Στη Λέσβο, τα μελομακάρονα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γιορτής και της παράδοσης, όμως η ονομασία τους ποικίλει από χωριό σε χωριό, με κάθε τόπο να έχει τη δική του μοναδική ονομασία και συνήθεια στην παρασκευή τους.
Στους Μυτιληνιούς είναι γνωστά ως φοινίκια, και ειδικά την περίοδο των Χριστουγέννων, αυτά τα αρωματικά και γεμάτα παράδοση γλυκά είναι τα πρώτα που στολίζουν τα τραπέζια, γεμίζοντας τις γιορτές με γεύση και ζεστασιά, όμως η ονομασία τους ποικίλει από χωριό σε χωριό, με κάθε τόπο να έχει τη δική του μοναδική ονομασία και συνήθεια στην παρασκευή τους.
Στη Βατούσα, για παράδειγμα, είναι γνωστά ως “Μαφούσια”, ενώ στο Σίγρι τα αποκαλούν “Μαρκούτσα”. Στην περιοχή της Βρύσας, συνηθίζουν να τα λένε “Μακαρόνες”, ενώ στην Μανταμάδο οι ντόπιοι τα αποκαλούν “Ψαθούρια”.Κάθε χωριό, με τις ιδιαίτερες παραδόσεις του, προσθέτει και μια μοναδική γεύση στην παρασκευή των μελομακάρονων, τα οποία συνήθως φτιάχνονται με τοπικά υλικά και με τις δικές τους μικρές παραλλαγές στην τεχνική και τη συνταγή.
Η Λέσβος μοσχοβολάει και γεμίζει γεύσεις και αρώματα από τα παραδοσιακά αυτά γλυκά. Σε κάθε γωνιά του νησιού, οι συνταγές διαφέρουν, αλλά το πάθος για το μελομακάρονο παραμένει ίδιο: τραγανό, μελωμένο και γεμάτο ιστορία.
