του Γιάννη Πατλάκα
Η 75η έκδοση του Φεστιβάλ του Βερολίνου άνοιξε στις 13 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 23 του μήνα, ημέρα των κρίσιμων γερμανικών εκλογών, που δείχνουν αυτή τη στιγμή την ακροδεξιά στο 21% και στη δεύτερη θέση. Σε όλο το Βερολίνο, εκτός από την Potsdamer Platz, το σπίτι του Φεστιβάλ, βλέπει κανείς παντού πολιτικές αφίσες, με εκείνες των ταινιών της Berlinale να αποτελούν μια ευχάριστη αλλαγή. Το κλίμα στο Φεστιβάλ είναι κάπως μουδιασμένο λόγω των διεθνών εξελίξεων. Μην ξεχνάμε ότι ζούμε άγριες μέρες, καθώς λίγα χιλιόμετρα νότια του Βερολίνου, στο Μόναχο, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος J.D. Vance κατηγόρησε την Ευρώπη για αντιδημοκρατικές πολιτικές, επειδή καταδικάζει την ακροδεξιά ρητορική. Ο Γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz του απάντησε μία μέρα αργότερα, τονίζοντας πως η Γερμανία δεν δέχεται παρεμβάσεις στα εσωτερικά της, πόσο μάλλον όταν αυτές υποστηρίζουν αντιδημοκρατικές δυνάμεις που θυμίζουν το σκοτεινό παρελθόν της χώρας.
Οι “Άγριες Μέρες Μας” του Βασίλη Κεκάτου
Στο κινηματογραφικό κομμάτι, το “Οι άγριες μέρες μας” του Βασίλη Κεκάτου (βραβευμένος στις Κάννες με Χρυσό Φοίνικα μικρού μήκους και γνωστός από το τηλεοπτικό “Milky Way”) έκανε πρεμιέρα στο τμήμα Generation του Φεστιβάλ, αφήνοντας θετικές εντυπώσεις. Η ταινία ακολουθεί τη Χλόη (Δάφνη Πατακιά), η οποία, μετά από έναν διαπληκτισμό με την οικογένειά της, συναντά μια ομάδα νέων που γυρίζουν τη χώρα με τροχόσπιτο, πλένοντας ρούχα και βοηθώντας τις φτωχές τοπικές κοινότητες, σαν σύγχρονοι Ρομπέν των Δασών. Πρόκειται για μια εξαιρετική ιδέα από τον Κεκάτο, που συνεχίζει να καταπιάνεται με θέματα όπως η οικονομική κρίση, η δυσλειτουργική ελληνική οικογένεια και η ζωή των νέων στην Ελλάδα της κρίσης.
Ο Κεκάτος κάνει ένα διαφορετικό σινεμά από αυτό που συνήθως προβάλλει η Ελλάδα στα διεθνή φεστιβάλ. Δεν τον ενδιαφέρει το φεστιβαλικό κοινό, αλλά η αφήγηση της ιστορίας του, την οποία παρουσιάζει με ακομπλεξάριστο τρόπο. Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει ευχάριστα ένα βαριεστημένο Σαββατιάτικο μεσημέρι. Ωστόσο, όπως και οι ήρωές του, έτσι και ο ίδιος δείχνει να βιάζεται να παρουσιάσει απαντήσεις προτού διατυπώσει σαφώς τις ερωτήσεις, κάτι που σε σημεία φαίνεται άτσαλο. Παρ’ όλα αυτά, αν συνεχίσει έτσι, η εμπειρία που θα αποκτήσει σταδιακά θα τον καθιερώσει ως πυλώνα ενός νέου ελληνικού σινεμά, που είναι ποιοτικό, αλλά ταυτόχρονα διασκεδαστικό και αιχμηρό απέναντι στην ελληνική κοινωνία.
Το “Hot Milk” της Rebecca Lenkiewicz
Μία από τις πρώτες ταινίες που είδαμε στο διαγωνιστικό ήταν το “Hot Milk” της Rebecca Lenkiewicz, γνωστής σεναριογράφου (“She Said”, “Ida”), που εδώ κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο. Πρωταγωνιστούν η Emma Mackey (“Sex Education”), η Vicky Krieps και η Fiona Shaw, ενώ εμφανίζεται και ο Βαγγέλης Μουρίκης σε έναν μικρό ρόλο ως πατέρας της Mackey. Η ιστορία αφορά μια μητέρα με χρόνια προβλήματα υγείας που δοκιμάζει μια νέα θεραπεία στην Ισπανία, με τη νεαρή κόρη της να τη συνοδεύει και να γνωρίζει μια μυστηριώδη τουρίστρια. Παρότι η Lenkiewicz κάνει καλή δουλειά στην πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα, το σενάριο δεν βοηθάει, καθώς οι χαρακτήρες δεν αναπτύσσονται επαρκώς. Το κύριο θέμα της ταινίας, οι τραυματικές εμπειρίες που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, αγγίζεται επιδερμικά.
“Dreams” του Michel Franco και “O Ultimo Azul” του Gabriel Mascaro
Μία από τις μεγάλες πρεμιέρες των πρώτων ημερών του Φεστιβάλ ήταν το “Dreams” του Μεξικανού Michel Franco, με πρωταγωνίστρια τη Jessica Chastain. Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός (“Zero Dark Thirty”, “Interstellar”) υποδύεται μια γυναίκα από εύπορη οικογένεια του Σαν Φρανσίσκο, που έχει σχέση με έναν νεαρό χορευτή από την Πόλη του Μεξικού, του οποίου τη σχολή χρηματοδοτεί. Όταν εκείνος μπαίνει παράνομα στις ΗΠΑ για να είναι μαζί της, η σχέση τους δοκιμάζεται, καθώς φαίνεται να λειτουργεί μόνο όταν εκείνος βρίσκεται στο Μεξικό. Η ταινία γυρίστηκε πριν την επανεκλογή του Donald Trump, όμως, όπως ήταν αναμενόμενο, η απεικόνιση της σχέσης ΗΠΑ-Μεξικού μέσα από τους δύο χαρακτήρες μονοπώλησε το ενδιαφέρον.
Η ταινία που μας ενθουσίασε περισσότερο στο διαγωνιστικό είναι το “O Ultimo Azul” (“The Blue Trail”) του Gabriel Mascaro από τη Βραζιλία. Η ταινία διαδραματίζεται στον Αμαζόνιο, με μια ηλικιωμένη γυναίκα (η υπέροχη Denise Weinberg) να γίνεται στόχος ενός νέου νόμου που απαιτεί από τους ηλικιωμένους να μεταφέρονται σε κρατικές δομές, ώστε οι νέοι να είναι πιο παραγωγικοί. Εκείνη, όμως, αρνείται, επιθυμώντας να εκπληρώσει ανεκπλήρωτα όνειρα, όπως το να πετάξει με αεροπλάνο. Έτσι, ξεκινά μια περιπέτεια για να ξεφύγει από τη “φυλακή” της και να ζήσει όπως επιθυμεί. Μια υπέροχη ταινία με συγκλονιστικές ερμηνείες, που με την πρεμιέρα της έγινε φαβορί για τα μεγάλα βραβεία του Φεστιβάλ.
Το λαμπερό κόκκινο χαλί
Άρωμα Hollywood, πέρα από την Chastain, έδωσαν στην Berlinale και άλλες δύο ταινίες που προβλήθηκαν εκτός συναγωνισμού τις πρώτες μέρες του Φεστιβάλ. Το πολυαναμενόμενο φιλμ επιστημονικής φαντασίας Mickey 17 του βραβευμένου με Όσκαρ για τα Παράσιτα, Bong Joon-ho, που έφερε τον Robert Pattinson στο κόκκινο χαλί, επιβεβαίωσε για ακόμη μία φορά το ταλέντο του Νοτιοκορεάτη δημιουργού. Αυτή τη φορά κινείται περισσότερο σε ύφος παρόμοιο με το Okja, παρά με τα Παράσιτα, υιοθετώντας μια σατιρική διάθεση και παραδίδοντας μία ακόμη ενδιαφέρουσα ταινία – αν και σίγουρα όχι την καλύτερη της φιλμογραφίας του.
Παρόλο που έχει ήδη κάνει πρεμιέρα σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, η Berlinale δεν έχασε την ευκαιρία να φέρει στο κόκκινο χαλί της το A Complete Unknown του James Mangold, με πρωταγωνιστή τον Timothée Chalamet. Ο τελευταίος βρέθηκε στο Βερολίνο και έκανε μια εντυπωσιακή εμφάνιση με αέρα ροκ σταρ, τόσο στο κόκκινο χαλί όσο και στην οθόνη, ενσαρκώνοντας τον Bob Dylan.
Στην έναρξη του Φεστιβάλ, η μοναδική Tilda Swinton τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο για τη συνολική προσφορά της στον κινηματογράφο. Η ηθοποιός, κατά την ομιλία της, ζήτησε τον τερματισμό των πολέμων, κάνοντας λόγο για μια “διεθνώς επιτρεπόμενη μαζική δολοφονία” που συντελείται, αναφερόμενη – χωρίς να την κατονομάζει – στην κατάσταση στη Γάζα.
Η Berlinale συνεχίζεται με ακόμα περισσότερες ενδιαφέρουσες προβολές και πολιτικές συζητήσεις στο παρασκήνιο.
