Γνώρισα τον Τζον Καρ όταν έκανα τα πρώτα βήματά μου στη δημοσιογραφία. Εκείνος ήταν ήδη ένας ανταποκριτής στην Αθήνα που έχαιρε εκτίμησης και ουδείς αμφισβητούσε την προσήλωσή του στις αρχές της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Από τότε πέρασαν κιόλας τρεις δεκαετίες. Ο Τζον Καρ προφανώς έχει πολύ περισσότερο χρόνο στη διάθεσή του, που επέλεξε να τον περνά στην Αθήνα. Και μάλιστα εξακολουθεί να εργάζεται με σεβασμό απέναντι στη χώρα μας και τον πολιτισμό της.
Ωστόσο ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για μένα που πήρα στα χέρια μου το τελευταίο βιβλίο του Τζον Καρ υπό τον τίτλο «Θωρηκτό Αβέρωφ-Κεραυνός στο Αιγαίο», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός και παρουσιάσθηκε σε εκδήλωση που έγινε πάνω στο θωρηκτό, στη μαρίνα του Φλοίσβου.
Ο Τζον Καρ μιλώντας για το βιβλίο του αναφέρθηκε στην επιχειρησιακή δράση του στους πρώτους βαλκανικούς αγώνες, στη ναυμαχία της Λήμνου και επισήμανε τον καθοριστικό ρόλο του θωρηκτού στην υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο. Πρόσθεσε μάλιστα ότι η χώρα πρέπει «να στηριχτεί στις δικές της δυνάμεις (για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της)… Όταν υστερείς στο Αιγαίο κάποιος θα βρει το χώρο να παρεισφρήσει….Κανένας τουρίστας δεν ενδιαφέρεται εάν το νησί είναι ελληνικό ή τουρκικό. Τον ενδιαφέρει η θάλασσα και ο ήλιος μόνο» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Γιατί να γράψει ένας Βρετανός για την ελληνική ιστορία;
Με αφορμή την μετάφραση του βιβλίου στα ελληνικά, είχαμε την ευκαιρία για μια σύντομη συνέντευξη με τον Τζον Καρ. Η πρώτη ερώτηση προέκυψε αυθόρμητα: «πως προέκυψε το ενδιαφέρον για το θωρηκτό»…
«Τα παλιά πολεμικά πλοία και τα πολεμικά αεροσκάφη πάντα με ενδιέφεραν ιδιαιτέρως. Είδα για πρώτη φορά το Αβέρωφ στη διάρκεια διακοπών που έκανα στον Πόρο, όπου ήταν αγκυροβολημένο. Ενθουσιάστηκα από τις ξεχωριστές γραμμές του και όταν έμαθα ότι ήταν το ένα από τα μόλις τρία αντίστοιχα πλοία που έχουν διασωθεί στον κόσμο, σκέφτηκα ότι άξιζε να γραφτεί ένα βιβλίο γι αυτό», απάντησε ο Τζον Καρ.
Η συζήτηση στη συνέχεια στράφηκε στην εικόνα που έχουν οι δυτικοί εταίροι μας για την Ελλάδα, καθώς ο Τζον Καρ είναι ένας από τους ανθρώπους που ενημέρωνε επί δεκαετίες το αγγλόφωνο κοινό για τα όσα συνέβαιναν στην χώρα μας, ως ανταποκριτής έγκριτων εφημερίδων στην Αθήνα. Γι αυτό η απάντησή του έχει ενδιαφέρον:
«Οι Ευρωπαίοι ενδιαφέρονται για την Ελλάδα με δύο τρόπους : με την έννοια της «κρίσης» και ως ενός μέρους για καλές διακοπές. Δυστυχώς με την υποχώρηση και την εξαφάνιση των κλασικών σπουδών στη Δύση, η Ελλάδα έχει μικρότερη σημασία για την κοινή γνώμη σε σχέση με την σημασία που είχε παλαιότερα. Εάν μάλιστα δεν υπήρχε η οικονομική κρίση η Ελλάδα θα ήταν «αόρατη» στο ευρωπαϊκό τοπίο της ενημέρωσης».
Ποιο κεφάλαιο από την σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας θα μπορούσε να σας εμπνεύσει για ένα επόμενο βιβλίο σας, ρώτησα τον Τζον Καρ.
Η απάντησή του:
«Εν μέρει για τους λόγους που ανέφερα νωρίτερα, είναι δύσκολο να γίνουν εκδόσεις για την σύγχρονη ελληνική ιστορία στη Βρετανία, καθώς δεν υπάρχει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον. Η αρχαία Ελλάδα, αντιθέτως, παραμένει ένα δημοφιλές θέμα και υπάρχει έξαρση του ενδιαφέροντος για το Βυζάντιο, ειδικά μεταξύ των Ρώσων, για προφανείς πολιτισμικούς και θρησκευτικούς λόγους. Το επόμενο βιβλίο μου θα αναφέρεται σε πλευρές της βυζαντινής πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας».
Ο εκδότης Θ. Ψυχογιός, αναφερόμενος στο βιβλίο, τόνισε ότι πρόκειται για μία ιστορική έρευνα που περιλαμβάνει ανέκδοτες μαρτυρίες του πληρώματος για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και φωτίζει άγνωστες σελίδες της ναυτικής ιστορίας μας.
Από τις εκδόσεις Ψυχογιός, κυκλοφορεί ένα ακόμη βιβλίο του Τζον Καρ: «Η άμυνα και η πτώση της Ελλάδας 1940-41».
