στόχο τη δημιουργία ζωνών πολυτελούς εξοχικής κατοικίας. Αναρωτιέμαι αμέσως: έχουμε δικαίωμα ως χώρα σε κατάσταση χρεοκοπίας να χάνουμε τέτοιες ευκαιρίες; Δεν είναι αρκετό το μοντέλο ανάπτυξης του CostaNavarino στην Πελοπόννησο, όπου με άξονα το πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα αναπτύχθηκε και η ευρύτερη περιοχή; Απαντώ : δεν μπορούμε να λέμε «όχι» σε προτάσεις για την προσέλκυση τουριστών υψηλού εισοδήματος. Όμως εκείνο που δεν έχω δει στις κυβερνητικές πολιτικές για τουριστική ανάπτυξη είναι ένα σαφές μοντέλο. Τι έχουμε, τι προβάλουμε, τι θέλουμε να «πουλήσουμε» στους επισκέπτες.
Ο ήλιος και η θάλασσα είναι κεφάλαιο. Όπως είναι και οι ορεινοί όγκοι, η ιστορία, ο πολιτισμός, η λαϊκή παράδοση, η μεσογειακή διατροφή, η λογοτεχνία. Κεφάλαιο που μπορεί να αξιοποιηθεί ουσιαστικά για να προσελκύσουμε επισκέπτες και να τους κάνουμε «πρεσβευτές» της χώρας. Η διαδικασία των fasttrackεπενδύσεων ενέχει τον κίνδυνο να θυσιαστεί αυτό το κεφάλαιο. Να γίνουν κινήσεις με μόνο στόχο να γεμίσουν τα ταμεία. Γιατί αυτό που προβάλλεται από το σημερινό μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης είναι η ανάγκη για επιτάχυνση των διαδικασιών «αξιοποίησης» των φιλέτων. Καμία μακροπρόθεσμη στόχευση, καμία ενέργεια για την προστασία του εθνικού κεφαλαίου.
Πόσο θα ωφελήσει, για παράδειγμα, το ξεπούλημα της μοναδικής προσβάσιμης παραλίας στην Ηρακλειά των Μικρών Κυκλάδων; Πόσο υπερήφανοι θα είμαστε όταν η παραλία μετατραπεί σε κήπο ενός πολυτελούς συγκροτήματος, όπου θα συρρέουν ξένοι με γερό πορτοφόλι που θα ενδιαφέρονται μόνο να περάσουν καλά για λίγες μέρες, αδιαφορώντας για το τι θα αφήσουν πίσω τους; Κι επιπλέον, στις Κυκλάδες –και όχι μόνο- ετοιμάζεται η «αξιοποίηση» τμημάτων του αιγιαλού που είναι χαρακτηρισμένες ζώνης εξαιρετικού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Έχουμε την πολυτέλεια να τις κάνουμε τσιμέντο;
Και αν οι κυβερνώντες ενεργούν εθελουσίως ως διαχειριστές του χρέους και των δανεικών εκτελώντας τις υποδείξεις των δανειστών, θα κριθούν από την ιστορία. Αλλά είναι τραγικό για μια χώρα να επιλέγει να υποθηκεύει (στην καλύτερη περίπτωση) ή να ξεπουλά τον εθνικό της πλούτο, αδιαφορώντας για το τι θα παραδώσει στην επόμενη γενιά. Εξίσου τραγικές φιγούρες είναι εκείνοι που ακολουθούν αυτή την πολιτική, αλλά και τα παιδιά μας, στα οποία θα παραδώσουμε τσιμέντο «εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα» .
