Γράφει η Μελίνα Σπαθάρη
Σήμερα πήγα για πρώτη φορά να δω το νέο κολαστήριο που ετοιμάζεται για την κράτηση νεοφερμένων μεταναστών στο νησί της Λέσβου, στη μέση του μεγαλύτερου δάσους του νησιού, δίπλα σε προστατευόμενη περιοχή Natura. To “κέντρο κλειστής ελεγχόμενης πρόσβασης» της Βάστριας είναι ένα νέο ινσταλέισον απανθρωπιάς, ηλιθιότητας, κακίας και κοροϊδίας. Είναι ένα από τα πέντε που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και υλοποιούνται σε αντίστοιχα πέντε νησιά του Αιγαίου από τη νυν κυβέρνηση. Στο κλειστό κέντρο της Λέσβου σήμερα οι μπουλντόζες δούλευαν πυρετωδώς, στα μουλωχτά, χωρίς θεατές.
Μας πήρε κοντά μια ώρα να φτάσουμε, σε μια περιοχή δύσβατη, που φυλασσόταν από εταιρεία security για να διώχνει τους περίεργους. Χτίζεται δε σε μια τέτοια θέση που ακόμη κι ένα ήπιο αεράκι, μπορεί εύκολα να μετατρέψει το συγκρότημα σε προσάναμμα που θα καταστρέψει το μεγάλο, παμπάλαιο, έκτασης 350,000 στρεμμάτων, δάσος του νησιού που είναι ιδιαίτερα εύφλεκτο, έχοντας δέντρα (τραχεία πεύκη κυρίως) ηλικίας από 50 έως 100 ετών. Δεν μπορώ να φανταστώ τι θα γίνει αν η ένταση του ανέμου -όπως συμβαίνει συνήθως το καλοκαίρι στο νησί- φτάσει ή ξεπεράσει τα 9 μποφώρ. Σχεδόν ο μισός από τον πληθυσμό που συλλαμβάνεται στη θάλασσα και οδηγείται σε κράτηση στα κλειστά αυτά κέντρα είναι παιδιά. Ανάμεσά τους, αμέτρητες οικογένειες, ηλικιωμένοι, χρόνιοι ασθενείς, ανάπηροι, ανήμποροι και απελπισμένοι άνθρωποι.
Στην τοποθεσία της Βάστριας, έξοδος διαφυγής έως τώρα δεν έχει προβλεφθεί.
Στη Σάμο -όπως και στη Λέρο και τη Κω- όπου ήδη έχουν λειτουργήσει τα κέντρα αυτά, ήδη δύο χρόνια μετά τη λειτουργία του, όλοι οι άνθρωποι υποφέρουν από προβλήματα ψυχικής υγείας. Έφτασαν στην Ελλάδα σε κατάσταση ακραίου στρες, έχοντας διαφύγει από πόλεμο και φτώχεια και πολλοί έχουν εκτεθεί σε τρομακτικά επίπεδα βίας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, σε ανθρώπινη εμπορία ή διακίνηση, σεξουαλικές επιθέσεις, καταναγκαστική εργασία και ξυλοδαρμούς.
Μερικοί έχουν δει τα μέλη της οικογένειάς τους να πεθαίνουν κατά τη διάρκεια προηγούμενων αναγκαστικών επιστροφών ή σε ναυάγια. Στα κέντρα αυτά που μοιάζουν με φυλακές η υποδοχή τους τους επιφυλάσσει διπλά συρματοπλέγματα, ακτίνες Χ και βιομετρική ταυτοποίηση.
Οι άνθρωποι κρατούνται σ’αυτά τα κέντρα όσο βρίσκεται σε εξέλιξη το αίτημα ασύλου τους που εξαιτίας χρόνιων προβλημάτων στο σύστημα ασύλου, καθυστερεί αδιανόητα πολύ. Μόνο άνθρωποι με κάρτα αιτούντος άσυλο μπορούν να εισέλθουν ή να εξέλθουν από τα κλειστά αυτά κέντρα, αλλά η διαδικασία εγγραφής για αυτή την κάρτα μπορεί να διαρκέσει 25 ημέρες ή και περισσότερο. Συνεπώς, όλοι οι νεοαφιχθέντες κρατούνται ουσιαστικά, χωρίς να είναι ελεύθεροι και να εισέρχονται στο κέντρο.
Περιττό να πούμε ότι κάθε έννοια κοινωνικής ένταξης στο πλαίσιο των κλειστών αυτών κέντρων, ειδικά σ’αυτό που ετοιμάζεται στη Λέσβο, είναι εκ των πραγμάτων ένα κακόγουστο ανέκδοτο.
