Στη Λέσβο, περισσότερο ίσως από οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας, οι ανθοί της κολοκυθιάς είναι από τα πιο περιζήτητα κηπευτικά του καλοκαιριού.
Τα πρωινά, στους δρόμους της Μυτιλήνης – αλλά και της Αγιάσου ή του Μόλυβου – θα δείτε νεαρά κορίτσια ή αγόρια να περιδιαβάζουν κρατώντας λαχταριστούς ανθούς – χωρίς κολοκύθια – σε καλάθια, καφάσια ή πλαστικές σακκούλες. Οι νοικοκυρές βγαίνουν απ’ τα σπίτια και αγοράζουν μάτσα τα λαχταριστά πορτοκαλόχρωμα λουλούδια, για να τα κάνουν γεμιστά – σαρακοστιανά ή με λίγο κιμά, όπως συνηθίζουν στη Λέσβο – ή για να τα τηγανίσουν, βουτηγμένα σε κουρκούτι και να τα σερβίρουν μεζέ με το ούζο.
Στο νησί ακολουθούν την πατροπαράδοτη ιεροτελεστία, που θέλει με το ούζο πρώτα να σερβίρονται ελιές και άλλοι κρύοι μεζέδες, κατόπιν οι τηγανητοί κολοκυθοανθοί και τέλος τα θαλασσινά, που είναι η κορωνίδα του μεζέ. Κρεατικά πολύ σπάνια δίνονται σαν μεζές με ούζο, αν εξαιρέσεις τους ντολμάδες με αμπελόφυλλα, που τους φτιάχνουν βασικά με ρύζι και μια σταλιά κιμά για νοστιμιά.
Οι κολοκυθανθοί πρέπει να κόβονται νωρίς το πρωί, μόλις ανοίξουν. Κι επειδή έχουν την τάση να κλείνουν, δυσκολεύοντας τη δουλειά του γεμίσματος, οι μαγείρισες από τη Σαντορίνη τοποθετούν τα λουλούδια ανάποδα στον πάγκο. «Τα αρσενικά λουλούδια είναι τα καλά» Αρσενικά ονομάζει τα μεγάλα σαρκώδη λουλούδια που καταλήγουν σε μίσχο και ποτέ δεν εξελίσσονται σε κολοκύθια. Αυτά που συνήθως αγοράζουμε, κολλημ;eνα στην άκρη των κολοκυθιών, είναι τα θηλυκά. Εγώ, που έχω 4 – 5 κολοκυθιές στο περιβόλι μου, μαζεύω κάθε πρωί τα λουλούδια μέχρι να συμπληρώσω μια δωδεκάδα. Τα γεμίζω βιαστικά με τυρί και τα ψήνω στον φούρνο γιατί βαριέμαι τα τηγανίσματα. Γίνονται εξαιρετικός μεζές
Πηγή: Ο Ομφαλός της Γης