Eνα ζαχαροπλαστείο που φτιάχνει σχεδόν τα πάντα από το μηδέν, μέχρι και το δικό του βούτυρο παρασκευάζει. Eνα μικρό εργαστήρι αλλαντικών που παράγει παραδοσιακά προϊόντα χωρίς συντηρητικά, κάτι εξαιρετικά σπάνιο. Μια επιχείρηση καφέ που μετράει τόσες πρωτιές και καινοτομίες, που θα τη ζήλευαν και μεγάλες πολυεθνικές. Ενα μέλι με άγρια νοστιμιά που σαρώνει στους διεθνείς διαγωνισμούς. Ενα παλιό, ταπεινό, ρετρό ξηροκαρπάδικο που στέκει αναλλοίωτο στον χρόνο και βάζει κάτω τις ντιζαϊνάτες μπουτίκ ξηρών καρπών με τις λουσάτες προθήκες και τους μοντέρνους φωτισμούς. Αυτούς και άλλους παραγωγούς και μεταποιητές ποιοτικών προϊόντων βράβευσε και φέτος ο «Γαστρονόμος» και η εφημερίδα «Η Καθημερινή» στα 15α Βραβεία Ποιότητας, που πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου. Στο ούζο Veto της Ποτοποιίας Σπέτζα με καταγωγή από την Πέργαμο της Μικράς Ασίας και έδρα τη Λέσβο, δόθηκε το βραβείο Παραγωγής Αποστάγματος που παρέλαβε ο δισέγγονος του ιδρυτή, Δημήτρης Σπέντζας, και αφιέρωσε στην αδελφή του Μυρτώ, με την οποία έχουν πια αναλάβει τα ηνία της επιχείρησης συνεχίζοντας το μεγάλο ταξίδι του προπάππου Γιώργου, του παππού Δημήτρη και του πατέρα Γιώργου.
Φέτος, ωστόσο, τα βραβεία ήταν ξεχωριστά για πολλούς λόγους. Αρχικά, για πρώτη φορά η εκδήλωση έγινε εκτός έδρας, στη Θεσσαλονίκη, στην ιστορική Αγορά Μοδιάνο η οποία, μετά έξι ολόκληρα χρόνια που διήρκεσε η ανακαίνισή της, άνοιξε τις πόρτες της ειδικά για τον «Γαστρονόμο» και την «Καθημερινή», μία ημέρα πριν ανοίξει επισήμως τις πόρτες της για το κοινό. Και κάτι ακόμη: η εκδήλωση φέτος έφερε ένα ειδικό συναισθηματικό βάρος, λόγω της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τη βράβευση να αφιερώνεται στον μικρασιατικό ελληνισμό και να τιμά παραγωγούς και επιχειρήσεις Μικρασιατών και Ποντίων από όλη την Ελλάδα.
Η Θεσσαλονίκη λοιπόν, ως «προσφυγομάνα», δεν ήταν τυχαία επιλογή, για δύο λόγους μάλιστα. Αφενός, για το γεγονός ότι ήταν η πόλη που υποδέχτηκε ίσως το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων. Αφετέρου, διότι είναι η πρώτη πόλη η οποία εντάχθηκε στο παγκόσμιο δίκτυο δημιουργικών πόλεων της UNESCO στον τομέα της γαστρονομίας.
Εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η γεύση παραμένει μια κιβωτός αναμνήσεων, εθίμων και πολιτισμού.
Εκδηλη σε όλους τους καλεσμένους ήταν η χρονική αυτή συγκυρία, με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνο Ζέρβα, να τονίζει πως η εκδήλωση δεν αποτέλεσε μόνο μια αφορμή «να ανακαλέσουμε μνήμες, να τιμήσουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους που έφεραν όλες αυτές τις παραδόσεις, αλλά να μιλήσουμε και για το σήμερα και το μέλλον αυτής της πόλης».
Την ιδιαίτερη σημασία της φετινής εκδήλωσης τόνισε και ο διευθυντής της «Καθημερινής», Αλέξης Παπαχελάς, επισημαίνοντας στον δικό του χαιρετισμό πως «υπάρχει τόσο μεγάλη παραγωγή, τόσο μεγάλη δύναμη στη Βόρεια Ελλάδα που ήταν αυτονόητο να γίνει κάποια στιγμή η εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη», συμπλήρωσε.
Οσο για τους συντελεστές του «Γαστρονόμου», αυτό το περιπετειώδες ταξίδι που ξεκίνησε πριν από ακριβώς 200 τεύχη και 17 χρόνια δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει τουλάχιστον μία στάση στη Θεσσαλονίκη, ιδιαίτερα σε τούτη τη χρονική συγκυρία. Ακριβώς την ανάγκη να τιμηθεί η μικρασιατική κληρονομιά στον χώρο της γαστρονομίας εξέφρασε ο αρχισυντάκτης των γαστρονομικών εκδόσεων της «Καθημερινής», Αγγελος Ρέντουλας: «Στα 17 χρόνια ζωής του “Γαστρονόμου”, δεν υπάρχει σημείο στην Ελλάδα που να μη “σκοντάφτουμε” στη μικρασιατική κληρονομιά μας και στην τρομερή επιρροή που άσκησε ο μικρασιατικός πολιτισμός στην κουζίνα μας». Μια μικρή μόνον ιδέα αυτής της γαστρονομικής κληρονομιάς είχαν την ευκαιρία να γευΘούν οι καλεσμένοι στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης μέσα από τα μικρασιατικά πιάτα που ετοίμασαν και κέρασαν το κοινό οι αγαπημένοι σεφ του «Γαστρονόμου», Λευτέρης Λαζάρου, Χριστόφορος Πέσκιας, Αστέριος Κουστούδης, Νένα Ισμυρνόγλου και Σωτήρης Ευαγγέλου.
Εντεκα βραβεία που έχουν ρίζες σε άλλους τόπους
Ηταν μια εκδήλωση που τα είχε όλα: επισημότητα, συγκίνηση, εξωστρέφεια και γνωριμία με σπουδαία προϊόντα από θαυμάσιους ανθρώπους. Εντεκα βραβεία επιδόθηκαν σε ισάριθμους παραγωγούς και επιχειρήσεις από διαφορετικούς χώρους, όλους με κοινό παρονομαστή τη μικρασιατική και ποντιακή καταγωγή. Ολοι τους είναι απόγονοι προσφύγων, που έφεραν στην Ελλάδα μοναδικά προϊόντα και που, ως κληρονόμοι αυτής της παράδοσης, συνεχίζουν με αφοσίωση και σεβασμό το σπουδαίο έργο των πατεράδων και των παππούδων τους.
Το τιμητικό βραβείο δόθηκε στην Πολίτισσα ερευνήτρια και συγγραφέα Σούλα Μπόζη, η οποία μέσα από την υποδειγματική έρευνά της αποτυπώνει εδώ και δεκαετίες τις κοινωνιολογικές, λαογραφικές και γαστρονομικές παραμέτρους του ελληνικού πολιτισμού της Πόλης και της Μικρασίας. Για λόγους υγείας η κυρία Μπόζη δεν μπόρεσε να παραστεί στην εκδήλωση και το βραβείο παρέλαβε εκ μέρους της ο καλός της φίλος Πολύβιος Στράντζαλης, πρόεδρος της Ενωσης Ομογενών εκ Κωνσταντινουπόλεως Βορείου Ελλάδας. Ακολούθησε το βραβείο Ζαχαροπλαστείου στον φημισμένο «Παπαπαρασκευά» στην Ξάνθη, που συνεχίζει να κρατάει ψηλά τον πήχυ της ποιότητας με τα θαυμάσια χειροποίητα γλυκά και ιδιαίτερα τα σιροπιαστά και τις διάσημες καριόκες του. Ο Γιώργος Αρσένης, ένας εκ των ιδιοκτητών του σχεδόν εκατόχρονου ζαχαροπλαστείου, παραλαμβάνοντας το βραβείο εξέφρασε τη χαρά του για τη βράβευση και τόνισε πως, αν και με δυσκολία, ο πήχυς της ποιότητας θα διατηρείται ψηλά, συνεχίζοντας την παράδοση που παρέλαβαν από τον ιδρυτή της οικογενειακής επιχείρησης, Γιώργο Παπαπαρασκευά.
Γλυκό ήταν και το επόμενο βραβευόμενο προϊόν, αφού το βραβείο Παραγωγής Χαλβά δόθηκε στην οικογένεια Ελευθερίου της ομώνυμης χαλβαδοποιίας στα Κύργια Δράμας. Τα αδέλφια Λευτέρης και Βασίλης Παπαδόπουλος που παρέλαβαν το βραβείο τόνισαν τη δυσκολία του ζυμώματος με το χέρι (και όχι απλού ανακατέματος) του χαλβά. «Στον πατέρα μου ανήκει αυτό το βραβείο», είπε καταχειροκροτούμενος ο νεαρός Βασίλης Παπαδόπουλος.
Το βραβείο Παραγωγής Αλλαντικών δόθηκε στην Αλλαντοποιία Ατλαμάζογλου στη Νέα Καρβάλη Καβάλας, σε μια ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή της εκδήλωσης. Οι νεαροί Βασίλης Γκορόγιας και Δημήτρης Κουτρουλούς συνεχίζουν την παρασκευή του παστουρμά, μετά τον παππού Ανέστη Ατλαμάζογλου, τον οποίο ευχαρίστησαν με θέρμη και αγάπη, υπογραμμίζοντας ότι «χωρίς αυτόν, δεν θα γινόταν καν η αρχή». Στο ούζο Veto της Ποτοποιίας Σπέτζα με καταγωγή από την Πέργαμο της Μικράς Ασίας και έδρα τη Λέσβο, δόθηκε το βραβείο Παραγωγής Αποστάγματος που παρέλαβε ο δισέγγονος του ιδρυτή, Δημήτρης Σπέντζας, και αφιέρωσε στην αδελφή του Μυρτώ, με την οποία έχουν πια αναλάβει τα ηνία της επιχείρησης συνεχίζοντας το μεγάλο ταξίδι του προπάππου Γιώργου, του παππού Δημήτρη και του πατέρα Γιώργου.
Το φετινό Ειδικό Βραβείο απονεμήθηκε σε έξι οικογενειακά εργαστήρια λουκουμοποιίας της Σύρου: Κορρέ, Συκουτρή, Λειβαδάρα, Κανακάρη, Δεναξά, Γεωργίου. «Εκατό χρόνια πέρασαν από την πρώτη καζανιά στην Ερμούπολη, στέλνοντας τη φλόγα της μνήμης των προγόνων οι οποίοι μετέδωσαν τους θησαυρούς τους στις σημερινές γενιές», ανέφερε η Ντίνα Συκουτρή της ομώνυμης λουκουμοποιίας, με τους υπόλοιπους εκπροσώπους να τονίζουν πως παραμένουν πιστοί στην ποιότητα και ποτέ στην ποσότητα για το συριανό λουκούμι, που προσφάτως εντάχθηκε στο Εθνικό Ευρετήριο της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας από την UNESCO.
Στο μέλι Bee Naturalles, που ανάμεσα σε άλλα παράγει και το μέλι γλυκάνισου – μάραθου, ένα από τα πιο σπάνια αρωματικά βιολογικά μέλια στην Ελλάδα, δόθηκε το βραβείο Παραγωγής Μελιού. Την ελπίδα του να δει κάποτε τη Βαρβάκειο Αγορά ανακαινισμένη και πανέμορφη όπως η Αγορά Μοδιάνο εξέφρασε ο Νίκος Ψωμάς, που παρέλαβε το βραβείο Παραγωγής Καφέ για το Καφεκοπτείο Mokka στην Ομόνοια. «Αν αγαπάς αυτό που κάνεις, όλα γίνονται εύκολα», είπε ο κ. Ψωμάς. Το βραβείο Παραγωγής Φύλλου και Πίτας δόθηκε στο Εργαστήριο Φύλλου και Ζαχαροπλαστικής «Δήμητρα Γουναρίδη» στη Νέα Ιωνία. Ο Ηλίας Γουναρίδης, τρίτη γενιά της οικογένειας, που παρέλαβε το βραβείο, το αφιέρωσε στον πατέρα του Γιώργο, ο οποίος κράτησε τη μικρασιατική παράδοση της παρασκευής φύλλου από τον παππού Τάσο.
Οι Μικρασιάτες καινοτομούν και αυτό επιβραβεύεται. Ετσι, το βραβείο Καινοτομίας δόθηκε στην οικογενειακή επιχείρηση Υγιεία στον Δρυμό Θεσσαλονίκης, που παράγει το πιο πυκνό και πλούσιο κεφίρ της ελληνικής αγοράς και καινοτόμησε εισάγοντας τον ωφέλιμο μύκητα σε φυσικούς χυμούς φτιαγμένους με ελληνικές πρώτες ύλες, παράγοντας τους πρώτους φυσικώς ανθρακούχους χυμούς κεφίρ στην Ελλάδα.
Τέλος, το βραβείο Καταστήματος δόθηκε σε ένα από τα εμβληματικότερα καταστήματα της Θεσσαλονίκης, το μικρό ξηροκαρπάδικο «Ο Ηρακλής», των ποντιακής καταγωγής αδελφών Γαβριήλ και Δημήτρη Καραφουλίδη, που επιλέγουν, κοσκινίζουν, καβουρδίζουν και ψήνουν επιλεγμένους ξηρούς καρπούς από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την τέχνη που κληρονόμησαν από τον πατέρα τους Ηρακλή.
Πηγή Καθημερινή
